Europa: wydarzenia tygodnia 13/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 12/2010

• Wydatki konsumenckie we Francji spadły o 1,2% m/m (w styczniu spadek ten oszacowano na 2,5% m/m). Jednak w ujęciu rocznym wydatki francuskich konsumentów wzrosły o 1,6%, po wzroście w styczniu o 1,5%.
• Niemcy i Francja zamierzają wspólnie wprowadzić nowy spec-podatek od banków. Będzie on pobierany od wszystkich banków działających w kraju, a zebrana kwota ma zasilać specjalny fundusz antykryzysowy łagodzący skutki gwałtownego spowolnienia gospodarczego w przyszłości.
• W marcu mocno wzrosły indeksy PMI dla sektora przemysłowego Francji, Niemiec i strefy euro oraz "usługowe" dla Niemiec i Strefy Euro. Także rośnie indeks instytutu Ifo (wskazuje poziom nastrojów niemieckich przedsiębiorców). W marcu wzrósł on do 98,1 z 95,2 i miał najwyższą wartość od czerwca 2008 roku.
• Co jakiś czas, jak bumerang powraca temat budowy gazociągu Nabucco. Jego celem ma być zasilenie Europy gazem z Azji bez pośrednictwa Rosji. W opinii komisarza UE ds. energii Günther Oettingera ma on szansę być uruchomionym najwcześniej... w 2018 roku (wcześniej była mowa o 2014 roku), a szanse realizacyjne ocenił on na 65%... Poinformował też, że „obecnie realizacja Gazociągu Północnego jest na dobrej drodze i nawet Polska porzuciła swe wątpliwości”... Koszty budowy gazociągu o długości 3300km szacowane są na 7,9 mld euro. W pierwszym okresie będzie można przesyłać ok. 8 mld m³ gazu rocznie, a docelowo (w 2022 roku) nawet 31 mld m³.
• Słabnie kurs europejskiej waluty. Jeszcze niedawno płacono ok. 1,5 USD za euro. Obecny kurs to ok. 1,33 USD/euro. To skutek zawirowań wokół greckiej gospodarki i dyskusji związanych z finansową pomocą dla Grecji.
• Według brytyjskiego urzędu statystycznego inflacja w styczniu spadła po raz pierwszy od września i wniosła 3% r/r (inflacja w strefie euro wyniosła w lutym 2010 r. 0,9% r/r).
• W 2009 roku deficyt sektora finansów publicznych na Węgrzech wyniósł 3,9% PKB, w tym roku planowany jest na 3,8% PKB. W opinii MFW, jeśli kraj ten chce obniżyć deficyt poniżej 3% PKB w 2011 r., to muszą być dokonane cięcia w wydatkach na poziomie 1,25% PKB.
• Według greckiego rządu PKB w tym roku ma spaść o 1,2-1,7% r/r, natomiast bank centralny zakłada 2-procentowy spadek PKB. W zeszłym roku deficyt według rządu sięgnął 12,7% PKB (12,9% według banku centralnego), a dług publiczny aż 113,4% PKB (bank centralny szacuje go na 115% PKB). Na ostatnim szczycie unijnym postanowiono, że Grecja otrzyma pomoc od UE i MFW.
• Rosyjski państwowy koncern Rosnieftiegaz odkupi od firmy TNK-BP gigantyczne złoża gazu Kowykta na Syberii. Gaz z tych złóż będzie dostarczany do Chin. TNK-BP otrzyma na nie tylko ok. 1 mld USD i będzie to jedynie zwrot poniesionych wydatków. Wcześniej kontrolę nad TNK-BP przejęli Rosjanie. Te złoża gazu zawierają także hel...
• Ruszyły ukraińsko-rosyjskie rozmowy nt. rewizji 11-letniego kontraktu na dostawy gazu, który podpisał poprzedni rząd. W oparciu o ten kontrakt Ukraina płaci dziś 305 USD/1000 m³ gazu (najwyższa cena w Europie). W zamian za tańszy gaz rząd Ukrainy proponuje Rosjanom utworzenie konsorcjum, które będzie zarządzać siecią ukraińskich gazociągów tranzytowych (przez nie płynie 80% gazu eksportowanego z Rosji do Europy Zachodniej).
• Ukraina zamierza złożyć w Rosji zamówienie na budowę trzech nowych bloków elektrowni atomowych i na dostawy rosyjskiego paliwa nuklearnego. Kijów chce też dołączyć do rosyjskiego systemu nawigacji satelitarnej Glonass.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WZRASTAJĄCE POTRZEBY ENERGETYCZNE

Niekiedy można odnieść wrażenie, że świat pędzi nie do końca zdając sobie sprawę z tego, co go czeka i jakie zagrożenia są przed nim. Z jednej strony coraz bardziej zaśmiecamy go niszcząc to co na ziemi, w wodzie i w otaczającej nas atmosferze. Przywódcy świata we wspaniałych słowach przy każdej okazji mówią o ochronie środowiska, o zapobieganiu zmianom klimatycznym, o zrównoważonym rozwoju. Mimo wielu programów oszczędnościowych wzrasta zapotrzebowanie na energię, podczas gdy wyczerpują się dotychczasowe zasoby surowców...

Co jakiś czas ukazują się kolejne raporty dotyczące wielkości rezerw tradycyjnych surowców energetycznych, a mam tu na myśli gaz i ropę. Ostatnio ukazał się raport firmowany przez naukowców z Oksfordu, a personalnie przez prof. D. Kinga, byłego rządowego doradcy ds nauki. Stawia on tezę, że dane o światowych rezerwach ropy są sztucznie zawyżone już od lat 80-tych nawet o 1/3. Z raportu wynika, że wkrótce należy liczyć się z możliwością przewyższenia popytu nad podażą, a w konsekwencji ze znaczącym wzrostem cen. W dalszej części raportu autorzy precyzują realną wielkość zasobów ropy na 0,8-0,9 bln baryłek (dotychczasowe szacunki - 1,15-1,35 bln baryłek). Dotąd szacowane zasoby obejmują także te części złóż, które do dziś nie są możliwe do pełnej (100%) eksploatacji, a nawet te, które są w tak trudnych warunkach, że ich przygotowanie do eksploatacji, a także sama eksploatacja jest nieopłacalna. Zawyżanie szacunków zasobów ropy jest też oparte na tym, że włączane do nich są źródeł ropy w piaskach bitumicznych. Raport sugeruje, że ten okres nierównowagi rynkowej między podażą a popytem nastąpi już ok. 2014 roku. Jego autorzy oskarżają koncerny paliwowe, a nawet Międzynarodową Agencję ds. Energii, że od dawna są w posiadaniu tych informacji. Raport kończy się stwierdzeniem, że „łagodzenie braków ropy przez produkcję paliw to naiwność”. Sugeruje intensywne poszukiwanie sposobów dla zwiększenia efektywności wykorzystania ropy i rozwijanie innych, alternatywnych źródeł energii.

Dziś obserwuje się renesans energii atomowej w Europie. Polska zamierza zbudować dwie takie elektrownie. Wielka Brytania rozpoczyna nowy program budowy elektrowni atomowych (we współpracy technologicznej z Francją). Rosja rozpoczyna budowę kilkunastu elektrowni atomowych, z czego jedna z nich powstanie w sąsiednim Kaliningradzie. Białoruś w tym roku rozpoczyna budowę, podobnie Bułgaria. Kończy taką inwestycję Finlandia. Ukraina zapowiada zbudowanie 3 generatorów atomowych. Z planów rezygnacji z energetyki jądrowej wycofali się też Szwedzi... Zmiana nastąpiła w polityce niemieckiego rządu. Zamierza on przedłużyć żywotność niemieckich elektrowni atomowych do 2050 roku , do 60 lat, inwestując w ich bezpieczeństwo. Spodziewane jest podjęcie nowych decyzji inwestycyjnych w tym zakresie.