Świat: wydarzenia tygodnia 12/2014

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 11/2014

• Według prognoz w najbliższych latach na świecie liczba ludności wzrośnie o 2 miliardy, z czego połowa przybędzie w Afryce. To tłumaczy, dlaczego Afryka stała się ostatnio atrakcyjnym rynkiem dla zbytu towarów oraz obiecującym miejscem dla inwestorów.
• Rezerwa Federalna zdecydowała w środę kolejnym o obniżeniu skali skupu aktywów w ramach programu luzowania ilościowego tym razem znowu o 10 mld USD do poziomu 65 mld USD miesięcznie. Fed poinformował również o rezygnacji z uzależniania podwyżki stóp procentowych od stopy bezrobocia w USA (obecnie na poziomie 6,5 proc.)
• Według Fed produkcja przemysłowa w USA wzrosła w lutym br. o 0,6% m/m (w styczniu spadła o 0,2 proc.). Produkcja sektora przetwórczego wzrosła o 0,8% m/m po spadku o 0,9% w poprzednim miesiącu. Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w lutym 78,8 proc. wobec 78,5 proc. w poprzednim miesiącu.
• W Stanach Zjednoczonych na głowę mieszkańca rocznie emituje się 17 ton CO2, w Europie 7,5 ton.
• Według Global Financial Centres Index w rankingu największych centrów finansowych świata tym razem Nowy Jork minimalnie wyprzedził Londyn (o 7 pkt). To skutek niejasnej sytuacji dotyczącej miejsca Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej i skandale, takie jak nadużywanie przez banki zaufania klientów i sprzedawanie im niepotrzebnych ubezpieczeń, manipulowanie benchmarkami i straty w obrotach. Hong Kong i Singapur, to wg tego indeksu centra finansowe Azji gorsze w tym indeksie o mniej niż 30 punktów na tysiącstopniowej skali indeksu. Perspektywicznie szansę na czołowe pozycje w tym rankingu maja Nowy Jork i Hong Kong, bo mają za sobą zaplecze w postaci wielkiej gospodarki.
• Pojawiają się krytyczne słowa wobec negocjowanego układu TTIP pomiędzy UE i USA. Mówi się, że dwukrotnie wyższe ceny energii elektrycznej i trzykrotnie droższy gaz w UE w porównaniu z USA sprawia, że europejskie firmy stracą na konkurencyjność.
• USA ogłosiły sankcje wobec Rosji w postaci zamrożenia aktywów 11 wysokiej rangi rosyjskich i ukraińskich urzędników odpowiedzialnych za wojskową interwencję Rosji na Krymie i referendum w sprawie przyłączenia półwyspu do Federacji Rosyjskiej. Obama podtrzymał wcześniejsze stanowisko, że referendum było nielegalne i USA nigdy nie uznają jego wyniku. Obama podpisał w poniedziałek dekret prezydencki, który pozwala na szybkie i niewymagające zgody Kongresu rozszerzenie sankcji wobec Rosji w każdej chwili, w zależności od rozwoju sytuacji. Sankcjami będą mogli zostać objęci nie tylko kolejni urzędnicy rosyjscy, ale też inne osoby powiązane z Kremlem oraz firmy w sektorze zbrojeniowym.
• Pod patronatem Jana Kulczyka powstała Radę Polskich Inwestorów, która pomoże rodzimym przedsiębiorcom w rozwoju działalności w Afryce. Do tej grupy należy także Jerzy Starak - właściciel Polfarmy, Roman Karkosik - kontrolujący Krezusa, Adam Góral z Asseco i Karol Zarajczyk z Ursusa. Celem ich działalności jest wymiana doświadczeń i rozwój polsko-afrykańskiej współpracy gospodarczej.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SANKCJE USA I UE WOBEC ROSJI.

Jest to oczywistym, że przyłączenie Krymu do Rosji nie mogło się odbyć bez reakcji Stanów Zjednoczonych i UE. Przyjęte sankcje są jednak symboliczne, a rosyjski wiceminister finansów powiedział wprost, że "jak na razie nie widzi żadnych istotnych konsekwencji sankcji wprowadzonych przez Zachód dla sektora finansowego Rosji". Na jakiej podstawie przedstawił taką opinię?...

Czy nam się to podoba czy nie, Rosja i UE to partnerzy tak w sprawach gospodarczych, jak i w rozwiązywaniu licznych problemów politycznych. Łączące ich związki gospodarcze są obecnie tak silne, że można nawet powiedzieć, iż są oni od siebie wzajemnie uzależnieni. Z tych powiązań gospodarczych nie można zrezygnować tak z dnia na dzień. Dla przebudowania obecnych powiązań gospodarczych wg nowej strategii wymagany jest długi czas i sporo środków finansowych.

W nieco innej sytuacji są Stany Zjednoczone, które ze względu na mniejsze związki gospodarcze mają większe pole swobody w podejmowaniu decyzji gospodarczych i politycznych. Są też w trudnej sytuacji politycznej, bo starają się o odzyskanie wiodącej pozycji w światowej polityce, z której sporo straciły w ostatniej dekadzie. Ostre wystąpienie przeciw Rosji jest więc wkomponowane w ten proces, jest w interesie Białego Domu.

Unijna Europa nie miała łatwej sytuacji, więc nic dziwnego, że podjęto decyzje, które mają charakter symboliczny, ale dla większego efektu zostały one "podlane ostrym sosem politycznym", stąd duża aktywność unijnych polityków w mediach, która jednak nie pozwala na ukrycie przed bacznymi obserwatorami niewielkiej dolegliwości ogłoszonych sankcji.

Ostatni szczyt unijnych przywódców musiał znaleźć kompromis pomiędzy interesami gospodarczymi (rządy Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch są pod silną presją swoich kół gospodarczych), a wymaganiami wynikającymi z zobowiązań politycznych i konieczności dbałości o prestiż.

USA i UE rozszerzyły dotychczasowe (polityczne) sankcje wobec Rosji i zagroziły dalszym ich zaostrzeniem, warunkując to jednak dalszym eskalowaniem konfliktu na Ukrainie. W rezultacie, UE objęła zakazami wizowymi o dodatkowe 12 nazwisk. Równolegle z tą unijną decyzją USA zamroziły aktywa dodatkowych 20 osób, w tym z bliskiego otoczenia prezydenta Władimira Putina. Wstrzymana została współpraca wojskowa. Nie odbędzie się spotkanie G8 w Soczi.

Wydaje się jednak, że w odróżnieniu powyższych, raczej symbolicznych decyzji należy liczyć się ze spowolnieniem w rozwoju nowych przedsięwzięć gospodarczych we współpracy z Rosją. Analitycy przewidują nawet, że w konsekwencji nastąpi jakiś spadek tempa wzrostu rosyjskiej gospodarki. Przyczyny mogą tkwić tak w polityce USA, jak i UE. Wobec wzrostu ryzyka związanego z sankcjami, banki a także amerykańscy i europejscy inwestorzy mogą z większym namysłem podejmować decyzje o pożyczaniu Rosji pieniędzy. Należy liczyć się także z tym, że w przypadku pogarszania się sytuacji USA mogłyby zabronić zagranicznym instytucjom finansowym prowadzenia interesów z rosyjskimi bankami i firmami. Byłyby to sankcje podobne jak wobec Iraku, jednak nie sądzę, by tak zakres tych dolegliwości oraz efekt był podobny.

Taką możliwość biorą pod uwagę agencje ratingowe. Co prawda Fitch utrzymał rating Rosji na poziomie "BBB", ale równocześnie obniżył perspektywę oceny wiarogodności kredytowej Rosji ze stabilnej na negatywną, uzasadniając swą decyzję ryzykiem związanym z możliwością rozszerzenia sankcji. Podobnie postąpiła agencja Standard & Poor's, która również obniżyła perspektywę ratingu Rosji "BBB" ze stabilnej na negatywną z powodu zagrożenia dalszymi sankcjami Zachodu.