Europa: wydarzenia tygodnia 10/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 9/2010

• Stopa bezrobocia w strefie euro wyniosła w styczniu 9,9%, czyli tyle samo co w poprzednim miesiącu. Bezrobocie w całej Unii Europejskiej wyniosło w styczniu 9,5%. Z powodu powolnego ożywiania się gospodarki i słabego popytu wewnętrznego bezrobocie w Unii Europejskiej osiągnie w tym roku poziom 11%. Według metodologii Eurostatu bezrobocie w Polsce wyniosło 8,9% (wobec 8,7% w styczniu 2009). Najmniej bezrobotnych jest w Holandii (stopa bezrobocia wynosi 4,2%), a najwięcej osób pozostaje bez pracy w Hiszpanii - 18,8%.
• Już w III kw. 2009 r. PKB w strefie euro wzrósł o 0,4% kw/kw. Dynamika PKB w strefie euro w IV kw. wyniosła (-2,1%) r/r i (+0,1%) kw/kw.
• KE przyjęła koncepcję nowej strategii gospodarczej dla UE na kolejne 10 lat.
• Niemcy są przeciwne tworzeniu specjalnego funduszu, by ratować zagrożone kraje strefy euro.
• We Francji w IV kwartale 2009 r. bezrobocie wyniosło 10% (w III kw. - 9,5%). W latach 2008-9 pakiety stymulujące gospodarkę wyniosły ok. 52 mld euro, ale nie przyniosły one spodziewanych rezultatów. Obecnie zadłużenie wynosi ok. 83,2% PKB. Tegoroczny budżet ma mieć deficyt na poziomie 8,2%. W III kw. wzrost PKB wyniósł 0,2%, a w IV kw. był na poziomie 0,6%. W całym 2009 r. francuska gospodarka skurczyła się o 2,2%. Według rządowych prognoz w 2010 r. PKB Francji wzrośnie o 1,4%.
• Włoska gospodarka skurczyła się w 2009 roku o 5%. Deficyt budżetowy wzrósł do 5,3% PKB (2,7% PKB w 2008 r.). Dług publiczny we Włoszech wzrósł w 2009 roku do 115,8% PKB (wobec 105,8% PKB w 2008 r.). W III kwartale ub.r. Włochy wyszły z recesji, ale ostatnie miesiące roku przyniosły znowu spadek PKB - tym razem o 0,2%. Według prognozy rządowej PKB wzrośnie w tym roku o 1,1%. Eksperci mają wątpliwości.
• W 2010 roku deficyt budżetowy Grecji sięgnie 12,7%, a wykonanie tego budżetu wymaga kolejnych emisji papierów skarbowych do końca maja 2010 r. o łącznej wartości 23 mld euro. Grecja przyjęła program kosztownych reform (w tym podwyżki podatków i redukcję zasiłków o łącznej wartości 4,8 mld euro) i stara się uzyskać kredyty na korzystniejszych niż dotąd warunkach. Ostatnio rząd sprzedał dziesięcioletnie obligacje warte 5 mld euro oprocentowane na poziomie 6,3% (zamówienia sięgnęły 14,5 mld euro, czyli wyniosły trzy razy więcej, niż Grecja zamierzała sprzedać).
• Komisja Europejska wydała zgodę na uprawę genetycznie modyfikowanych ziemniaków. Ziemniak amflora - stworzony został przez koncern BASF.
• Rządowy francuski koncern GDF Suez obejmie 9% akcji spółki Nord Stream, budującej po dnie Bałtyku gazociąg z Rosji do Niemiec. Odkupi je od niemieckich udziałowców tej inwestycji.
• Parlament Turcji ratyfikował rządową umowę o budowie gazociągu Nabucco, który ma dostarczać do Europy gaz spoza Rosji, z bogatych złóż nad Morzem Kaspijskim. Równocześnie Komisja Europejska przyznała 200 mln euro dotacji na jego budowę. Porozumienie o budowie Nabucco podpisały rządy Austrii, Bułgarii, Rumunii, Turcji i Węgier - czyli państw, przez które ma być ułożony ten gazociąg. Poza Turcją umowę ratyfikowały już parlamenty Bułgarii i Węgier.
• Komisja Europejska zamierza włączyć rosyjski gazociąg do sieci TEN, czyli rur o kluczowym znaczeniu dla UE. Taki status ma obecnie rura Nabucco.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

STAN PODGORĄCZKOWY W UNII EUROPEJSKIEJ

Skutków kryzysu gospodarczego w Unii Europejskiej ciąg dalszy. Główną troską unijnych rządów są dziś wysoki poziom deficytu budżetowego i wzrastające zadłużenie oraz bezrobocie. By pokonać zagrożenia europejskie rządy potrzebują w tym roku pożyczyć na rynkach kapitałowych rekordową kwotę 2,2 bln euro na sfinansowanie ich łącznego deficytu budżetowego. Według agencji ratingowej Fitch największym emitentem papierów pozwalających na zdobycie niezbędnych pieniędzy będzie Francja (na rynkach kapitałowych zamierza zebrać 454 mld euro), a następnie Włochy (393 mld euro), Niemcy (386 mld euro) oraz Wielka Brytania (279 mld euro). W porównaniu do wielkości PKB największe pożyczki zaciągnąć mają Włochy, Belgia, Francja oraz Irlandia: po około 25% PKB.

Europa Środkowo-Wschodnia jest tą częścią kontynentu, o której można powiedzieć, że już wyszła z kryzysu, jednak nie ma co marzyć o powrocie na ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego. Jak zwykle kompetentny w sprawach gospodarczych tego regionu Wiedeński Instytut Międzynarodowych Studiów Ekonomicznych opublikował raport z prognozami na najbliższy okres. Mówi on, że głównym problemem tej grupy krajów będzie bezrobocie, które w tym roku będzie jeszcze wzrastać, a jego spadek nastąpi dopiero w 2011 roku.

Wynika też z niego, że liderem we wzroście gospodarczym będzie tu Polska (2,5%), a pozostałe kraje będą miały ten wskaźnik na poziomie ok. 1% (Czechy, Słowacja i Słowenia). Bułgaria i Rumunia będą miały zerowy wzrost gospodarczy, a skurczy się PKB krajów bałtyckich: Estonii o 1,5%, Łotwy o 4,5% i Litwy o 3,0%. Mimo to będzie lepiej niż w 2009 roku, kiedy kraje tego regionu zanotowały łącznie spadek PKB o 3,6%. Większy optymizm ekspertów WIMSE widać w prognozie na 2011 rok, bo wg nich kraje UE z regionu Europy Środkowo-Wschodniej mają wzrosnąć o 2,8%, natomiast w 2012 r. PKB będzie większe o 3,6%. Ten sam raport przewiduje duży wzrost gospodarczy m.in. dla Rosji, Ukrainy, Kazachstanu oraz dla Turcji.

Osobnym problemem jest dziś Grecja (a w dalszej kolejności Hiszpania, Portugalia, Islandia, a nawet Włochy). Ateny utraciły wiarygodność wysokim poziomem deficytu sektora finansów publicznych (12,7%) i zadłużeniem rzędu 300 mld euro, ale przede wszystkim tym, że ukrywały stan swojej gospodarki, a nawet to, że w podawaniu wskaźników opisujących ją stosowały „kreatywną księgowość”. Bruksela i rządy czołowych krajów unijnych mimo że stan greckiej gospodarki wpływa na opinię o całej strefie euro zdecydowanie zażądały od Aten reform, w tym także cięć w wydatkach. W rezultacie tegoroczny deficyt ma spaść o 4,7 mld euro do 8,7% PKB. Sposobem na zrealizowanie tego celu jest podwyżka stawek VAT z 4,5 do 5%, z 9 do 10% i z 19 do 21%, podniesione będą specjalne podatki paliwowe, o 30% mają być obcięte nagrody dla urzędników, ma też wzrosnąć akcyza na alkohol i papierosy. Tylko w kwietniu i maju Ateny muszą pożyczyć 20 mld euro. Grecy liczą na to, że instytucje finansowe z unijnych krajów zdecydują się na wykup ich obligacji. Ostatnio grecki rząd sprzedał dziesięcioletnie obligacje warte 5 mld euro oprocentowane na poziomie 6,3% (zamówienia sięgnęły 14,5 mld euro, czyli wyniosły trzy razy więcej, niż Grecja zamierzała sprzedać)... To, jak Atenom i Brukseli uda się opanować sytuację w Grecji będzie wyznaczało standard dla podobnych przypadków w Unii Europejskiej i w Strefie euro...