Podrasowany III filar

Przeczytaj także: Repartycyjny system emerytalny wraca

Opodatkowaniem podatkiem dochodowym według skali podatkowej podlegała: wypłata z IKZE po zakończeniu oszczędzania, zwrot środków zgromadzonych na tym koncie oraz wypłata środków osobie uprawnionej po śmierci oszczędzającego.

Po półtorarocznym okresie należy stwierdzić, że i tę formę oszczędzania na emeryturę Polacy uznali za mało atrakcyjną. Na koniec 2012 roku było 496,8 tys. kont, z czego na 32 937 kont (6,6 proc. wszystkich IKZE) dokonano wpłat, i ten niekorzystny trend nie uległ zmianie. Na koniec I połowy 2013 roku było 508,9 tys. kont, z czego jedynie 30 tys. było aktywnymi kontami, tj. zasilonymi choćby jedną wpłatą w pierwszej połowie ubiegłego roku.

Za mała zachęta do zaciskania pasa

Ekspertyzy, badania, ankiety potwierdzają, że zwiększenie dobrowolnych oszczędności na emeryturę jest uzależnione od realnych zachęt podatkowych. Jeśli rząd chce zmobilizować społeczeństwo (tak jak kiedyś Krzysztof Pater, były minister pracy i polityki społecznej, chciał spowodować pospolite ruszenie Polaków do dobrowolnego oszczędzania), to należy całkowicie znieść opodatkowanie tych oszczędności.

Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych wprowadziła limit kwotowy wpłat na IKZE, jednakowy dla wszystkich, w wysokości odpowiadającej 1,2 prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej. Przyjmując przykładowo kwotę prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na 2013 roku, limit kwotowy wpłaty na IKZE wyniósłby 4455,60 zł (1,2 x 3713,00 zł), a w 2014 roku 4495,20 zł (1,2 x 3746,00 zł).

Do czasu wejścia w życie wspomnianej ustawy limit wpłat nie mógł przekroczyć kwoty odpowiadającej równowartości 4 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni, nie więcej jednak niż 4 proc. kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe; tj. w 2013roku 4231,20 zł. I kto się w tym mógł połapać?

– Przyjęcie rozwiązań podatkowych, tj. wprowadzenie opodatkowania wypłat z IKZE oraz wypłat na rzecz osób uprawnionych zryczałtowanym podatkiem dochodowym zamiast opodatkowania wypłaty z IKZE według skali PIT powinno zachęcić do tej formy oszczędzania. Efektem proponowanej zmiany będzie zdecydowane zmniejszenie obciążeń fiskalnych pod koniec oszczędzania na IKZE oraz usunięcie elementu niepewności co do wysokości podatku płaconego w przyszłości przy wypłacie środków z IKZE. W opinii Ministerstwa Finansów zmiany te przyczynią się do wzrostu popularności tej formy oszczędzania na cele emerytalne – mówi Wiesława Dróżdż, rzecznik prasowy Ministerstwa Finansów.

Jak podkreśla wielu ekspertów, po tegorocznych zmianach w IKZE wprowadzonych ustawą z 6 grudnia 2013 roku konta emerytalne mogą nareszcie konkurować z IKE. Ta ostatnia forma nie przerodziła się w masowy pęd do oszczędzania na emeryturę. IKZE – nawet przy obecnych zmianach – zapewne także nie przekonają Polaków do zaciskania pasa, który i tak jest już zaciśnięty niskimi możliwościami finansowymi większości społeczeństwa. Można zatem spojrzeć na ten „gest” rządu premiera Tuska jako następne pozorne działanie, mające odwrócić uwagę od końcowej fazy demontażu kapitałowej części systemu emerytalnego (OFE).

---

Wypowiedź
Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują opodatkowanie wypłat z IKZE 10-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochody z tego tytułu nie będą łączone z innymi dochodami uzyskanymi przez podatnika w roku podatkowym. Natomiast w stanie prawnym sprzed nowelizacji wypłaty z IKZE podlegały opodatkowaniu według skali podatkowej (stawki 18 proc. i 32 proc.) łącznie z innymi dochodami uzyskanymi przez podatnika w roku podatkowym.

Szacuje się, że wprowadzenie limitu kwotowego wpłat na IKZE, jednakowego dla wszystkich oszczędzających, może spowodować obniżenie dochodów sektora finansów publicznych z tytułu ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych maksymalnie 0,3 mld zł. Ta kwota dotyczy sytuacji, gdy z odliczenia w pełnej wysokości skorzystałyby wszystkie osoby mające konto emerytalne (496 821 osób – stan na 31.12.2012 roku).

Natomiast biorąc za podstawę liczbę czynnych kont IKZE oraz ich coroczny wzrost o 50 proc., jak również kwotę dokonywanych wpłat w wysokości 4455,60 zł, dziesięcioletni okres oszczędzania oraz zysk z inwestycji na poziomie 5 proc., szacowane zmniejszenie dochodów sektora finansów publicznych z tytułu wprowadzenia opodatkowania wypłat z IKZE zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10 proc. wyniesie 1,4 mld zł. Powyższy skutek dotyczy wypłat z IKZE, co oznacza, że wystąpi on dopiero po zakończeniu okresu oszczędzania na IKZE i będzie rozłożony w czasie.

W przypadku dokonywania wpłat niższych niż 4455,60 zł, przy niezmienionych pozostałych założeniach, szacowany wpływ na wysokość dochodów sektora finansów publicznych z tytułu wprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10 proc. przychodu (wypłat z IKZE) byłby niższy.

Ponadto zmiany w obszarze IKZE powodują zwiększenie ulgi podatkowej z tytułu wpłat na konto IKZE, co może nieznacznie wpłynąć na zmniejszenie bieżących dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu wpływów z PIT.

Wiesława Dróżdż,
rzecznik prasowy Ministerstwa Finansów

---