Handel światowy: stagnacja trwa

Przeczytaj także: Handel światowy ulega transformacji

Wilfried Verstraete, Prezes Zarządu Euler Hermes, identyfikuje następujące trzy główne przyczyny przedłużającego się spowolnienia w handlu na świecie:

Po pierwsze, wdrożone programy oszczędnościowe doprowadziły do globalnego spadku wydatków publicznych, które historycznie stanowiły istotny komponent wzrostu. Po drugie, zmalał globalny wolumen eksportu i importu, a biorąc po uwagę ich wzajemne powiązania, zjawisko to w wykładniczym (geometrycznym) stopniu wpływa na łańcuchy dostaw, co z kolei prowadzi do dalszego osłabienia światowego wzrostu oraz handlu. Ostatnim i najważniejszym czynnikiem jest to, że wzrost konsumpcji oraz inwestycji prywatnych – stanowiących główne składniki rozwoju handlu – jest co najwyżej skromny. Z tych powodów światowy handel przestał odgrywać rolę motoru globalnego PKB, stając się wobec niego jedynie elementem towarzyszącym.

Polski handel zagraniczny – wzrost eksportu utrzymuje się dzięki zintensyfikowaniu sprzedaży na dotychczasowe rynki oraz poszukiwaniu nowych

Tomasz Starus, członek zarządu Euler Hermes zauważa, iż polski handel zagraniczny także odczuł wpływ tego spowolnienia, ale w mniejszym stopniu niż inne kraje w regionie:

Oceniając polski handel zagraniczny najczęściej zestawia się straty i zyski w eksporcie: zauważa się wpływ rosyjskiego embarga i straty z tego tytułu sięgające w ubiegłym roku 2 mld euro, a jednocześnie podkreśla się, iż pozostałe kierunki – a zwłaszcza intensyfikacja sprzedaży na tradycyjnie główne rynki zachodnioeuropejskie (m.in. żywności oraz mebli), a także poszukiwanie nowych (Afryka, Bliski Wschód) skutkowała wzrostem eksportu za cały 2014 rok o ponad 5%. Bez odpowiedzi pozostanie pytanie, o ile jeszcze większy efekt przyniosłyby działania sprzedażowe polskich firm, gdyby nie wspomniane w naszej analizie czynniki: niski popyt i zbliżanie się do deflacji (spadku cen) na rynkach zachodnioeuropejskich. Dane z początku roku są bardzo dobre – polski eksport wzrósł w styczniu o ponad 5% rok do roku, jednocześnie wyraźnie wolniej rósł import - a to właśnie zestawienie eksportu z pomijanym importem jest kluczowe dla budżetu. Wkład handlu zagranicznego do PKB Polski pozostaje ujemny (od lat za granicą więcej kupujemy, niż sprzedajemy) – spowalnia tempo jego wzrostu o ponad 1%, ale import w dużej części zaspokaja potrzeby inwestycyjne polskich firm.

Handel światowy rośnie 6-krotnie wolniej niż przed kryzysem. Spada także jego rentowność

Euler Hermes prognozuje wzrost w zakresie handlu międzynarodowego na poziomie zaledwie 1,8% w bieżącym roku oraz jedynie 4,5% w 2016 r. – co jest ułamkiem wzrostu handlu globalnego, jaki odnotowywano corocznie w okresie od 2001 r. do 2008 r. (12%). Autorzy raportu przewidują, że dalsza presja na obniżanie cen w samym 2015 r. spowoduje zmniejszenie nominalnej wartości handlu o 560 mld USD, odzwierciedlając trudności związane z poprawą sytuacji rynkowej dotyczącej towarów i usług siedem lat po kryzysie finansowym. Czyhające ryzyko rozwoju „złego cyklu” w międzynarodowej wymianie handlowej jest wciąż bardzo realne: narasta presja w kierunku deflacji, a ceny dla konsumentów są tak niskie, iż marże operacyjne maleją do punktu, w którym firmom trudno jest utrzymać zyskowność prowadzonej sprzedaży.