Ewolucja złośliwego oprogramowania I-VI 2008

Przeczytaj także: Ewolucja złośliwego oprogramowania 2007

Rok 2008 nie przyniósł żadnych znaczących zmian w rozkładzie klas szkodliwych programów. Klasa TrojWare nadal jest niekwestionowanym liderem, stanowiąc ponad 92% wszystkich szkodliwych programów. Liczba nowych trojanów wykrytych w pierwszej połowie 2008 roku zwiększyła się o 190,2% w stosunku do poprzedniego półrocza. Jednak odsetek programów z klasy TrojWare wśród wszystkich szkodliwych programów zmienił się o zaledwie 0,43%, znacznie mniej niż ponad 2 proc. wzrost odnotowany w 2007 roku.

Zmieniły się trendy obowiązujące na przestrzeni dwóch ostatnich lat, gdy udział różnych programów trojańskich zwiększał się, podczas gdy liczba szkodliwego oprogramowania z klasy VirWare i Inne programy MalWare zmniejszała się. W pierwszej połowie 2008 roku udział szkodników z klasy Inne programy MalWare zwiększył się. Nawiasem mówiąc, wzrost ten (ponad 0,5%) przewyższył tę samą liczbę dla dominującej klasy TrojWare.

Jak wynika z raportu rok temu - latem 2007 roku - programy z klasy Inne programy MalWare stanowiły 1,95% wszystkich szkodników. Liczba ta zaczęła zwiększać się w drugiej połowie 2007 r. (2,87%). W pierwszej połowie 2008 roku wzrost ten utrzymał się. Ogólnie, w pierwszym półroczu klasa Inne MalWare stanowiła 3,48%. Biorąc pod uwagę fakt, że liczba nowych programów z tej klasy wzrosła 3,5 razy w stosunku do drugiej połowy 2007 roku, można powiedzieć, że liczba różnych "nieklasycznych" zagrożeń stale rośnie.

Liczba nowych programów z klasy Inne programy MalWare zwiększyła się o prawie 250%, zrównując się niemal z klasą VirWare. W ciągu pierwszego półrocza liczba wykrytych programów z klasy Inne programy MalWare była mniejsza niż liczba programów z klasy VirWare zaledwie o 1 776. Jeżeli te trendy wzrostowe utrzymają się w obu klasach, pod koniec roku klasa Inne programy MalWare może znaleźć się na drugim miejscu pod względem liczby szkodliwych programów w klasie.

Wystąpiły również dodatkowe czynniki, które wpłynęły na wzrost liczby programów w klasie Inne programy MalWare: pojawienie się dużej liczby nowych exploitów oraz znaczny rozrost klasy szkodliwych zachowań, do której zaliczono również zachowania, które wcześniej nie były uznawane za szkodliwe, np. FraudTool. Takie zachowania zostały dodane do antywirusowych baz danych w pierwszej połowie 2008 roku.

Jak podają analitycy, podobne spowolnienie wzrostu w obrębie klasy VirWare, które rozpoczęło się 5 lat temu, spowodowało, że wirusy i robaki, które dominowały w tamtym czasie, niemal przestały ewoluować. Spadek udziału procentowego programów z klasy VirWare nadal trwał w 2008 roku: dane dla pierwszej połowy roku dotyczące programów z tej klasy stanowiły niecałe 4% wszystkich szkodliwych programów - o 1,03% mniej niż w drugiej połowie 2007 roku. Ponadto, współczynnik spadku w obrębie klasy VirWare przewyższył współczynnik dla poprzedniego roku. Wzrost liczby nowych wirusów i robaków jest znacznie mniejszy niż wzrost, jaki miał miejsce w pozostałych klasach: klasa VirWare liczyła o 129% więcej programów niż w poprzednim półroczu. Ogólnie, w rozkładzie programów z różnych klas szkodliwego oprogramowania można zaobserwować obecnie okres stabilności. Obiektywnymi powodami takiego stanu rzeczy jest zarówno dominacja trojanów, jak i zmiana wektorów i celi ataków, o której Kaspersky Lab wspominał już wcześniej.

Trojany

W drugiej połowie 2007 roku liczba nowych trojanów wykrywanych w każdym miesiącu zaczęła spadać. Jednak na początku 2008 roku zaczęła zwiększać się i pod koniec półrocza stanowiła 190,2%. W pierwszym półroczu 2008 roku odnotowano trzy wartości szczytowe: w styczniu, w marcu i w maju. Po każdym takim maksymalnym wzroście następował niewielki spadek lub okres stabilności, po którym miał miejsce kolejny aktywny wzrost liczby nowych trojanów. Obraz ten stanowi częściowo powtórkę trendów z 2007 roku, gdy analitycy zaobserwowali dwa punkty szczytowe, w maju i w sierpniu, po których nastąpiły spadki. Opisana wyżej sytuacja całkowicie różni się od tej, jaka miała miejsce w 2006 roku, gdy liczba nowych trojanów stale wzrastała.

Jak wynika z raportu, wydaje się prawdopodobne, że w najbliższej przyszłości utrzyma się agresywny wzrost liczby trojanów. Jednak wzrostowi temu nie towarzyszy odpowiedni wzrost "wyrafinowania" wykorzystywanych technologii. Ogromna większość trojanów to nadal dość prymitywne twory napisane przez słabo wykształcone dzieciaki skryptowe, a wzrost liczby takich programów wynika wyłącznie z dostępności trojanów na czarnym rynku oraz ze stosunkowo łatwego rozprzestrzeniania takich programów.

Najistotniejsza zmiana w rozkładzie zachowań w obrębie tej klasy dotyczy zachowania typu trojan, które awansowało z piątego miejsca na trzecie i obecnie stanowi jedno z najczęstszych zachowań.