Badania i rozwój: potrzebne większe zachęty

Przeczytaj także: Badania i rozwój 2013 - światowy system zachęt

Jak pokazało badanie, polscy przedsiębiorcy mogą nie mieć wystarczającej wiedzy na temat poszczególnych zachęt. W badaniu wymieniono 15 istniejących w Polsce preferencji i ulg przysługujących firmom prowadzącym działalność naukowo-badawczą. W przypadku 12 z nich mniej niż połowa respondentów przyznała, że kiedykolwiek o nich słyszała. Jeszcze mniej optymistycznie wypadają proporcje dotyczące korzystania ze wspomnianych ulg. Aż w 13 przypadkach skorzystało z nich jedynie 20 proc. ankietowanych przedsiębiorstw. Największą rozpoznawalnością i popularnością cieszą się zachęty finansowane z funduszy unijnych. Znacznie mniej przedsiębiorców wspomaga się zachętami wynikającymi z systemu podatkowego.

Jedna czwarta środkowoeuropejskich przedsiębiorców nie korzysta z ulg podatkowych, ponieważ nie mają pewności, jakie podejście do prezentowanych przez nich wydatków na B+R zastosują organy podatkowe. W Polsce ten wskaźnik był wyższy o 5 proc. „To pokazuje, że firmy albo nie rozumieją obowiązujących definicji związanych z tą sferą działalności lub przepisy są zbyt skomplikowane i niejasne. Jednocześnie znaczny odsetek badanych (29%) nie korzysta z dotacji B+R, pomimo posiadanej wiedzy na ich temat, co wynika to z braku zasobów pozwalających na odpowiednie monitorowanie i definiowanie szans uzyskania dofinansowania” – tłumaczy Michał Turczyk. W Polsce najczęściej firmy rezygnują z ubiegania się o dotacje z przyczyn formalnych (42 proc.) i z obawy przed biurokracją (25 proc.).

Niepokoi również fakt, że niecałe 5 proc. polskich firm jest bardziej zainteresowanych finansowaniem zwrotnym niż dotacjami. Chociaż jest to i tak wynik lepszy niż uzyskany w pozostałych krajach regionu, gdzie żaden z respondentów nie wskazał, iż byłby zainteresowany instrumentami zwrotnymi bardziej niż dotacjami. Należy wziąć to pod uwagę w procesie zatwierdzania zasad wdrażania unijnych funduszy strukturalnych na lata 2014-2020, tym bardziej, że planowane jest zastąpienie dużej części dotacji bezzwrotnych przez instrumenty zwrotne.

Optymistycznym akcentem jest to, że 66 proc. polskich przedsiębiorców twierdzi, iż prowadzi działalność B+R we współpracy z innymi podmiotami. „Ten wynik jest spójny z polityką UE i poszczególnych krajów, których celem jest wspieranie współpracy i wymiany między firmami i sektorem prywatnym a światem nauki. Należy jednak wziąć pod uwagę, iż przedsiębiorcy często za współpracę uznają również na przykład pomoc uczelni w przygotowaniu opinii o innowacyjności, która jest formalnie niezbędna do uzyskania części zachęt. Tego typu współpraca nie jest jednak celem, jaki Polska i Komisja Europejska postawiły w strategii na rok 2020. Nadal jednak jest bardzo dużo do zrobienia w zakresie struktury wydatków na B+R. Gospodarka polska w coraz większym stopniu opiera się na nowoczesnych usługach, w tym wykorzystujących B+R. Dlatego należy rozwijać i tworzyć przepisy umożliwiające przedsiębiorstwom zwiększanie wydatków na działalność naukowo-badawczą, które w porównaniu do środków rządowych przeznaczanych na ten cel są obecnie jednymi z najniższych w regionie”- podsumowuje Magdalena Burnat-Mikosz.

Informacje o badaniu:
Pierwsza edycja badania „Corporate R&D Report” została przeprowadzona w pięciu najważniejszych krajach Europy Środkowej: Polsce, Czechach, Słowacji, Chorwacji i na Węgrzech. W ankiecie wzięło udział łącznie 233 przedstawicieli firm.