Gospodarka Polski w 2008 wg Lewiatana

Przeczytaj także: Polska gospodarka: co jest siłą napędową?

Prognoza PKPP Lewiatan na 2008 r. (ze stycznia 2008 r.)

PKPP Lewiatan prognozowała w styczniu 2008 r., że ze względu na pogłębiające się bariery podażowe oraz uwarunkowania zewnętrzne dynamika wzrostu gospodarczego w Polsce spadnie. Eksperci zakładali, że bez zmian wspierających rozwój przedsiębiorstw gospodarka nie będzie mogła utrzymać dynamicznego, długookresowego wzrostu. Te zmiany były co prawda zapowiedziane w 2007 r. przez nowy rząd, ale ich efektów można było się spodziewać nie wcześniej niż w 2009 r. (jeżeli rząd dotrzymałby obietnic).

W styczniu 2008 r. PKPP Lewiatan prognozowała, że w 2008 r. kontynuowany będzie trend wzrostowy, który zarysował się w latach 2006-2007, aczkolwiek dynamika PKB nie przekroczy 5,2%. Wzrost gospodarczy miał być wynikiem wysokiej dynamiki konsumpcji wynikającej z utrzymującego się wzrostu zatrudnienia i wynagrodzeń (realnie o 6-7%) oraz inwestycji. Eksperci prognozowali problemy z utrzymaniem w ryzach inflacji. Nie zakładali jednak pojawienia się tak głębokiego kryzys na światowych rynkach finansowych. Nie zrobił on wielkich spustoszeń w polskiej gospodarce w 2008 r. Pytaniem otwartym pozostaje, jakie spustoszenia zrobi w 2009 r.?

Gospodarka w 2008 r.

PKPP Lewiatan zauważa, że w 2008 roku gospodarka polska ciągle dynamicznie się rozwijała – wzrost PKB po trzech kwartałach wynosił 5,5%. Natomiast znacząco osłabły gospodarki wszystkich krajów UE, nawet tych najdynamiczniej rozwijających się. W 2007 r. polska gospodarka znajdowała się na piątym miejscu wśród krajów Unii Europejskiej pod względem tempa wzrostu gospodarczego – PKB wzrósł o 6,7% (Słowacja – 10,4%, Łotwa – 10,2%, Litwa – 8,9%, Słowenia – 6,8%). Po dwóch kwartałach 2008 r. z tej grupy wypadła Łotwa (wzrost PKB o 0,6%), Słowenia (5,1%) oraz Litwa (wzrost PKB o 5,2%). Po 6 miesiącach 2008 r. Polska była zatem jedną z dwóch, poza Słowacją, najszybciej rozwijających się gospodarek w Unii Europejskiej. Rząd prognozował wzrost PKB w 2008 r. o 5,5%. PKPP Lewiatan uważa te prognozy za przeszacowane i oczekiwała wzrostu PKB na poziomie 5%.

Eksperci podają, że dane po 11 miesiącach 2008 r. wskazywały, że utrzymanie 5,5% tempa wzrostu gospodarczego będzie niemożliwe – osłabieniu uległa dynamika konsumpcji (5,1% w III kwartale, i 5,4% po 3 kwartałach) i bardzo wyraźnie osłabły inwestycje. Nakłady brutto na środki trwałe wzrosły w III kwartale 2008 r. jedynie o 3,5% (po wzroście o ponad 15% w ciągu pierwszych 6 miesięcy 2008 r.), a po 3 kwartałach wzrost ten wynosił 10,7%. Skala spadku dynamiki inwestycji była najbardziej niepokojąca. Natomiast dynamika eksportu była nieznacznie niższa niż w 2007 r. – wynosiła 8,8% (9,1% w 2007 r.). Towarzyszyła jej niższa dynamika importu (8,6%), co oznacza dodatni wpływ eksportu netto na wzrost PKB.

Zdaniem PKPP Lewiatan wyniki eksportu ciągle zaskakiwały. Silny złoty (w pierwszej połowie 2008 r.) i osłabienie w gospodarkach europejskich przy rosnących kosztach działania przedsiębiorstw w Polsce powinno bowiem dawać negatywne efekty. Natomiast silny spadek importu w 3 kwartale 2008 r. wskazywał, tak jak konsumpcja i inwestycje, na osłabienie wzrostu gospodarczego.

Eksperci podają, że produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w ciągu 3 kwartałów 2008 r. o 6,8% (ceny stałe; r/r). Rosła również produkcja budowlano-montażowa – o 15,5% (ceny stałe; r/r). Sprzedaż detaliczna wzrosła w tym okresie o 11,4% (ceny stałe, r/r). Listopad 2008 r. był jednak bardzo słaby – produkcja przemysłowa spadła o prawie 9% (r/r), produkcja budowlano-montażowa wzrosła tylko o 5,5%, a sprzedaż detaliczna – o 2,7%.