Zastępcza opieka nad dziećmi w Polsce 2011

Przeczytaj także: Rodziny zastępcze nie mają pieniędzy

W końcu 2011 r. działało 37,3 tys. rodzin zastępczych, o 51 mniej niż przed rokiem. Większość z nich stanowiły rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem – 82,0% ogółu, dalej rodziny niespokrewnione z dzieckiem – 13,5% i zawodowe rodziny zastępcze 4,5%.

Rodziny zastępcze zapewniły opiekę 54,2 tys. dzieci do 18 roku życia oraz 3,2 tys. dzieci, które ukończyły 18 lat w roku sprawozdawczym, ale pozostały w rodzinie, w większości (ponad 95% przypadków) kontynuując naukę. W porównaniu do 2010 r. liczba dzieci w wieku 0-17 lat zwiększyła się o 0,4 tys. (wzrost o 0,7 %).

W latach 2005-2011 wystąpił wzrost udziału dzieci przebywających w rodzinach zastępczych w liczbie dzieci objętych całą opieką zastępczą, z 71% w 2005 r. do 74% w 2011 r.

Wśród dzieci przebywających w 2011 r. w rodzinach zastępczych, najmniej było dzieci najmłodszych, tj. w przedziale wiekowym 0-3 lata (4,7 tys., co stanowiło 8,6% ogółu dzieci w takich rodzinach), a nieco więcej w wieku 4-6 lat (6,4 tys., tj. 11,8%). Największy odsetek stanowiły dzieci w wieku 7-13 lat (22,7 tys., tj. 41,9%) oraz 14-17 lat (20,4 tys., tj. 37,7%). Dla porównania, w skali całego kraju, dzieci w wymienionych kategoriach wiekowych stanowiły odpowiednio: 23,2%; 15,9%; 36,3%; 24,6% populacji do 18 roku życia.
Pod koniec 2011 r. funkcjonowało 807 całodobowych placówek opiekuńczo-wychowawczych (wzrost o 28), w tym 290 placówek rodzinnych, 307 socjalizacyjnych3, 27 interwencyjnych oraz 183 placówki wielofunkcyjne. Placówki wielofunkcyjne łączą działania socjalizacyjne (w 167 placówkach), interwencyjne (w 125 placówkach) oraz realizują zadania przewidziane dla placówki wsparcia dziennego (w 62 placówkach).

W placówkach zapewniających stałą opiekę całodobową przebywało 19 tys. wychowanków (natomiast w ciągu roku sprawozdawczego przebywało w nich łącznie 28,7 tys. dzieci), w tym: w placówkach rodzinnych – 2,3 tys. (2,7 tys. w ciągu roku), w socjalizacyjnych – 9,0 tys. (12,4 tys. w ciągu roku), w interwencyjnych – 0,5 tys. (2,0 tys. w ciągu roku), w wielofunkcyjnych - 7,3 tys. (11,7 tys. w ciągu roku). W tych ostatnich większość wychowanków, tj. ok. 5,5 tys. (7,9 tys. w ciągu roku), przebywała w części socjalizacyjnej, natomiast 1,8 tys. (3,8 tys. w ciągu roku) w części interwencyjnej placówek.
Najmłodsi wychowankowie (do lat 6) stanowili 13% ogółu dzieci umieszczonych w placówkach całodobowych.

Najliczniejszą grupę tworzyli wychowankowie w wieku 7-13 lat (33,8% ogółu wychowanków) oraz 14-16 lat (33,0%). Pozostali niepełnoletni wychowankowie stanowili 16,0%, a osoby powyżej 18 rż. – 4,2%. Dla porównania w całej populacji w wieku 0-19 lat dzieci do lat 6 stanowiły 34,3%, wychowankowie w grupie 7-13 lat – 31,9%, 14-16 lat – 15,8%, młodzież w wieku 17 lat stanowiła 5,8%, natomiast osoby pełnoletnie (18-19 lat) – 12,3%.

Notatkę opracował: Wydział Statystyki Pomocy Społecznej i Wymiaru Sprawiedliwości, Departament Badań Społecznych i Warunków Życia