Europa: wydarzenia tygodnia 45/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 44/2011

• Ważą się losy podatku od transakcji finansowych, który został zaproponowany przez Komisję Europejską. Byłby on płacony od transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych, obligacji, akcji i derywatów między bankami, zakładami ubezpieczeniowymi i placówkami finansowymi (jednak nie między osobami prywatnymi), a stawka wyniosłaby od 0,01 do 0,1 proc., w zależności od rodzaju transakcji. Przychody z podatku trafiałyby do budżetu Unii i do budżetów narodowych. Ma on dać 55 mld euro rocznie. Przeciwna podatkowi jest Wielka Brytania sprzeciwiała się jej też Szwecja, Bułgaria i Czechy. Polska jest neutralna ws. podatku od transakcji finansowych
• W opinii rządowych ekspertów w przyszłym roku gospodarka Niemiec zwolni i PKB zamiast wcześniej prognozowanych 3,0 proc. w tym roku spadnie w 2012 do 0,9 proc. (rządowe prognozy to wzrost w wysokości 1,0 proc.).
• Niemieckie rezerwy złota wynoszą ok. 3400 ton. MFW dysponuje rezerwami złota wynoszącymi 2814 ton, Francja - 2435 ton, Chiny - 1054 tony, a Europejski Bank Centralny - 502 tony.
• Rosja podpisała z Gruzją (wynegocjowaną przy pomocy Szwajcarii) umowę, usuwającą przeszkodę w wejściu Rosji wejście do Światowej Organizacji Handlu (WTO). Rosja od 18 lat stara się o przyjęcie do tej organizacji. Obecnie największa przeszkodą był sprzeciw Gruzji w związku ze skutkami wojny z Rosją (oderwanie się Abchazji i Południowej Osetii). Tbilisi zaakceptowało szwajcarską koncepcję porozumienia pod silna presja UE i USA. Przewiduje się, ze formalne przyjęcie Rosji do WTO może nastąpić w połowie grudnia na szczycie w Genewie, po ratyfikacji rosyjskiego parlamentu. Według BŚ gospodarka Rosji wzrośnie aż o 11 proc. dzięki wejściu do WTO.
• W Niemczech bezrobocie w październiku wyniosło 7 proc. (we wrześniu 6,9 proc.), liczba osób bezrobotnych wyniosła 2,94 mln. We wrześniu spadła niemiecka produkcja przemysłowa o 2,7 proc. i jest to największy spadek produkcji od stycznia 2009 r. W przyszłym roku potrzeby pożyczkowe Niemiec mają wynieść 26,1 mld euro (będą niższe wpływy z podatków i zwiększą się wydatki socjalne, będą też dodatkowe inwestycje infrastrukturalne, wzrośnie dofinansowania dla pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach publicznych.
• W opinii francuskiego banku centralnego w IV kwartale wzrost gospodarczy Francji spadnie do 0 proc. W jego opinii w III kwartale wzrost gospodarczy będzie na poziomie 0,3 proc, chociaż inne ośrodki analityczne szacują go na 0,1 proc. Ostatnio rząd przedstawił plan oszczędności budżetowych i podwyżek podatków, które mają dać budżetowi 65-100 mld euro w ciągu najbliższych pięciu lat, a deficyt ma spaść do zera. Paryż planuje m.in. podwyższyć wiek emerytalny z 60 do 62 lat, obniżona stawka VAT-u wzrośnie z 5,5 do 7 proc., o 5 proc. większy podatek zapłacą firmy, których roczny obrót przekracza 250 mln euro. Do 24 proc. z 19 proc. wzrośnie podatek płacony od zysków z inwestycji finansowych. Zarobki prezydenta, premiera i wszystkich ministrów zostaną zamrożone do momentu, kiedy finanse państwa osiągną równowagę. Premier wezwał liderów partii politycznych i szefów dużych firm, aby zrobili podobnie.
• Przeszkodą dla wejścia Rosji do WTO może teraz być unia celna pomiędzy Rosją, Białorusią i Kazachstanem. By usunąć tę przeszkodę, parlament Białorusi ratyfikował specjalną umowę przewidującą, że przepisy Unii Celnej powinny być zorientowane na zasady WTO, natomiast w razie sprzeczności za priorytetowe uznaje się normy WTO.
• Włoska produkcja przemysłowa spadła we wrześniu o 4,8 proc. licząc m/m (spadek o 2,7 proc r/r). Według "Financial Times" MFW i EBC będą wspólnie pomagać Włochom w wyjściu z kryzysu. EBC przekaże środki finansowe do MFW, a Fundusz udostępniłby je Włochom, biorąc na siebie ryzyko kredytowe i ustalając warunki tej pomocy.
• Przez ostatnie trzy lata wybuchu bańki na rynku nieruchomości i krachu w budownictwie hiszpańska gospodarka była w recesji albo na minimalnym poziomie wzrostu PKB. Dziś ma najwyższe bezrobocie w strefie euro - na poziomie 21 proc., w ostatnich dwóch kwartałach gospodarka rosła w tempie 0,2 proc. Pozytywna zmiana nastąpiła w strukturze PKB (dziś eksport stanowi 30 proc. PKB, wobec 23 proc. dwa lata temu).
• Czesi przyjęli pakiet reform systemów podatkowego oraz opieki zdrowotnej i społecznej. W jego ramach przewiduje się m.in. podwyżki opłat za pobyt w szpitalu, podzielono opiekę zdrowotną na pakiet standardowy i nadzwyczajny, wprowadzono też drugi filar ubezpieczeń emerytalnych. Zostanie też zmniejszony szereg wypłacanych przez państwo zasiłków socjalnych, będzie też podniesiona stawka podatku VAT.
• Rumunia zadeklarowała chęć wstąpienia do strefy euro w 2015 roku.
• Pierwsza nitka Gazociągu Północnego, Nord Stream, został oddany do użytku. Przywódcy Niemiec, Rosji, Francji i Holandii oraz przedstawiciele UE uczestniczyli w uroczystym otwarciu rurociągu w jego końcowym terminalu w niemieckim Lubminie. Druga nitka gazociągu jest w trakcie budowy, która będzie zakończona za rok.
• By zapłacić za wrześniowe dostawy gazu (ponad 1 mld USD) ukraiński Naftohaz musiał zaciągnąć 550 mln dol. kredytu w rosyjskim Gazprombanku z oprocentowaniem 8,5 proc. rocznie.
• EADS poinformowała o sześciomiesięcznym opóźnieniu w pierwszych dostawach A350. Ten nowy model samolotu ma rywalizować z Boeingiem 787 Dreamliner. A350 trafi do sprzedaży w pierwszej połowie 2014 roku.
• Chińskie firmy Pang Da i Youngman Lotus poczyniły kroki, aby odkupić będącego na skraju bankructwa Saaba od holenderskiej spółki Swedish Automobile (Swan). Transakcja musi mieć zgodę rządów Chin i Szwecji oraz Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego a także General Motors (do początku 2010 r. był właścicielem Saaba). Do tej umowy swoje zastrzeżenia zgłosił już GM.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO SIĘ DZIEJE W UNIJNEJ GOSPODARCE

Niestety mam wrażenie, że tak w Unii jak i w Eurolandzie ściera się ze sobą wiele różnych koncepcji, ale też wiele różnych interesów. Wydaje się też, że obecnie brak jest gotowości dotyczącej stworzenia i zrealizowania takich kompleksowych działań, które zlikwidują, a może przynajmniej zmniejszą istniejące zagrożenia. Coraz bardziej jest też widoczna dbałość uczestników tej gigantycznej gry interesów o swoje, zostawiając na dalszym planie solidarność czyli to, co jest podstawą Unii. Stwierdzam to mimo że oficjalne deklaracje polityków są gładkie i zgodne z oficjalną linią polityczną wspólnoty. Zwróćmy uwagę na kilka działań dominujących w życiu gospodarczym krajów unijnych w ostatnich kilku dniach...

Francja w opinii najważniejszych agencji ratingowych ma obecnie najwyższy rating AAA. Jednak ostatnio kilkukrotnie przedstawiciele tych agencji krytycznie wypowiadali się o stanie i perspektywach francuskiej gospodarki. Świadczyło to o tym, że nie jest wykluczone obniżenie obecnej oceny. Podziałało to korzystnie na francuski rząd, bo szybko przygotował plan oszczędnościowy. Przedstawiony plan oszczędności budżetowych i podwyżek podatków, ma dać budżetowi 65-100 mld euro w ciągu najbliższych pięciu lat, a deficyt ma spaść do zera. Paryż planuje m.in. podwyższyć wiek emerytalny z 60 do 62 lat, obniżona ma być stawka VAT, która wzrośnie z 5,5 do 7 proc., także o 5 proc. ma być większy podatek, który zapłacą firmy, a których roczny obrót przekracza 250 mln euro. Do 24 proc. z 19 proc. wzrośnie podatek płacony od zysków z inwestycji finansowych. Rządzący chcą też dać dobry przykład. Zarobki prezydenta, premiera i wszystkich ministrów zostaną zamrożone do momentu, kiedy finanse państwa osiągną równowagę. Premier wezwał liderów partii politycznych i szefów dużych firm, aby zrobili podobnie. Brzmi to optymistycznie na tle informacji dotyczących obecnego stanu francuskiej gospodarki. W opinii francuskiego banku centralnego w IV kwartale wzrost gospodarczy Francji spadnie do 0 proc! W jego opinii w III kwartale wzrost gospodarczy będzie na poziomie 0,3 proc, chociaż inne ośrodki analityczne szacują go na 0,1 proc....

Nieco inne problemy mają Niemcy. To największa gospodarka unijna i jej motor napędowy. Od jej stanu i perspektyw rozwojowych zależy przyszłość wielu unijnych krajów w tym Polski.

W prestiżowej gazecie "Handelsblatt" główny ekonomista Barclays Capital Deutschland Thorsten Polleit nie wykluczył możliwości, że agencje zrewidują również ocenę wiarygodności kredytowej Niemiec (obecnie AAA). Co prawda Berlin wprowadził szereg rozwiązań stabilizujących gospodarkę i ma szansę w istotnym stopniu zmniejszyć coroczny deficyt budżetowy, ale "świadczenia pomocowe, jakie rząd federalny chce udostępnić teraz innym krajom strefy euro, mogą doprowadzić do drastycznego pogorszenia się sytuacji zadłużeniowej".

Ostatnio niemieckie instytuty gospodarcze obniżyły prognozę wzrostu PKB Niemiec w 2012 r. z 2.0 proc. (jeszcze przewidywanych w kwietniu), do 0,8 proc. Ich zdaniem w 2011 r. niemiecka gospodarka urośnie o 2,9 proc. (wcześniej prognozowane 2,8 proc.), a stopa bezrobocia wyniesie 7 proc. i liczba bezrobotnych wyniesie ok. 2,95 mln. Prognozuje się, że w 2012 r. stopa bezrobocia w Niemczech może spaść do 6,7 proc. Warto w tym miejscu dodać, że bezrobocie w strefie euro wzrosło we wrześniu do 10,2 proc. We wrześniu spadła niemiecka produkcja przemysłowa o 2,7 proc. i jest to największy spadek produkcji od stycznia 2009 r.

W przyszłym roku potrzeby pożyczkowe Niemiec mają wynieść 26,1 mld euro (będą niższe wpływy z podatków i zwiększą się wydatki socjalne, będą też dodatkowe inwestycje infrastrukturalne, wzrośnie dofinansowania dla pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach publicznych. Jednak niemieckie rezerwy złota wynoszą dziś ok. 3400 ton podczas gdy MFW dysponuje rezerwami złota wynoszącymi 2814 ton, Francja - 2435 ton, Chiny - 1054 tony, a Europejski Bank Centralny - 502 tony.

W ostatnich miesiącach było u nas głośno z powodu promowania rozwiązań węgierskich tak w zastosowaniu do gospodarki, jak i spraw politycznych. Jak zwykle w realnym życiu cuda zdarzają się rzadko...

Premier Orban zdecydował o pomocy dla tych obywateli, którzy zostali przyciśnięci wysokimi kosztami spłaty kredytów hipotecznych otrzymanych w obcej walucie. Postanowił zamrozić dla nich kursy walut i tak Węgrzy płacący raty we frankach mogliby spłacić cały kredyt po kursie 180 forintów (obecny kurs rynkowy to 248 forintów), a posiadacze kredytów w euro - po kursie 250 forintów (rynkowy to 307 forintów). Niestety te decyzje podjęto bez konsultacji z bankami, a to one muszą ponieść koszty wynikające z różnicy kursowej. Obciążył też banki podatkiem kryzysowym. Te decyzje pogorszyły i tak nie najlepsze wyniki węgierskich banków. Przeciwko rządowym decyzjom wypowiedzieli się Raiffeisen Bank i Erste Bank, które poinformowały, że pogorszenie sytuacji banków spowoduje obniżkę aktywności kredytowej, a to negatywnie wpłynie na gospodarkę. Jakby tego było mało, bank centralny poderwał wiarę w przyszłoroczną (rządową), prognozę rozwoju gospodarczego zakładającą wzrost na poziomie 1,5 proc. PKB stawiając na wzrost w wysokości tylko o 0,6 proc.

Powyższe decyzje spowodowały zagrożenie płynności finansowej banków działających na Węgrzech. Mogą one stracić dotychczasowy rating, a to może pociągnąć w dół także rating Węgier. Jest on i tak bardzo niski, bo obecnie u trzech czołowych agencji znajduje się tylko jeden poziom powyżej statusu śmieciowego. W opinii analityków jest dziś duże ryzyko obniżki węgierskiego ratingu, a przecież Węgry już mają kłopoty z wiarygodnością (ostatnio nie znaleźli chętnych na zakup jednorocznych obligacji, a z kolejnymi aukcjami też mają kłopoty.

Jak widać w Europie problemy mają duzi i mali, chociaż każdy ma inne. Jedno jest pewne: nie ma cudownych koncepcji, drogi na skróty.Wszystkie pomysły zawsze weryfikuje rynek i jego decyzje są nieodwołalne...