Tydzień 20/2009 (11-17.05.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 19/2009 (04-10.05.2009)

• Według Eurostat-u Europa pogrążyła się w głębokiej recesji (w I kw. PKB Unii skurczył się o 4,4%, a krajów strefy euro o 4,6% licząc r/r). Jak wiadomo w IV kw. 2008 roku gospodarka unijna skurczyła się o 2,5%, przy czym jedynymi krajami, które miały wzrost gospodarczy był Cypr i prawdopodobnie Polska. Według Eurostatu w I kw. 2009 roku gospodarka Francji w I kw. 2009 drugi raz z rzędu zanotowała recesję (-3,2%), podobnie Włochy (-5,9%) i Wielka Brytania (-4,1%).
• Według wstępnych danych I kw. 2009 roku niemiecka gospodarka skurczyła się o 3,8% licząc kw/kw i o 6,7% r/r. (w IV kw. było to odpowiednio 2,2% i 1,7%). Te złe wyniki gospodarki niemieckiej zagrażają także polskiej gospodarce, dla której Niemcy są największym partnerem handlowym. Te dane mogą również zaszkodzić złotemu.
• Według francuskiego rządu tegoroczny spadek PKB wyniesie ok. 3%, a "powolne" ożywienie europejskiej, w tym i francuskiej gospodarki może się zacząć w 2010 roku. Według francuskiego urzędu statystycznego INSEE w kwietniu inflacja wynosiła zaledwie 0,1% w skali rocznej (i jest to najniższa stopa inflacji od 52 lat). Na ten rok prognozuje się 18% spadek inwestycji w przemyśle.
• Według Komisji Europejskiej w tym roku najbardziej dotkniętymi recesją krajami UE będzie Litwa, Estonia i Łotwa. Według ocen specjalistów łotewska gospodarka skurczyła się w I kw. 2009 r. o 18% r/r. W tym produkcja przemysłowa spadła o 22%, a sprzedaż detaliczna o 25%. W opinii KE w całym 2009 roku gospodarka ma skurczyć się o 13,1%, deficyt finansów publicznych na Łotwie wyniesie w tym roku 11,1%, a w 2010 wzrośnie on do 13,6%.
• Według prognoz rządowych z powodu recesji w ciągu najbliższych czterech lat deficyt budżetowy w Niemczech może osiągnąć sumę 316 mld euro. Tylko w tym roku dziura budżetowa w Niemczech ma wynieść ok. 80 mld euro.
• Największym problemem Hiszpanii jest obecnie masowe bezrobocie, które kształtuje się na poziomie 17,36% (ok. 4 mln). Komisja Europejska przewiduje, że stopa bezrobocia w 2010 roku dojdzie do poziomu 20,5%, a hiszpańskie PKB skurczy się w tym roku o 3,2%. Londyński Capital Economics prognozuje 5% spadek PKB Hiszpanii w tym roku i wzrost deficytu budżetowego w przyszłym roku do 9,8% PKB.
• Po spotkaniu przedstawicieli banków centralnych w Bazylei szef banku centralnego strefy euro Jean-Claude Trichet optymistycznie ocenił perspektywy gospodarcze mówiąc, że „jesteśmy koło punktu przegięcia w obecnym cyklu, a szereg ostatnich raportów jest zachęcających ”...
• By oczyścić niemiecki sektor bankowy z toksycznych aktywów rząd podjął decyzję o utworzeniu tzw. złych banków. Będą mogły je zakładać banki, przekazując do nich głównie te kredyty, o których wiadomo, że nigdy nie zostaną spłacone, bo udzielono ich amerykańskim deweloperom, którzy później splajtowali. Szacuje się je na ok. 200 mld euro. W zamian za przekazanie tych niespłacalnych kredytów banki dostaną od państwa oprocentowaną pożyczkę i 20 lat na jej spłatę. Pomoc ta zostanie udzielona tylko tym, którzy będą mieli realną strategię wyjścia z zagrożenia, a toksyczne aktywa będą pochodzić sprzed 2009 r. Ma to spowodować że banki odzyskają płynność i zaczną udzielać kredytów, co powinno przyczynić się do rozruszania niemieckiej gospodarki, która według prognoz będzie miała w tym roku spadek PKB o ok. 6%.
• Jeszcze kilka kwartałów temu Słowacja przeżywała prawdziwy boom, a jej gospodarka rosła w tempie nawet ponad 10%. W I kw. tego roku skurczyła się aż o 11,2% kw/kw i o 5,4% r/r. Jeszcze w IV kw. 2008 r. słowacka gospodarka wzrosła o 2,5%, a w całym 2008 r. słowackie PKB urosło o 6,4% (w 2007 roku było to 10,4% r/r). Według prognoz tegoroczny spadek PKB wyniesie ok. 4%. Spadek PKB w I kw. zanotowały też gospodarki Węgier (-6,4%) oraz Czech (-3,4%) licząc r/r.
• W marcu najgłębszy spadek produkcji w Unii wystąpił w Estonii i Luksemburgu - o ponad 29%. Najmniejsze spadki wystąpiły w Grecji (o 5,8%), Portugalii (-7,9%) i Polsce (-10%). W I kwartale PKB Estonii zmniejszyło się o 15,6% r/r, a Łotwy o 18% r/r.
• Ostateczna decyzja została podjęta i Gazprom dostanie kontrolny pakiet 51% udziałów serbskiego odcinka gazociągu South Stream.W Serbii rurociąg będzie miał 450 km i będzie transportował rocznie 20 mld m³gazu. Gazociąg South Stream będzie transportować gaz na Bałkany i do Europy Środkowej omijając Ukrainę i Turcję. Rura South Stream przez Morze Czarne dojdzie do Bułgarii, a stąd zostaną poprowadzone lądowe odnogi. Południową przez Grecję gaz popłynie do Włoch, a północną przez Serbię i Węgry do Słowenii i Austrii. Jego realizacja zablokuje konkurencyjny projekt Nabucco, a jest to rura omijająca Rosję przez Gruzję i Turcję, która ma transportować do Europy Południowej i Środkowej surowiec ze złóż konkurentów Gazpromu nad Morzem Kaspijskim i na Bliskim Wschodzie.
• Francuski gigant energetyczny EdF i brytyjska Centrica zbudują w Wielkiej Brytanii cztery nowe bloki jądrowe. EdF obejmie 80% udziałów w tej spółce. To pierwsze w Wielkiej Brytanii nowe elektrownie jądrowe od lat 80-tych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

DOKĄD ZMIERZA EUROPEJSKA OSPODARKA

Po spotkaniu przedstawicieli banków centralnych w Bazylei szef banku centralnego strefy euro Jean-Claude Trichet optymistycznie ocenił perspektywy gospodarcze mówiąc, że „jesteśmy koło punktu przegięcia w obecnym cyklu, a szereg ostatnich raportów o wynikach gospodarczych jest zachęcających ”... Może ma on rację, a Świat i Europa już na początku przyszłego roku zacznie odrabiać poniesione straty. Jednak mnie niepokoi stan obecny i najbliższe miesiące do końca 2009 roku. Według Eurostat-u Europa jest w głębokiej recesji (w I kw. PKB Unii skurczył się o 4,4%, a krajów strefy euro o 4,6% licząc r/r). Warto tu dodać, że w IV kw. 2008 roku gospodarka unijna skurczyła się o 2,5%. Według szacunkowych danych I kw. 2009 roku niemiecka gospodarka skurczyła się o 3,8% licząc kw/kw i o 6,7% r/r. (w IV kw. było to odpowiednio 2,2% i 1,7%). Według Eurostatu w I kw. 2009 roku gospodarka Francji w I kw. 2009 drugi raz z rzędu zanotowała recesję (-3,2%), podobnie Włochy (-5,9%) i Wielka Brytania (-4,1%).

W unijnych krajach rośnie deficyt budżetowy, dług publiczny i bezrobocie. Według prognoz rządowych z powodu recesji w ciągu najbliższych czterech lat deficyt budżetowy w Niemczech może osiągnąć sumę 316 mld euro, a tylko w tym roku dziura budżetowa w niemieckiej gospodarce ma wynieść ok. 80 mld euro. W Hiszpanii, w przyszłym roku przewidywany jest wzrost deficytu budżetowego do 9,8% PKB. Poziom bezrobocia w Hiszpanii wynosi obecnie 17,36% (ok. 4 mln), a Komisja Europejska przewiduje, że stopa bezrobocia w 2010 roku dojdzie w tym kraju do poziomu 20,5%.

Nieco uwagi poświęćmy teraz gospodarkom krajów Europy Środkowej i Wschodniej.

Według szefa Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w rym regionie Europy na przełomie 2009/2010 można się spodziewać początku końca kryzysu gospodarczego. Brzmi to mało wiarygodnie, bo ostatnia prognoza EBOiR wielkości PKB dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej została obniżona do (-5,2%), z jeszcze w styczniu przewidywanego wzrostu o 0,1%. Jednak już w 2010 roku bank przewiduje niewielki wzrost gospodarek regionu na poziomie ok. 1,4%.

Według Komisji Europejskiej w tym roku najbardziej dotkniętymi recesją krajami UE będzie Litwa, Estonia i Łotwa. Według ocen specjalistów łotewska gospodarka skurczyła się w I kw. 2009 r. o 18% r/r przy czym produkcja przemysłowa spadła o 22%, a sprzedaż detaliczna o 25%. W opinii KE w całym 2009 roku łotewska gospodarka ma skurczyć się o 13,1%, deficyt finansów publicznych ma wynieść w tym roku 11,1%, chociaż w 2010 wzrośnie on do 13,6%. Zaskakujące są słabe wyniki słowackiej gospodarki. Niedawno, bo kilka kwartałów temu Słowacja przeżywała prawdziwy boom, a jej gospodarka rosła w tempie nawet ponad 10%. W I kw. tego roku skurczyła się aż o 11,2% kw/kw i o 5,4% r/r. Jeszcze w IV kw. 2008 r. słowacka gospodarka wzrosła o 2,5%, a w całym 2008 r. słowackie PKB urosło o 6,4% (w 2007 roku było to 10,4% r/r). Według prognoz tegoroczny spadek PKB wyniesie ok. 4% r/r. Spadek PKB w I kw. zanotowały także gospodarki Węgier (-6,4%) oraz Czech (-3,4%) licząc r/r.

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej są silnie powiązanie z gospodarką niemiecką. Należy więc przypuszczać, że zjawiska gospodarcze w tych krajach będą też kształtowały się pod wpływem tendencji w gospodarce Niemiec. Są tu pewne nadzieje, bo rząd postanowił oczyścić niemiecki sektor bankowy z toksycznych aktywów podejmując decyzję o utworzeniu tzw. złych banków. Banki te będą mogły je zakładać, przekazując do nich głównie te kredyty, o których wiadomo, że nigdy nie zostaną spłacone, bo udzielono ich amerykańskim deweloperom, którzy później splajtowali. Szacuje się je na ok. 200 mld euro. Ma to spowodować, że banki odzyskają płynność i zaczną udzielać kredytów, co powinno przyczynić się do rozruszania niemieckiej gospodarki, a tym samym i gospodarek naszego regionu Europy.