Dzieci w Polsce w 2014 r.

Przeczytaj także: Dzieci w Polsce w 2013 r.

Urodzenia

Jak wspomniano wcześniej podstawowym czynnikiem determinującym liczebność grupy osób w wieku 0-17 lat są urodzenia.

W latach 1984-2003 obserwowano systematyczny spadek liczby urodzeń (od 724 tys. w 1983 r. do 351 tys. w 2003 r.), co decydowało o stałym zmniejszaniu się liczebności dzieci i młodzieży. Zmiana kierunku tej tendencji pojawiła się w 2004 roku - liczba urodzeń w każdym następnym roku była wyższa niż w poprzednim. Obserwowany wówczas wzrost liczby urodzeń był w znacznej mierze związany z przemianami struktury ludności Polski, ponieważ do wieku zdolności rozrodczej doszły wyżowe generacje z lat 1982–1984. W 2009 r., przy rosnącej liczbie urodzeń, nastąpiło zwolnienie tempa przyrostu, a w 2010 r. liczba urodzeń była już niższa niż w poprzednim roku. Spadek liczby urodzeń był kontynuowany w kolejnych latach (2011–2013).

Natomiast w 2014 r. liczba urodzeń nieznacznie wzrosła - urodziło się 375 tys. dzieci, tj. o 24 tys. więcej niż w 2003 r., ale o prawie 1/3 mniej w stosunku do roku 1990 i blisko połowę mniej niż w 1983 r., który był szczytowym rokiem ostatniego wyżu demograficznego.

Na wsi rodzi się relatywnie więcej dzieciN, tj. natężenie urodzeń (współczynnik urodzeń liczony na 1000 ludności) jest tam znacząco wyższe niż w miastach - w 2014 r. na każde 10 tys. mieszkańców Polski urodziło się 97 dzieci; w miastach 94, a na wsi 103 (w 1983 r. - było to odpowiednio: 200, 188 i 212).

Najwięcej dzieci rodzi się w województwach: pomorskim, mazowieckim i wielkopolskim – na każde 10 tys. osób zamieszkałych w tych województwach przypada 107 urodzeń. Najmniej dzieci (w odniesieniu do populacji) rodzi się w województwach: opolskim oraz łódzkim – 85-86 na 10 tys.
W porównaniu z innymi krajami europejskimi współczynnik urodzeń w Polsce kształtuje się obecnie na średnim poziomie - jest wyższy w stosunku do notowanego w krajach Europy południowo-zachodniej (z wyjątkiem Francji, Czech, Słowacji i Słowenii) i niższy wobec krajów Europy północnej i wschodniej. W 2013 r. najmniej dzieci urodziło się w Portugalii (79 na każde 10 tys. ludności), Bośni i Hercegowinie (po 80), Niemczech, Grecji i Włoszech (po 85), a najwięcej w Turcji (168), Irlandii (150), Armenii (138) i Islandii (134) – wobec 96 w Polsce.

Najwięcej dzieci rodzi się latem (lipiec, sierpień, wrzesień – 27% wszystkich urodzeń w 2014 r.), najmniej w miesiącach jesienno-zimowych. Najczęściej dzieci przychodzą na świat w środku tygodnia (wtorek-czwartek), najmniej rodzi się w niedzielę. Obecnie dzieci rodzą się jako pierwsze (najczęściej) lub drugie w rodzinie, a na początku lat 90-tych ub. wieku – miały już co najmniej jedno rodzeństwo.

Wraz z nastaniem bieżącego stulecia - z roku na rok - zwiększa się wiek Mam rodzących swe dzieci.Mediana wieku kobiet rodzących dziecko w 2014 r. wyniosła 29,5 lat wobec 26,1 lat w 2000 r. (w 1990 r. było to niewiele mniej, bo 26 lat).

Zwiększył się także średni wiek urodzenia pierwszego dziecka do 27,4 lat w 2014 r. (w 1990 r. wynosił 23 lata, a w 2000 r. niespełna 24). W 2013 r. w Unii Europejskiej mediana wieku kobiet, które zostały matkami po raz pierwszy wyniosła prawie 29 lat. Najmłodsze matki (rodzące swoje pierwsze dziecko) to mieszkanki Bułgarii i Rumuni (nie osiągnęły 26 roku życia), a najstarsze to Włoszki i Hiszpanki (tuż po 30-stce).

Pomimo notowanego systematycznego wzrostu wieku matek niepokojące są przypadki rodzenia dzieci przez dzieci. Najmłodsze matki to dziewczynki w wieku 12 lat - są to pojedyncze zdarzenia i mają miejsce - średnio - co 2-3 lata. Natomiast dziewczynek rodzących dzieci w wieku 13-14 lat jest już znacznie więcej - ok. 50-60 rocznie. W 2014 r. dzieci urodzone przez młodociane matki (19 lat i mniej) stanowiły 3,5% wszystkich urodzeń. Pozytywną stroną tej sytuacji jest sukcesywny spadek odsetka urodzeń przez matki w tak młodym wieku - na początku lat 90. ub. wieku stanowiły one ok. 8%.