Kondycja przedsiębiorstw - IV kw. 2011 i prognoza I kw. 2012

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2011

W świetle wyników Szybkiego Monitoringu NBP oraz danych statystyki publicznej można sformułować następujące wnioski w obszarze koniunktury gospodarczej:

Mimo rosnącej niepewności przedsiębiorstwa w dalszym ciągu dobrze oceniają swoją bieżącą sytuację. Oczekiwania firm cechuje jednak rosnący pesymizm. Prognozy pozostają pod silnym wpływem zawirowań w strefie euro oraz spodziewanej dekoniunktury. Gorsze prognozy przekładają się na ograniczenie planów inwestycyjnych.

1. W IV kw. 2011 r., podobnie jak przez cały ubiegły rok przedsiębiorstwa pozostawały w dobrej kondycji ekonomicznej. Jednocześnie coraz więcej firm napotykało na wewnętrzne i zewnętrzne problemy, rosła niepewność co do kierunku zmian koniunktury oraz kształtowania się warunków makroekonomicznych. Spowodowało to stopniowe narastanie odsetka firm oczekujących pogorszenia sytuacji. I choć zapowiadane pogorszenie jak na razie nie zmaterializowało się, a sytuacja wydaje się stabilna, złe nastroje i rosnące ryzyko działalności tworzą niekorzystny klimat dla podejmowania decyzji o charakterze rozwojowym. Spadek optymizmu prognoz widoczny jest w znaczącej większości analizowanych klas, nadal utrzymuje się natomiast wyraźne zróżnicowanie sytuacji bieżącej między poszczególnymi branżami i niektórymi grupowaniami przedsiębiorstw.

2. Wśród objawów pogorszenia nastrojów w sektorze przedsiębiorstw należy wymienić słabnące trzeci kwartał z rzędu prognozy popytu i nowych zamówień. Inaczej niż w przypadku prognoz sytuacji, gorsze przewidywania w obszarze popytu zaczynają się już powoli materializować – w ostatnim półroczu bariera popytowa powróciła na pierwsze miejsce wśród barier rozwoju, choć sam wskaźnik nie wzrósł. Ponadto w IV kw. ub.r. odnotowano niewielki spadek stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych oraz wzrost odsetka firm informujących o występowaniu nadmiernych zapasów produktów gotowych. W ślad za pogorszeniem prognoz popytu niski pozostaje również wskaźnik prognoz produkcji, jednak tempo spadku tego wskaźnika jest wolniejsze niż w przypadku prognoz popytu i zamówień. Może to wskazywać na zachowawczość działań badanych przedsiębiorstw.

3. Prognozy nowych umów eksportowych uległy dalszemu obniżeniu i pozostają na niskim poziomie. Mimo to dynamika eksportu może pozostać relatywnie wysoka, jako efekt korzystnego z punktu widzenia eksporterów kursu złotego względem walut obcych i wykorzystania dotychczasowych kanałów zbytu. Wysoka opłacalność eksportu w dalszym ciągu pozwala eksporterom na realizację dużych zysków i wzrost marż, jednocześnie jednak ze względu na silne powiązanie między importem i eksportem słaby złoty zwiększa koszty zakupu dla firm importujących znaczącą część potrzebnych surowców i materiałów.