Emigracja Polaków w latach 2004-2006

Przeczytaj także: Emigracja Polaków. Są najnowsze dane GUS

Dotychczasowe dane o rozmiarach emigracji zagranicznych Polaków, jakie były upowszechniane przez GUS, dotyczyły przede wszystkim wyjazdów na stałe oraz w niewielkim zakresie informacji o wyjazdach czasowych, ale tylko takich, które były udokumentowane w systemie ewidencji ludności.

Po raz pierwszy w 2003 roku, tj. jeszcze w okresie akcesyjnym Polski do UE, upowszechnione zostały wyniki spisu ludności 2002, które wyraźnie wskazywały na dużą liczbę Polaków przebywających czasowo za granicą w 2002 roku, w krajach określanych wówczas krajami docelowej emigracji Polaków. Według wyników ostatniego spisu ludności w maju 2002 roku przebywało za granicą 786 tys. mieszkańców Polski, z czego ponad 626 tys. przez okres co najmniej 12-tu miesięcy, a zatem grupa tych osób posiadała już wówczas status rezydenta innego kraju. Należy przypomnieć, że w 2002 roku najwięcej Polaków przebywało w takich krajach europejskich jak: Niemcy (294 tys.), Włochy (39 tys.), Wielka Brytania (24 tys.) oraz Francja (prawie 21 tys.), zaś poza Europą – w USA (158 tys.) oraz w Kanadzie (29 tys.).

Kierunki emigracji zagranicznych, jakie obserwujemy począwszy od maja 2004 roku są jednoznacznie uzależnione od rynków pracy w poszczególnych krajach członkowskich UE. Od początku naszego członkostwa w Unii dla Polaków były otwarte trzy rynki pracy: w Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz w Szwecji. Kolejne rynki pracy otworzyły następujące kraje: Hiszpania, Portugalia, Finlandia oraz Grecja (od 1-go maja 2006 r.), od 31 lipca 2006 r. – Włochy oraz od 1-go maja 2007 - Niderlandy. Jednocześnie po 1 maja 2006r. kolejne kraje „starej 15-ki” zaczęły wprowadzać pewne ułatwienia w dostępie pracowników - spośród krajów nowoprzyjętych do Wspólnoty - do swoich rynków pracy; w szczególności dotyczyło to Francji, Belgii oraz Danii. Liberalizacja przepisów dotyczy wybranych sektorów gospodarki lub określonych grup ludności, tj. osób posiadających kwalifikacje w wyróżnionych zawodach. Z początkiem listopada br. rząd Niemiec zamierza otworzyć rynek pracy dla polskich inżynierów; z kolei rząd Luksemburga zadeklarował w tym samym czasie - pełne otwarcie rynku pracy dla obywateli polskich.

GUS przedstawił po raz pierwszy od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej - szacunek rozmiarów i kierunków emigracji zagranicznych Polaków. Szacunek ten określa tzw. zasoby imigracyjne w poszczególnych krajach unijnych, tj. liczbę Polaków, którzy przebywali czasowo w tych krajach w końcu roku - w latach 2004 – 2006. Ze względu na różne systemy ewidencjonowania przepływów migracyjnych oraz dostępne różne dane administracyjne, rzadziej statystyczne – tak w Polsce, jak i w poszczególnych krajach członkowskich UE - wyniki szacunku opracowanego przez GUS – powinny być traktowane jako przybliżone.

Szacuje się, że w końcu 2006 roku poza granicami Polski przebywało czasowo ok. 1950 tys. osób (ok. 1000 tys. w 2004 r. oraz 1450 tys. w 2005 r.) – mieszkańców naszego kraju, przy czym ponad 1600 tys. w Europie (ok. 1200 tys. w 2005 roku). Zdecydowana większość emigrantów z Polski przebywała w krajach członkowskich UE - ok. 1550 tys. w 2006 r. i liczba ta zwiększyła się o 380 tys. w ciągu tylko jednego roku i prawie podwoiła się w okresie naszego członkostwa w UE. Szacunek ten uwzględnia także tych Polaków, którzy od dłuższego czasu przebywali poza granicami Polski, w tym w krajach UE, bez względu na ich status pobytu.