Europa: wydarzenia tygodnia 44/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 43/2011

• W trakcie G20 w Cannes była omawiana sytuacja gospodarcza we Włoszech, których kłopoty mogą mieć znacznie większy wpływ na strefę euro, niż obecny kryzys w greckiej gospodarce. Premier Silvio Berlusconi podczas swoich wystąpień przekonywał o dobrej kondycji swojego państwa. Oświadczył też, że MFW zaoferował jego krajowi fundusze, ale włoski rząd odrzucił propozycję.
• Propozycje dla grupy G20 przedstawił na szczycie premier Wielkiej Brytanii David Cameron. Zaproponował sformalizowanie działalności G20 poprzez utworzenie tzw. trojki złożonej z obecnej, poprzedniej i następnej rotacyjnej prezydencji grupy wspomaganej przez sekretariat. Ma ona stać na straży realizacji przyjętych ustaleń i zobowiązań oraz zapewnienie ciągłości prac. W jego ocenie byłoby korzystnie, gdyby Rada Stabilności Finansowej (FSB) miała własną osobowość prawną. Pozwoliłoby to na efektywniejsze pełnienie roli koordynatora na szczeblu międzynarodowym. Zaproponował też wzmocnienie roli nadzorczej WTO.
• W opinii kanclerz Angeli Merkel na szczycie G20 w Cannes nie udało się dotąd uzyskać porozumienia co do sposobu, w jaki Międzynarodowy Fundusz Walutowy mógłby wspomagać strefę euro. W trakcie obrad szczytu G20 żadne państwo nie zobowiązało się na szczycie do wsparcia gotówką Europejskiego Funduszu Stabilizacji Finansowej.
• Angela Merkel zapowiedziała, że wkrótce zostaną wypracowane dyrektywy dla EFSF, by następnie wszystkie państwa-członkowie MFW mogli dobrowolnie uczestniczyć w tym programie.
• W obradach G20 w Cannes uczestniczyli przywódcy najważniejszych państw europejskich, a także prezydent USA Barack Obama, prezydent Chin Hu Jintao, prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew i premier Indii Manmohan Singh.
• Z dniem 1 listopada Mario Draghi przejął obowiązki prezesa Europejskiego Banku Centralnego. W opinii analityków będzie on kontynuował politykę poprzednika. Mimo to jednak zaskoczył rynki pierwszą decyzją EBC, o obniżce głównej stopy procentowej z 1,5 proc. do 1,25 proc. Warto tu dodać, że jest to pierwsza obniżka stóp w strefie euro od 29 miesięcy.
• Z raportu KE wynika, że liczba osób w wieku emerytalnym (mających ponad 65 lat) zwiększy się z 87 mln dzisiaj do 153 mln do 2060 r, a liczba Europejczyków w wieku 80+ zwiększy się z 23 mln obecnie do 62 mln osób w 2060 r. Obecnie na jednego emeryta przypada średnio cztery osoby zdolne do pracy zawodowej, a w 2060 będzie to tylko dwie. W rozpatrywanym okresie pięćdziesięciu lat odsetek ludzi młodych w społeczeństwie utrzyma się na poziomie ok 15 proc. , a najmłodszych będzie tyle samo co w wieku ponad 80 lat.
• Rosja porozumiała się z Ukraina w sprawie rozliczeń za dostawy gazu. Obecnie Kijów będzie płacił Gazpromowi w rublach za sprowadzany z Rosji gaz. Umożliwi to unikać wahań na rynku walutowym. Dotąd miesięcznie Narodowy Bank Ukrainy płacił Gazpromowi co miesiąc od 0,5 do 1,5 mld USD. Teraz Naftohaz ma kupować ruble od rosyjskich banków lub nawet w Banku Centralnym Rosji. To kolejny sukces Rosji zainteresowanej upowszechnieniem swojej waluty w rozliczeniach z b. republikami ZSRR.
• Według Federalnego Urzędu Pracy stopa bezrobocia w Niemczech w październiku wyniosła 7 proc., wobec 6,9 proc. we wrześniu.
• W 2009 w Belgii ok. 55 proc. energii elektrycznej pochodziło z elektrowni atomowych. Ostatnio partie polityczne porozumiały się w sprawie planów zamknięcia dwóch wciąż istniejących elektrowni atomowych. Nie wiadomo jednak, jak zostanie pokryty niedobór energii po zamknięciu reaktorów.
• W III kwartale PKB Wielkiej Brytanii wzrósł o 0,5 proc. r/r.
• Według "European Voice" komisarz UE ds. zatrudnienia Laszlo Andor wkrótce przedstawi program naprawy systemów emerytalnych w UE. Jednym z rozwiązań ma być zbliżenie i podwyższenie wieku emerytalnego w krajach UE.
• Według Eurostat inflacja w strefie euro wyniosła w październiku 3 proc. r/r.
• Bezrobocie w strefie euro wzrosło we wrześniu do 10,2 proc. Oznacza to, że 16,2 mln obywateli strefy euro jest bez pracy (największe jest w Hiszpanii - w czwartej gospodarce UE, gdzie wynosi ono 21,5 proc.). We Włoszech bezrobocie wzrosło z 8 proc. w sierpniu do 8,3 proc. we wrześniu. W Polsce bezrobocie mierzone metodologią Eurostatu od sierpnia utrzymuje się do na poziomie 9,4 procent.
• OECD skupiająca wysoko rozwinięte państwa obniżyła swoją prognozę tempa wzrostu gospodarki dla strefy euro w 2012 roku do 0,3 proc. (poprzednia prognoza to 2 proc.). Jej zdaniem powinna być obniżona stopa procentowa przez EBC (w ostatnich dniach EBC pod nowym kierownictwem właśnie to zrobił).
• Dwa kraje BRICS - Chiny i Rosja nie wykluczają udzielenia pomocy UE za pośrednictwem MFW.
• Coraz większym problemem dla Rosji staje się deficyt funduszy emerytalnych. W przyszłym roku wyniesie on ok. 60 mld dol., a więc ok. 3 proc. PKB. Przyczyną jest obniżka składek ubezpieczeń o 10 pkt proc., oraz przejście na emeryturę prawie pół miliona osób.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

PO 18 LATACH OCZEKIWANIA ROSJA U WRÓT ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI HANDLU

Rosja po latach oczekiwania jest coraz bliżej przyjęcia do Światowej Organizacji Handlu (WTO). W ostatnich miesiącach główną przeszkodą był sprzeciw Gruzji (kością niezgody był status Abchazji i i Osetii). Tę przeszkodę pokonano dzięki mediacji Szwajcarii, której kompromisową propozycję zaakceptowały oba kraje. Oznacza to, że Tbilisi nie będzie już przeciw wejściu Rosji w skład WTO... Teraz jeszcze zostało do uchylenia przyjętej cztery dekady temu poprawkę Jackson-Vanika, która pozbawiła ZSRR, a potem Rosję klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu z USA. Jak wiadomo administracji Baracka Obamy ma jeszcze zastrzeżenia wskazując na słabą ochronę w Rosji praw intelektualnych i ograniczanie dostępu amerykańskich firm do rosyjskiego rynku...

Powstała więc możliwość, aby 18 latach oczekiwania Rosja może zostać członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO) w trakcie grudniowego szczytu WTO. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że w wejściu Rosji do WTO interes mają obie strony, a więc także kraje współpracujące w ramach tej organizacji. Nie można zapominać, że przyjęcie do WTO jest poprzedzone procedurą negocjacyjną zatwierdzoną jednogłośnie.

Sprzeciw Gruzji dotyczył żądania wprowadzenia jej posterunków celnych na granicy Rosji z Abchazją i Osetią Południową. Gruzja nie akceptuje secesji tych prowincji, które ogłosiły niepodległość po przegranej wojnie Rosji z Gruzją w 2008 r.

W trakcie mediacji Szwajcarzy zaproponowali, by kontrolę nad przepływem towarów przez granicę Rosji z Abchazją i Osetią Południową sprawowała międzynarodowa spółka, które będzie przekazywać dane do baz WTO. Tak Gruzja, jak i Rosja zaakceptowały propozycję.

Jeśli Rosja stanie się członkiem WTO to oznacza, że rezygnują z protekcjonistycznych metod ochrony własnych interesów gospodarczych, a powstałe spory handlowe z innymi członkami tej organizacji poddają pod niezależny osąd WTO.

Bank Światowy ocenia, że gospodarka Rosji w krótkim terminie po wejściu do WTO wzrośnie o 3,3 proc., a w dłuższym horyzoncie czasowym - o 11 proc. Natomiast rosyjski bank inwestycyjny Renaissance Capital prognozuje, że zaraz po akcesji o 15 do 20 proc. wzrośnie indeks moskiewskiej giełdy RTS.

Rosja będzie też musiała obniżyć bariery celne chroniące teraz niektóre produkty, np. rolnictwo i motoryzację, przed zagraniczną konkurencją.

Czy istnieją jeszcze jakieś przeszkody?

1. W 2011 roku Rosja stworzyła też unię celną z Białorusią i Kazachstanem, które nie należą do WTO. Teraz negocjatorzy pracują nad rozwiązaniem tego problemu.

2. Oczekuje się też, że amerykański Kongres musi też uchylić przyjętą cztery dekady temu poprawkę Jackson-Vanika i wyjaśnić zastrzeżenia dotyczące słabej ochrony w Rosji praw intelektualnych i pewnych ograniczeń związanych z dostępem amerykańskich firm do rosyjskiego rynku.

Na koniec warto tu dodać, że trudno dziś odgadnąć, jakie zamiary ma teraz Rosja, bo realizuje ona niezależny projekt integracyjne, a w nim próbę stworzenia na gruncie poradzieckich republik zintegrowanego obszaru gospodarczego. A więc...