Rozwój demograficzny Polski 2000 - 2010

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2009

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zdecydowanie zwiększył się wiek nowożeńców (wykres 6). Na początku lat 90-tych ponad połowa mężczyzn zawierających małżeństwo nie osiągała wieku 25 lat, natomiast w 2009 r. było ich już tylko 22% (w 2000 r. ok. 42%). Wśród kobiet udział ten
zmniejszył się z 73% w 1990 r. do 62% w 2000 r., obecnie wynosi ok. 41%.




Najczęściej mężczyźni żenią się „przed trzydziestką”; w 2009 r. ich średni wiek (mediana) wynosił prawie 28 lat, tj. o ponad 3 lata więcej niż na początku lat 90-tych (w 2000 r. – mieli średnio po niespełna 26 lat). Panny młode też są starsze, w 2009 roku miały średnio po ok. 26 lat, wobec niepełna 23 na początku lat 90-tych (w 2000 r. prawie 24 lata). Nowożeńcy w miastach są o ok. 1,5 roku starsi niż mieszkający na wsi.

Zmianie uległa także struktura wykształcenia nowożeńców. W 2009 r. panny młode legitymowały się najczęściej wykształceniem średnim (40%) lub wyższym - 39% (w 1990 r. – udział wykształcenia wyższego wynosił tylko 4%). Wzrósł także poziom wykształcenia wśród mężczyzn - 40% spośród nich legitymowało się wykształceniem średnim (w 1990r. – 28%), wykształceniem wyższym – 28% (wobec 5% na początku lat 90-tych). Odnotowano także dwukrotnie większy niż u kobiet udział zasadniczego zawodowego - 18% (w 1990 r. ponad połowa kawalerów osiągała ten poziom wykształcenia).

W końcu 2009 roku w Polsce istniało 8978 tys. małżeństw – od 2008 roku ich liczba wzrasta. Przedstawione zmiany dotyczące wieku zawierania małżeństwa i poziomu wykształcenia nowożeńców są dowodem przeobrażeń zachodzących w zachowaniach ludzi młodych, którzy planując przyszłość najpierw inwestują w siebie - w edukacje, pracę - a potem w rodzinę.

Rozwody i separacje

Ze wstępnych danych wynika, że w 2010 r. rozwiodło się ok. 64 tys. par małżeńskich – o ok. 1 tys. mniej niż przed rokiem, współczynnik rozwodów wyniósł 1,7‰ – podobnie jak w 2009 r.

Liczba rozwodów zwiększała się systematycznie od wielkości ok. 40 tys. w pierwszej połowie lat 90-tych, do 49 tys. w 2003r.; w latach 2004-2006 odnotowano jej gwałtowny wzrost do 72 tys.; kolejne lata przyniosły spadek do 65 tys. orzeczeń (wykres 5).

W 2009 r. na każde 10 tys. istniejących małżeństw 73 zostały rozwiązane na drodze sądowej (na początku lat 90-tych - 46). W miastach intensywność rozwodów jest dwukrotnie wyższa niż na wsi (odpowiednio: 95 i 47 na 10 tys.).

Rozwiedzieni małżonkowie przeżywają ze sobą średnio ok. 14 lat (staż małżeński nieznacznie się wydłuża). W 2009 r. średni wiek mężczyzn w momencie rozwodu to ok. 40 lat i legitymowali się oni wykształceniem zasadniczym zawodowym (38%) lub średnim (29%), wyższe stanowiło 16%. Kobiety były o ok. 2 lata młodsze i najczęściej posiadały wykształcenie średnie - 38% oraz zasadnicze zawodowe lub wyższe – po ok. 24%.