Dotacje unijne a ewaluacja projektu

Przeczytaj także: Wykorzystanie funduszy unijnych 2007

Według raportu przygotowanego w ramach programu Ernst & Young Sprawne Państwo, w latach 2007-2012 realizowany będzie w Polsce jeden z największych sektorowych programów operacyjnych w historii Unii Europejskiej. Dlatego tak ważne jest, by tę szansę dobrze wykorzystać. Może w tym pomóc właśnie ewaluacja zarządzania programami unijnymi.

Wykorzystanie ewaluacji jako narzędzia edukacji instytucji publicznych

Jak podają autorzy raportu, ewaluacja polega na systematycznym badaniu wartości i zasadności działań publicznych. Jej podstawowym celem jest pomoc przy wybieraniu, nadzorowaniu, ocenianiu oraz usprawnianiu programów publicznych i polityki inwestycyjnej. W ostatnich trzydziestu latach ewaluacja stała się międzynarodowym standardem nowoczesnego zarządzania w administracji publicznej.

Stosowanie ewaluacji jest od 2000 roku jednym z wymogów Unii Europejskiej, dotyczącym współfinansowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. W kolejnych okresach programowania Komisja Europejska wprowadzała coraz bardziej rygorystyczne podejście do ewaluacji programów.

- Informacje zebrane w wyniku ewaluacji mogą pomóc Komisji Europejskiej i Państwom Członkowskim w monitorowaniu oddziaływania programów – tłumaczy Martin Ferry, European Policies Research Centre, Uniwersytet Strathclyde w Glasgow. - Skuteczna ewaluacja oznacza szansę na poprawę planowania w sektorze publicznym, lepsze wykorzystanie zasobów, wzmocnienie poczucia odpowiedzialności oraz lepsze oszacowanie wartości i kosztów inwestycji.

Unijne wymagania doprowadziły, że stosowanie ewaluacji stało się w ostatnich latach bardzo popularne, zwłaszcza w nowych państwach członkowskich.

Jakie czynniki mają wpływ na jakość ewaluacji?

Autorzy raportu oparli swoje badania na analizie literatury przedmiotu z okresu ostatnich 10 lat oraz studiach wybranych przypadków ewaluacji, przeprowadzonych w Polsce w latach 2000-2006. Jednym z głównych wniosków płynących z przeprowadzonych badań jest bardzo doraźne a nie strategiczne, długofalowe wykorzystywanie ewaluacji.

- W analizowanych przez nas przypadkach niestety dominowało podejście techniczne – mówi Karol Olejniczak, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych, Uniwersytet Warszawski. - Ogranicza ono wykorzystanie pozyskanej w drodze ewaluacji wiedzy wyłącznie do użytku konkretnego programu, a nie przyszłych przedsięwzięć.

Z przeprowadzonych badań wynika, iż kluczową rolę w wykorzystaniu ewaluacji odgrywa charakter instytucji zamawiającej. Brak silnego i konsekwentnego „mecenatu” oraz wsparcia ze strony zespołu zlecającego ewaluację w instytucji zamawiającej (np. w wyniku zmian kadrowych) wyraźnie szkodzi skutecznemu wykorzystaniu wyników badań.