Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2011

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2011

Wypłacalność

Struktura finansowania majątku przedsiębiorstw jest relatywnie niezmienna w czasie i potwierdza niskie wykorzystanie dźwigni finansowej na poziomie całej badanej populacji. W 2011 r. odnotowano wzrost wskaźnika zadłużenia ogólnego przedsiębiorstw, do najwyższego poziomu (biorąc pod uwagę okres od 2007 r.) tj. 48,8% (wzrost o 0,6 pp. kw/kw). Około 7% populacji miało wskaźnik ogólnego zadłużenia przekraczający 100% (wzrost o 0,3 pp. kw/kw).

Wskaźnik zaangażowania kapitału własnego w finansowanie aktywów trwałych, mimo, że nieco spadł (zarówno w ujęciu rocznym jak i kwartalnym), to wciąż pozostaje na relatywnie wysokim poziomie (w IV kw. ub.r. wyniósł 85,6%). W przypadku 55% badanych przedsiębiorstw wartość kapitału własnego przekraczała wartość aktywów trwałych.

W strukturze finansowania widoczne były różnice między klasami przedsiębiorstw. Najwyższe wskaźniki ogólnego zadłużenia miało budownictwo (około 66,9%) – w tej klasie przedsiębiorstw wskaźnik ogólnego zadłużenia znajduje się w trendzie wzrostowym (wzrost o 3,5 pp. r/r i 1,5 pp. kw/kw). W całym okresie od 2007 r. najniższe, stabilne poziomy zadłużenia ogólnego odnotowano w przemyśle (około 44%). Wśród firm przemysłowych, podobnie jak w poprzednich kwartałach, firmy przetwórstwa przemysłowego charakteryzowało najwyższe zaangażowanie kapitałów obcych w finansowanie majątku ogółem (51%).

Zatrudnienie, wydajność pracy

W IV kw. 2011 r. mniej przedsiębiorstw niż rok wcześniej zwiększało zatrudnienie –odsetek takich firm spadł z 46% w IV kw. 2010 r. do 43% w IV kw. 2011 r. Tym samym wzrósł udział firm zwalniających pracowników –odpowiednio z 49% do 52%. W efekcie zatrudnienie w sektorze dużych przedsiębiorstw nieznacznie się obniżyło – o 0,2% r/r.

Zatrudnienie zmniejszyło się głównie w sektorze MSP (spadek o 1,5%), w dużych przedsiębiorstwach zanotowano niewielki wzrost - o 0,6%, przy jednak niższej niż kwartał wcześniej i w analogicznym okresie poprzedniego roku dynamice tego wzrostu (dynamika zmniejszyła się odpowiednio o 0,6 pp. kw/kw i o 1,9 pp. r/r).

Podobnie jak w poprzednim kwartale zatrudnienie spadło w grupie nieeksporterów, zaś wzrost, choć słabszy niż w poprzednim kwartale, miał miejsce wśród firm sprzedających na eksport. Wśród branż zatrudnienie było niższe w budownictwie (nieznacznie – o 0,1%), handlu, transporcie oraz energetyce (w tej ostatniej branży spadek był największy i wyniósł 4% r/r, przy jednak wysokiej bazie odniesienia, tj. 5,4% wzroście w analogicznym okresie ub.r.).

Słabe (nie większe niż 1%) wzrosty zatrudnienia miały miejsce w przetwórstwie przemysłowym, górnictwie oraz w pozostałych usługach; nieco silniejsze co do skali zwiększenie (o 3,4%) zanotowały firmy dostarczające wodę i odprowadzające ścieki.

Od ponad dwóch lat koszty wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw rosną wolniej niż przychody ze sprzedaży (w 2011 r. różnica ta pogłębiła się względem 2010 r.), co wskazuje na wyższą dynamikę wydajności pracy niż płac. W IV kw. wydajność pracy (mierzona wartością sprzedaży na jednego zatrudnionego) wzrosła nominalnie o 14,3%, tj. realnie o 5,2%.

W tym okresie płace podniosły się nominalnie o 6,8%. Udział przedsiębiorstw zwiększających (nominalnie) wydajność pracy wzrósł kolejny kwartał i wyniósł 72%.
Informacje o badaniu
Powyższa informacja powstała w oparciu o dane F-01/I-01, tj. sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe. Są to sprawozdania, które przedsiębiorstwa przesyłają do GUS na koniec każdego kwartału. Obowiązek sprawozdawczy spoczywa na przedsiębiorstwach zatrudniających na koniec roku poprzedzającego sprawozdanie ponad 49 osób. Badaniem objęte są wszystkie sekcje PKD, poza sektorem finansowym, rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem. Liczba przedsiębiorstw, które złożyły sprawozdania na koniec grudnia 2011 r. wyniosła 17346.