Firmy farmaceutyczne w kryzysie

Przeczytaj także: Przemysł farmaceutyczny: sektor weterynaryjny bez innowacji

Kurczące się przychody koncernów farmaceutycznych w krajach rozwiniętych zmusiły je do szukania nowych źródeł przychodu na rynkach wschodzących. W 2011 r. już jedną piątą leków sprzedano w krajach rozwijających się. Zdaniem ekspertów Deloitte najbardziej obiecujące pod tym względem są Chiny, Indie, Brazylia, ale też Rosja i Ukraina. Bogacąca się klasa średnia oraz starzejące się społeczeństwo powodują, że państwa te są doskonałym miejscem ekspansji koncernów farmaceutycznych.

A jak na tym tle wypada Polska?

„Odnotowujemy spadek sprzedaży leków. Przykładowo w październiku 2012 r. liczba nowych aptek była mniejsza, niż tych zamkniętych. Zjawisko to oraz ustawa refundacyjna mają przełożenie na działalność zarówno zagranicznych, farmaceutycznych firm innowacyjnych, jak i lokalnych producentów” – tłumaczy Krystyna Palka-Ichas, Dyrektor w Zespole Doradztwa dla Sektora Farmaceutycznego i Ochrony Zdrowia, Deloitte. „Obszar, który na tle innych państw jest u nas w małym stopniu wykorzystany są badania kliniczne. A właśnie dzięki nim otwiera się dostęp pacjentów do nowych leków oraz zwiększa świadomość nowych rozwiązań w środowisku medycznym” – dodaje. Na sytuację producentów wpłyną też zmiany regulacji. W 2013 r. spodziewana jest nowelizacja ustawy refundacyjnej. Eksperci Deloitte przewidują dalsze naciski mające skłonić producentów leków znajdujących się na listach refundacyjnych do obniżek ich cen.

Kryzys ekonomiczny wpłynął na większą liczbę transakcji fuzji i przejęć w tym sektorze. W 2010 r. według firmy Thomson Reuters wartość transakcji M&A w branży farmaceutycznej na świecie wyniosła 99,4 mld dolarów, a rok później prawie 104 mld dolarów. W ostatnich latach do największych transakcji można zaliczyć zakup przez Sanofi firmy Genzyme czy przejęcie przez Johnson and Johnson spółki Synthes. W Polsce jedną z największych transakcji na tym rynku było przejęcie Polfy Warszawa przez Polpharmę. „Oszczędności kosztów osiągnięte dzięki fuzjom i przejęciom istotnie zwiększają poziom zysków firm farmaceutycznych” – zauważa John Rhodes, Partner, Globalny Lider Sektora Farmaceutycznego i Ochrony Zdrowia, Deloitte USA.

Zdaniem ekspertów Deloitte branża farmaceutyczna mimo chwilowej „zadyszki” ma przed sobą dobre perspektywy. Konieczny jest jednak rozwój innowacyjności, choćby poprzez współpracę z akademickimi ośrodkami badawczymi, ale także zmiana strategii marketingowej i sprzedaży. „Koncerny powinny wcielić się w rolę adwokata coraz bardziej świadomych grup chorych, oraz walczyć o większy wpływ oddziałów klinicznych na decyzje zakupowe szpitali. Nie zmienia to jednak faktu, że nie mogą liczyć na zmniejszenie presji cenowej na produkowane przez siebie leki, gdyż przynajmniej na razie nie widać oznak poprawy sytuacji gospodarczej” – podsumowuje Michał Kłos.