Rynek pracy: czy kryzys tnie zatrudnienie i wzmaga bezrobocie?

Przeczytaj także: Rynek pracy 2022: jakie obawy i nadzieje u pracodawców i pracowników?

Wprawdzie kryzys gospodarczy jest odczuwalny przez pokaźny odsetek polskiego biznesu (41,4% firm), to jednak są też i takie (i wcale nie jest ich mało), które nie dostrzegają żadnych zmian. Mowa tu o 56,2% średnich przedsiębiorstw (50-249 pracowników), 54,5% dużych (powyżej 249 pracowników) i 47,3% małych (10-49 pracowników).

Pogorszenie w największym stopniu dotyka najmniejsze biznesy, handel i usługi, w najmniejszym - sektor publiczny oraz produkcję. To niektóre wnioski, do których prowadzi najnowszy Barometr Rynku Pracy Work Service.

Prezentowana w badaniu skala i struktura zatrudnienia odzwierciedla kondycję rynku i poszczególnych branż. Patrząc na stopę bezrobocia i sytuację w innych krajach UE, można powiedzieć, że polska gospodarka nadal sobie radzi. Sytuacja jest jednak różna w zależności od regionu i branży. Są takie, które odnotowały wręcz wzrost, inne nadal borykają się z ograniczeniami i skutkami pandemii. Widzimy jednocześnie, że alternatywne formy zatrudnienia, w tym praca tymczasowa, są dla wielu firm kluczowym czynnikiem efektywności w obliczu zmiennej koniunktury i trudnego rynku kandydata – komentuje Iwona Szmitkowska, Prezes Zarządu Work Service.

Stabilny poziom zatrudnienia

Odsetek firm, które chcą utrzymać poziom zatrudnienia w ciągu najbliższych miesięcy pozostaje wysoki i wynosi 74,6%. To przede wszystkim firmy małe i średnie. Odsetek ten nieco zmalał w porównaniu z początkiem 2020 i 2019 roku, jest jednak wyższy niż w 2017 czy 2018.

Połowa przedsiębiorców zakłada utrzymanie zatrudnienia bez dodatkowych rekrutacji. Z 35% firm planujących zatrudnienia ponad 14% zwiększy liczbę pracowników, a blisko 21% chce uzupełnić niedobory kadrowe. Redukcję zakłada tylko 4% firm, czyli tyle, ile w poprzednich latach. Do 7,2% wzrósł natomiast odsetek przedsiębiorców, którzy nie są w stanie określić zakresu zmian. Jest najwyższy od 2016 roku i świadczy o trwającej niepewności firm. Jest to spójne z danymi GUS - w styczniu br. stopa bezrobocia wyniosła 6,5%, podczas gdy rok wcześniej było to 5,5%.

Wysoki odsetek małych i średnich przedsiębiorstw, które chcą utrzymać skalę zatrudnienia nastraja pozytywnie. Świadczy o tym, że firmy w większości potrafią dostosować swoją działalność do niepewnej sytuacji rynkowej i ograniczeń wynikających z pandemii – komentuje Iwona Szmitkowska, Prezes Zarządu Work Service.

Planowane rekrutacje

Jak wynika z Barometru Rynku Pracy, na rekrutację w większym stopniu nastawiają się przedsiębiorstwa duże i średnie, sektor usług i przemysłu. Bez zwiększania liczby pracowników chcą poradzić sobie natomiast firmy małe, działające w branży handlowej. Aż 69,5% (znacznie więcej niż z w poprzednich latach) przedsiębiorstw, które planują rekrutację, chce zatrudnić pracowników niższego szczebla. To duże firmy, w pierwszej kolejności przemysł (88,5%), a także usługi (68%) i handel (66,3%). Pracowników średniego szczebla potrzebuje blisko 40% firm, o 11,5% mniej niż rok wcześniej. Poszukuje ich w pierwszej kolejności sektor publiczny (51,5%) oraz branża handlowa (41%). W ciągu ostatnich lat systematycznie rosło zapotrzebowanie na kadrę zarządzającą, obecnie to 12,8%. Zapotrzebowanie deklarują w tym przypadku przede wszystkim duże firmy oraz sektor publiczny.

Sposoby rekrutowania pracowników

Firmy najczęściej pozyskują pracowników przez urzędy pracy (40,5%) i własną stronę internetową (38%). Jedna na cztery zatrudnia osoby polecone przez znajomych lub własnych pracowników, jedna na pięć – przez rekrutacje wewnętrzne. Z publikacji ogłoszeń na portalach pracy i agencji pracy korzysta 44,3%.

Duże firmy najczęściej rekrutują poprzez własną stronę internetową, częściej też niż pozostałe publikują ogłoszenia na portalach pracy. Z kolei polecenia i rekomendacje są najbardziej wykorzystywane przez małe firmy, branżę handlową i usługi. Sektor publiczny chętniej korzysta w celach rekrutacyjnych z firmowej strony www i wsparcia urzędu pracy. Na portalach pracy częściej publikuje oferty branża przemysłowa.

Metodologia badania:
XV edycja badania Barometr Rynku Pracy została przeprowadzona przez ARC Rynek i Opinia sp. z o.o. na zlecenie Work Service. Zostało zrealizowane w dniach 21.12.2020-12.012021 metodą wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych (CATI) z przedstawicielami małych, dużych i średnich firm. Próbę 507 pracodawców dobrano w kwotach dla wielkości zatrudnienia, po ok. 170 wywiadów dla firm małych (10-49 pracowników), średnich (50-249 pracowników) oraz dużych (250+ pracowników), z uwzględnieniem miejsca prowadzenia działalności oraz branży firmy. Badanie pracowników zostało przeprowadzone w okresie 17 – 22.12.2020 roku metodą wywiadów online (CAWI) na panelu badawczym epanel.pl należącym do ARC Rynek i Opinia. Próba bazowa 524 pracowników odpowiada strukturze populacji pod względem płci, wieku, wykształcenia oraz klasy wielkości miejscowości zamieszkania – dzięki losowo-kwotowemu doborowi badanych oraz ważeniu wyników. W pytaniach dotyczących emigracji zarobkowej próbę tę uzupełniono o bezrobotnych, na urlopach macierzyńskich i wychowawczych oraz uczących się – próba wraz z pracującymi - 708.