Seniorzy a ochrona praw konsumenta

Przeczytaj także: Polski konsument 2009

Świadomość prawa konsumenckiego do reklamowania towaru wadliwego niezależnie od tego, w jaki sposób został dokonany zakup, wzrasta wraz z poziomem wykształcenia (58 proc. badanych z wykształceniem podstawowym ma świadomość tego prawa i aż 76 proc. osób z wyższym wykształceniem).
Okazuje się również, iż nie wszyscy seniorzy zdają sobie sprawę, że ceny jednostkowe towarów i usług powinny być aktualne i uwidocznione oraz zawierać wszystkie podatki, opłaty i narzuty. Tylko połowa konsumentów III-go wieku zna swoje prawa w sytuacji, gdy cena produktu przy kasie jest różna od ceny umieszczonej na półce. 54 proc. badanych wie, że klient kupując produkt, którego cena przy kasie okaże się wyższa może domagać się zwrotu różnicy od sprzedawcy, a on ma obowiązek mu ją zwrócić. Pozostali respondenci są zdania, że klient stoi na przegranej pozycji, gdyż nic nie można zrobić w takiej sytuacji (11 proc.). Co czwarty badany sądzi, że zwrot różnicy jest dobrą wolą sprzedawcy, gdyż nie ma on obowiązku uwzględniać roszczenia (26 proc.).

Dla 59 proc. badanych przez UOKiK problemem jest także poznanie właściwej ceny produktu. Częściej taki problem mają konsumenci mieszkający na wsi, 65 proc. badanych zadeklarowało, iż zdecydowanie lub raczej często stykają się z sytuacją, kiedy cena na naklejce i cena produktu są różne. Problem ten dotyczy także badanych mieszkających w większych miastach, częściej zgłaszały go kobiety z niższym wykształceniem (76 proc.). Mniej więcej połowa badanych uważa, że ceny w sklepach są wystarczająco dobrze wyeksponowane, by dowiedzieć się, ile kosztuje produkt. Podobna grupa badanych (43 proc.) nie zgadza się z powyższą opinią.

Również informacje o oferowanych produktach lub świadczonych usługach często okazują się niewystarczająco jasne dla seniorów. Połowa konsumentów powyżej 60 roku życia nie czyta umów, niektórzy z powodu zbyt drobnego druku, a inni przez niezrozumiały język. Problemem może być także zbyt duże zaufanie do pracowników m.in. banków lub innych instytucji finansowych, wynikające z przyzwyczajeń z minionych lat. Spośród badanych 39 proc. deklaruje, iż ma na tyle duże zaufanie do pracowników banku, że nie potrzebuje czytać umowy przed jej podpisaniem. Częściej zaufanie do pracowników banku deklarowały osoby słabiej wykształcone oraz mieszkające na wsi i w mniejszych miejscowościach.
Istotną kwestią, zwłaszcza w przypadku starszych konsumentów jest czytelność informacji zamieszczanych na opakowaniach produktów. Obowiązujące przepisy dopuszczają stosowanie określonej minimalnej wielkości czcionki podczas znakowania na opakowaniu w zależności od gramatury tego opakowania. Ta minimalna wielkość czcionki nawet w przypadku młodszego konsumenta może spowodować trudności w odczytywaniu tych informacji.