Europa: wydarzenia tygodnia 3/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 2/2010

• Według ostatnich ocen PKB w strefie euro w III kw. 2009 r. skurczyło się o 4%.
• Produkcja w strefie euro w listopadzie zwiększyła się o 1% m/m, a w całej Unii Europejskiej wzrost ten wyniósł 0,9% m/m (jednak liczony roczne spadek wyniósł 6,4% r/r). Według Eurostatu produkcja w Polsce zwiększyła się o 2,2% m/m, chociaż w porównaniu z listopadem 2008 r. produkcja była jednak mniejsza o 7,1%.
• Bezrobocie w strefie euro sięgnęło 10%, a w całej Unii - 9,5%, co oznacza, że bez pracy było już 22,9 mln osób i jest to o niemal 5 mln więcej niż rok wcześniej. Najgorsza sytuacja na rynku pracy jest na Łotwie, gdzie bezrobocie sięga 22,3%, oraz w Hiszpanii - 19,4%.
• Po ogłoszeniu wyników gospodarczych III kwartału wynika, że z recesji ciągle nie udało się wyjść Estonii, Grecji, Hiszpanii, Cyprowi, Łotwie, Węgrom, Rumunii i Wielkiej Brytanii. PKB w strefie euro wzrósł o 0,4% kw/kw, a w całej Unii wzrost sięgnął 0,3% kw/kw. Jednak poziom PKB był niższy w całej Unii o 4,3% r/r.
• W 2009 roku niemiecki PKB spadł o 5% r/r. Jest to najgorszy wynik od 60 lat. Jest on co prawda lepszy niż wcześniej prognozowano, ale nie ma powodu do zadowolenia. Druga połowa ubiegłego roku była nieco lepsza, stąd końcowy rezultat okazał się lepszy od prognoz z początku roku (wówczas mówiono o spadku 6-6,5%).
• Grecja stojąc w obliczu bankructwa zdecydowała się na przeprowadzenie w ciągu 3 lat konsolidacji finansów, które mają doprowadzić w 2012 roku do deficytu budżetowego na poziomie 2,8% PKB. Na ten rok przyjęto obniżkę deficytu do 8,7% (w 2009 r. - 12,7%), w 2011 ma on spaść do 5,6%, a w 2012 do 2,8% PKB. Przewiduje się cięcia wydatków na obronność, służbę zdrowia i administrację. Zgodnie z planem od 2013 roku dług publiczny będzie malał (w 2013 do 113,4%). Od 2011 roku PKB ma wzrosnąć o 1,9%, a w 2012 wzrost wyniesie 2,5%.
• Niemiecki rząd prognozuje w tym roku wzrost gospodarczy w wysokości 1,2%, a deficyt budżetowy na poziomie 3,2% PKB. Eksperci uważają, że pod koniec roku niemiecki dług publiczny wzrośnie do 77% PKB.
• PKB Czech w III kw. 2009 r. skurczył się o 4,1% r/r. Według urzędu statystycznego w Pradze grudniowa sprzedaż detaliczna w Czechach spadła o 4,9% r/r (miesiąc wcześniej 4,7% r/r).
• Według urzędu statystycznego w Budapeszcie grudniowa inflacja w ujęciu rocznym wyniosła 5,6% (w listopadzie wyniosła 5,2%).
• W listopadzie produkcja przemysłowa na Słowacji wzrosła o 1,5% m/m (w październiku był spadek o 5,6% m/m). Od początku roku produkcja przemysłowa Słowacji spadła o ok.17% r/r.
• Francuski fiskus (podobnie jak brytyjski) nałoży na banki nadzwyczajny, jednorazowy 50-procentowy podatek od wysokich premii tym, którym państwo udzieliło antykryzysowej pomocy. Podatek ten obejmie premie za ubiegły rok wynoszące co najmniej 27,5 tys. euro.
• Rosja wzorem innych państw zdecydowała się na pomoc dla przemysłu motoryzacyjnego. Każdy, kto decyduje się oddać stary samochód (wyprodukowany w 1999 lub wcześniej, a korzysta z niego minimum przez rok) i chce kupić nowe auto, otrzyma premię w wysokości 50 tys. rubli (ok. 1,7 tys. USD). Warunkiem jest jednak to, aby nowy samochód był produkcji rosyjskiej (może to być auto zagranicznego koncernu, ale wyprodukowane w Rosji). Przewiduje się, że budżet dopłaci do ok. 200 tys. takich transakcji.
• Ukraiński koncern metalurgiczny ISD (w Polsce jest właścicielem Huty Częstochowa i Stoczni Gdańsk) przeszedł pod kontrolę konsorcjum rosyjskich biznesmenów (są nimi Aleksander Katunin, Roman Abramowicz i Aliszer Usmanow). Przejęli oni 50% + dwie akcje. Pozostałe akcje mają przejęć do końca 2010 roku. Oznacza to, że obecnie ukraiński przemysł metalurgiczny jest teraz w rękach zagranicznych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO SIĘ DZIEJE W NIEMIECKIEJ GOSPODARCE?

Federalny Urząd Statystyczny w Wiesbaden poinformował, że w 2009 roku niemiecki PKB spadł o 5% r/r. Jest to najgorszy wynik od lat 60-tych. Ten wynik jest co prawda lepszy niż wcześniej prognozowano, ale nie ma powodu do zadowolenia. Druga połowa ubiegłego roku była nieco lepsza, stąd końcowy rezultat okazał się lepszy od prognoz z początku roku (wówczas mówiono o spadku 6-6,5%). Głównym problemem niemieckiej gospodarki był i jeszcze jest spadek eksportu (w skali roku o 14%), w rezultacie kraj ten stracił pozycję światowego lidera w eksporcie na rzecz Chin. Spadły też wydatki inwestycyjne, a konsumpcja wzrosła w niewielkim stopniu. Koszty i skutki kryzysu byłyby znacznie większe, gdyby nie działania rządu, który zasilił gospodarkę dużymi środkami. Widoczna była pomoc dla przemysłu motoryzacyjnego (dopłaty do zakupu nowych samochodów w zamian za kasację starych, ponad 10-letnich). Po III kwartale ogłoszono koniec recesji, jednak według wstępnych ocen czwarty kwartał (brak jeszcze pełnych danych) okazał się nie tak dobry, jak na to liczono.

To prawda, że kryzys gospodarczy nie przełożył się na kryzys społeczny, bo nie miały miejsca masowe upadłości firm i nie wystąpił szybki wzrost bezrobocia. Jednak warto zwrócić uwagę na to, że dochody firm w ubiegłym roku spadły o 11%, pracę straciło 150 tys. pracowników, a tylko w jednym miesiącu w październiku upadło 3000 firm. W bardzo wielu firmach w wyniku ugody pracownicy otrzymują bardzo niskie wynagrodzenie, dzięki czemu w oczekiwaniu na lepsze czasy formalnie utrzymywane jest zatrudnienie pracowników o nierzadko wysokich kwalifikacjach.

Oczywiście analitycy patrzą teraz na plany i prognozy. Także w Polsce, bo niemiecka gospodarka i niemiecki rynek są najważniejszym naszym partnerem handlowym dla naszej gospodarki (według statystyk w pierwszych 11 miesiącach polski eksport do Niemiec przekroczył 100 mld zł). Niemiecki rząd w końcu ubiegłego roku przewidywał, że w 2010 r. wzrost gospodarczy wyniesie 1,2%. Co prawda ostatnio mówiło się o korekcie planowanego wzrostu gospodarczego do 1,5%, ale nie wiadomo, czy rząd to zrobi, bo spadek PKB w 2009 był mniejszy niż wcześniej przewidywano i baza jest więc wyższa. Nie zmienia to faktu, że dwuletni kryzys wyrządził w niemieckiej gospodarce takie straty, że przedkryzysowy jej stan zostanie osiągnięty dopiero za kilka lat. Optymistycznie rząd szacuje tegoroczny deficyt budżetowy na poziomie 3,2%, a niedobory w rządowej kasie szacuje się na 70 mld euro. Nieco mniej optymistyczna jest Komisja Europejska, która prognozuje niemiecki deficyt na poziomie ok. 5%. Eksperci przewidują, że niemiecki dług publiczny pod koniec roku wyniesie ok. 77% PKB...