Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2011

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2011

2. Aktywność inwestycyjna

Po dwóch kolejnych latach nominalnego spadku inwestycji w sektorze przedsiębiorstw w 2011 r. odnotowano dwucyfrowy wzrost tej kategorii (wzrost o 11,1% r/r, c. st.). Skala realizowanych w przedsiębiorstwach inwestycji (oceniana np. przez relację inwestycji do aktywów przedsiębiorstw) jest jednak wciąż znacznie niższa niż w latach 2005-2009.
Dane kwartalne pokazują, że przyspieszenie tempa wzrostu inwestycji miało miejsce w pierwszych trzech kwartałach ub. roku, po czym w ostatnim kwartale tempo wzrostu osłabło (z 15,6% w III kw. do 10,6%, c. stałe, r/r, dane kwartalne, ). Spowolnienie tempa wzrostu inwestycji w IV kw. miało częściowo charakter statystyczny ze względu na wyższą bazę sprzed roku, choć spadek dynamiki był widoczny również w ujęciu kwartalnym.
Na wysokim poziomie utrzymuje się natomiast udział inwestorów, którzy zwiększyli inwestycje w relacji rocznej. Aktywność inwestycyjna mierzona udziałem firm zwiększających nakłady w ostatnim kwartale roku była w 2011 r. nawet wyższa niż w 2008 r. (wówczas nakłady powiększyło 37,6% firm wobec 39% w ub.r.). Trzeba jednakże zauważyć, że obserwowany od początku 2009 r. szybki wzrost udziału tej grupy przedsiębiorstw wyraźnie wyhamował w końcu ub.r.
Maleje koncentracja nakładów w sektorze przedsiębiorstw, co potwierdza, że działalność inwestycyjna jest podejmowana przez coraz szersze kręgi przedsiębiorców. Skala realizowanych inwestycji jest jednak obecnie niewielka. W IV kw. ub.r. odnotowano wprawdzie pierwszy wyraźniejszy wzrost wielkości nakładów w relacji do aktywów przedsiębiorstw, ale nie zmienia to generalnego wniosku, że inwestycje nadal są wciąż znacznie niższe pod względem wielkości niż w ubiegłych latach. Realizowane inwestycje są niewielkie pod względem skali i znacznie niższe niż potrzeby przedsiębiorstw. Mówią o tym wyniki badania koniunktury przedsiębiorstw NBP, z których wynika, że ponad połowa inwestorów wstrzymuje się z uruchomieniem wszystkich niezbędnych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Struktura rodzajowa nakładów ogółem pokazuje, że zwiększa się rola inwestycji w maszyny i urządzenia. Wzrost znaczenia tego rodzaju inwestycji obserwujemy od drugiej połowy 2010 r. W ostatnim kwartale ub.r. dynamika wzrostu nakładów na maszyny i urządzenie przyspieszyła do 20,9% (z 18,3%, r/r, c.bież.) i już niemal cały wzrost nakładów sektora przedsiębiorstw był w tym okresie rezultatem wzrostu zakupów maszyn i urządzeń.
Jednocześnie zmniejszyło się tempo wzrostu nakładów na środki transportu, choć nadal pozostaje ono dodatnie (wzrost o 10,1%,). W efekcie wkład tej kategorii we wzrost nakładów przedsiębiorstw jest obecnie znacznie mniejszy niż w poprzednich kwartałach.

Zwiększone zainteresowanie zakupem maszyn i urządzeń uzasadnia relatywnie wysoki stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych w przedsiębiorstwach co może być m.in. związane z wyposażaniem kupowanych we wcześniejszych kwartałach budynków. Mniejsze znaczenie zakupów środków transportu wynika natomiast z faktu, że większość popytu na ten na rodzaj środków została zaspokojona przed zmianami regulacji podatkowych VAT.

3. Płynność, wypłacalność, kredyt

Płynność

W 2011 r. płynność sektora przedsiębiorstw uległa niewielkiemu pogorszeniu, głównie jako efekt większego wzrostu zobowiązań krótkoterminowych niż należności i inwestycji krótkoterminowych. W dalszym ciągu możemy jednak mówić o dobrej sytuacji płynnościowej sektora przedsiębiorstw.

W ujęciu kwartalnym na niewielkie pogorszenie płynności wpływ miało osłabienie tempa wzrostu inwestycji krótkoterminowych w relacji do zobowiązań krótkoterminowych (6,2% wobec 11,2% r/r). Tylko wskaźnik płynności gotówkowej (po odsezonowaniu) nieznacznie spadł (wskaźnik surowy wzrósł w wyniku silnego wzrostu środków pieniężnych przedsiębiorstw). Pozostałe wskaźniki płynności (po odsezonowaniu) pozostały na obserwowanych w poprzednim kwartale, wysokich poziomach.