Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie 2012

Przeczytaj także: Wykluczeni społecznie a rynek pracy

Wpływ kryzysu na sytuację społeczną staje się obecnie bardziej dotkliwy w wyniku osłabnięcia ochronnego działania obniżek podatków i zwiększenia wydatków na świadczenia społeczne (czyli tak zwanych „automatycznych stabilizatorów”). Powstaje nowy rozziew pomiędzy dwiema grupami państw. Jedne najwyraźniej nie potrafią poradzić sobie ze spadkiem wydajności, szybko rosnącym bezrobociem i obniżającym się poziomem dochodów do dyspozycji, które to zjawiska napędzają się wzajemnie. Inne jak dotąd wykazują dużą lub przynajmniej większą odporność – są to przeważnie państwa o lepiej działających rynkach pracy i solidniejszych systemach opieki społecznej.

„Rok 2012 był kolejnym bardzo złym rokiem dla Europy pod względem bezrobocia i pogarszania się sytuacji społecznej” – skomentował László Andor, komisarz Unii Europejskiej ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego. „Nasze analizy pokazują jednak, w jaki sposób odpowiednie reformy rynków pracy oraz udoskonalenia systemów opieki społecznej mogą zwiększyć odporność państw członkowskich na wstrząsy gospodarcze i ułatwić im szybkie wyjście z kryzysu. Ponadto mało prawdopodobna jest istotna poprawa sytuacji społeczno-gospodarczej w Europie w 2013 roku, o ile nie nastąpi również znaczący postęp w zakresie skutecznego przezwyciężenia kryzysu euro, znalezienia środków na tak bardzo potrzebne inwestycje, w tym w umiejętności, szanse zatrudnienia i włączenie społeczne obywateli, a także w zakresie zaangażowania sektora finansów w służbę realnej gospodarce.”

Rosnące dysproporcje w strefie euro

Średnia stopa bezrobocia w UE wzrosła do prawie 11%. W sprawozdaniu potwierdza się nowy wzorzec dysproporcji, które są szczególnie uderzające pomiędzy północną a południową częścią strefy euro. Różnica stopy bezrobocia pomiędzy tymi dwoma obszarami w 2000 r. wynosiła 3,5 punktu procentowego. W 2007 r. zmniejszyła się do zera, ale następnie gwałtownie wzrosła, osiągając w 2011 r. 7,5 punktu. Poza strefą euro rozbieżność ta jest znacznie mniejsza, choć również rośnie. Ta niepokojąca tendencja świadczy o konieczności znalezienia skuteczniejszych mechanizmów stabilizacji makroekonomicznej, na co wskazuje również tocząca się debata na temat pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej. Analiza wskazuje również, że w państwach członkowskich, w których dokonano znaczących reform w celu zdynamizowania rynków pracy, osoby bezrobotne mają znacznie większe szanse znalezienia pracy nawet w czasie kryzysu. O wprowadzanie takich reform apeluje Komisja w pakiecie dotyczącym zatrudnienia z kwietnia 2012 r. i w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2013 r. Będą one również szczegółowo omawiane w ramach europejskiego semestru 2013 i związanych z nim zaleceń dla poszczególnych krajów.