Tydzień 19/2009 (04-10.05.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 18/2009 (27.04-03.05.2009)

• Komisja Europejska prognozuje bezrobocie w 2010 roku w UE na poziomie 11,5%. Przewiduje, że w latach 2009-10 w Unii zniknie ponad 8,5 miliona miejsc pracy.
• Według KE w gronie największych unijnych krajów największy spadek PKB odnotują Niemcy (o 5,5%), Wielka Brytania i Włochy będą miały mniejsze PKB o 4-4,5%, a Hiszpania i Francja o 3%. W sumie gospodarki 27 krajów członkowskich, w tym 16 ze strefy euro skurczą się w tym roku o 4%.
• W marcu produkcja przemysłowa w Niemczech pozostała bez zmian (m/m), po spadku w poprzednim miesiącu o 3,4% m/m. Jednam marcowy wynik w 2009 jest gorszy o 20,9% r/r.
• EBC poinformował, że przeznaczy 60 mld euro na zakup dłużnych papierów wartościowych. Potwierdził też, że obserwuje stabilizowanie sie gospodarki na bardzo niskim poziomie.
• W marcu według Eurostatu bezrobocie w strefie euro sięgało już 8,9% (rok wcześniej było na poziomie 7,2%).
• Według EBIiR gospodarki czterech państw Europy Centralnej, trzech państw bałtyckich oraz Słowenii i Chorwacji uzyskają średni spadek PKB w br. na poziomie minus 2,9%. Gospodarka wszystkich 30 państw, w których działa bank (a są to postkomunistyczne państwa europejskie, kraje byłego ZSRR plus Turcja i Mongolia) ma się skurczyć w br. o 5,2%, natomiast w 2010 wzrosnąć o 1,4%. Największy spadek w 2009 r. zanotują gospodarki państw bałtyckich i Ukrainy. PKB Łotwy ma być niższy o 13,2%, Litwy 11,8%, Estonii 10,5%, zaś Ukrainy o 10,0%. Gospodarka Rosji skurczy się o 7,5%, a Węgier o 5% (wszystkie spadki i wzrosty podano jako r/r).
• Systematycznie spadają w Europie wydatki konsumpcyjne (w grudniu spadek ten wyniósł 2%, w styczniu 2,6%, w lutym 4%, a w marcu aż 4,2%). W marcu w całej Unii spadek ten wyniósł 3,1%. Największe załamanie sprzedaży występuje w republikach nadbałtyckich, gdzie spadki przekraczają nawet 20%. Jedynie w trzech europejskich krajach sprzedaż w marcu rosła - w Belgii, Austrii i w Wielkiej Brytanii. W Polsce spadek sprzedaży wyniósł 2,3%.
• Prezydent Francji Nicolas Sarkozy wystąpił z nowymi inicjatywami. Proponuje utworzenie "europejskiej centrali zakupu gazu", aby Unia Europejska " uzyskała realna siłę przetargową wobec swych dostawców". Proponuje też utworzenie bankowej komisji regulacyjnej ", która będzie dysponowała rzeczywistą możliwością sankcji".
• Hiszpania w marcu zanotowała spadek produkcji przemysłowej - o 24,7% r/r (wcześniej było to: w lutym - 22%, a w styczniu 22,8%). W I kwartale produkcja przemysłowa zmniejszyła się o 22,8% r/r, a bezrobocie wzrosło do 17,36%.
• Zadłużenie Węgier sięga dziś niemal 100 mld euro. W 2008 roku Węgry otrzymały od Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego pożyczkę w wysokości 25 mld USD. Teraz, aby ożywić gospodarkę rząd zamierza zwiększyć podatek VAT, anulować ulgi podatkowe dla najbogatszych, a wydatki socjalne zredukować do najbardziej koniecznych. Mówi się też o możliwości ubiegania się o kolejną pożyczkę w celu stabilizacji gospodarki.
• Turcja jest kluczowym krajem tranzytowym w dostawie gazu z regionu kaspijskiego do Europy. Unia kończy negocjacje w tym zakresie, a jako warunek postępu w tym zakresie Ankara uczyniła przyspieszenie negocjacji członkowskich do Unii. Jest to także niezbędny element projektu Nabucco. Jednak deklaracji dot. tego projektu nie podpisali przedstawiciele Uzbekistanu, Kazachstanu i Turkmenistanu.
• KE prognozuje spadek w litewskiej gospodarce na poziomie 11%, chociaż litewscy analitycy przewidują 13-15% (w I kw. według litewskiego urzędu statystycznego PKB spadł o 12,6%).
• Spada sprzedaż samochodów. We Francji spadek w kwietniu sięgnął 7%, natomiast w Hiszpanii aż 45,6%. Wyjątkiem są Niemcy, gdzie dzięki rządowym dopłatom za złomowanie starych samochodów sprzedaż nowych aut w kwietniu wzrosła o 19%.
• Porsche zrezygnowało z realizacji koncepcji przejęcia kontroli nad Volkswagenem, który jest największym koncernem motoryzacyjnym Europy (VW produkuje 50 razy więcej aut niż Porsche i ma 15 razy większe obroty). Obecnie oba koncerny pracują nad koncepcją połączenia się.
• Konsekwencją planów związanych z przejęciem przez Fiata europejskich zakładów General Motors może być całkowite bądź częściowe zamknięcie 10 fabryk obu koncernów oraz zwolnienie 18 tysięcy pracowników.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZŁOTO ŚWIATA

W naszej kulturze złoto od wieków jest symbolem. Wyrobami z tego szlachetnego metalu obdarowujemy tych, którzy są nam bardzo bliscy, kogo szanujemy i kochamy. W sensie ekonomicznym gromadzenie i posiadanie złota przez jakiś kraj kojarzone jest jego bogactwem, z rozsądnym działaniem z myślą o przyszłości, z tworzeniem sobie zabezpieczenia na trudne czasy. Dziś, gdy zagroził nam kryzys gospodarczy i przeżywamy trudny okres ten, kto posiada złoto w większych ilościach czuje się pewniej, a gdy ktoś zwiększa jego zasoby, jest uważnie obserwowany, a jeśli przy tym jest to duży kraj, to trzeba to traktować jako zapowiedź poważnych zmian na rynkach światowych. Kilka dni temu Pekin poinformował, że w ciągu ostatnich lat prawie dwukrotnie zwiększył swoje rezerwy w złocie (przekraczając poziom tysiąca ton, w porównaniu z 600 tonami w 2003 roku), stając się piątym krajem o największych rezerwach kruszcu. Ta informacja ma duże znaczenie, bo jeśli posiadacz największych w świecie rezerw walutowych informuje o swoim zainteresowaniu szlachetnym kruszcem, a przy tym oficjalnie proponuje zastąpienie amerykańskiej waluty pieniądzem ponadnarodowym, nie związanym z gospodarką jakiegoś kraju, to na pewno będzie to miało jakiś istotny ciąg dalszy. Analitycy nie są tym zdziwieni, bo od kilku już lat zaufanie do realnej wartości złota rosło (w przeciwieństwie do USD), czego dowodem był wzrost jego ceny z 280 USD za uncję w końcu XX wieku do ponad 900 USD obecnie.

Przed dekadą (7.05.1999) Bank Anglii poinformował o znacznej redukcji swoich rezerw złota, zamieniając je w dające wówczas większy dochód aktywa w rodzaju obligacji rządowych. Wielu wówczas poszło śladem Brytyjczyków (np. Hiszpania, Francja, Holandia, Portugalia), chociaż do tej koncepcji zdystansowały się Niemcy i Włochy, podobnie jak USA. Sprzedano wówczas 3.800 ton złota za ok. 56 mld USD. Jeśli przyjąć, że dochody z tych obligacji dały 12 mld USD, to biorąc pod uwagę obecne ceny złota, można wyliczyć ile na tej operacji straciły banki w stosunku do tego, jaka wartość miałyby te ilości złota, gdyby zostały w bankowych sejfach. Dla kompletności tej informacji warto dodać, że najwięcej stracił Narodowy Bank Szwajcarii, który w ciągu dekady sprzedał 1.550 ton. Obecnie spodziewane jest wyraźne zmniejszenie się tempa sprzedaży złota także w Europie.

Wydaje się, że ta ostatnia informacja dotycząca wzrostu chińskich rezerw złota będzie miała spore znaczenie dla światowego rynku finansowego, znajdzie też swoje odbicie w polityce centralnych banków wielu krajów. Jednak nie należy sądzić, że Chiny, które w miarę jak w ostatnich latach zwiększały tak nadwyżkę w handlu zagranicznym, jak i rezerwy walutowe, inwestowały je tylko w amerykańskie obligacje skarbowe. Informacje ze źródeł chińskich wskazują, że kraj ten od 2005 roku systematycznie odchodził od dolara, przełamały kurs centralny juana w stosunku do amerykańskiej waluty i oficjalnie liczą wartość juana względem koszyka walut. Także zmieniają w swoich rezerwach proporcje zakupów wiążąc się także z innymi walutami i złotem.

Dziś jeszcze nie należy sądzić, że na nowo przywracana jest rola złota jako środka monetarnego, jednak należy poważnie liczyć się z poważną zmiana nastawienia banków wobec tego szlachetnego kruszcu.