Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw IV kw. 2011

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa sektora przedsiębiorstw III kw. 2011

Trzeba też zauważyć, że istotną składową kosztów surowców jest import, który w Przetwórstwie stanowi niemal 50% ogółu kosztów zakupu surowców i materiałów, a w całej populacji sięga 44%. Na kształtowanie się dynamiki kosztów zakupu surowców i materiałów oddziaływały w IV kw. 2011 r. następujące czynniki: wzrost produkcji w sekcji Przetwórstwo przemysłowe, osłabienie złotego (w 2011 r. kurs euro umocnił się względem złotego o 3,1% r/r, w samym IV kw. zanotowano 6,5% wzrost kw/kw), hamowane przez ceny surowców (w IV kw. ceny metali i ropy na rynkach światowych obniżyły się kw/kw, mimo to dynamika cen PPI przyspieszyła). Ponieważ eksport rósł w IV kw. szybciej niż sprzedaż w kraju, również import surowców zwiększał się bardziej. Ostatecznie koszty importu surowców w IV kw. zwiększyły się o 23,4% r/r, podczas gdy koszty surowców krajowych były o 15,9% większe.

Na tle lat 2007-08 widać wyraźny wzrost wariancji dynamiki kosztów surowców oraz towarów, związany m.in. z wahaniami cen walut i surowców na rynkach światowych, przy jednoczesnym zwiększeniu zróżnicowania tempa wzrostu poszczególnych składników kosztów sprzedaży.

Wynik finansowy i rentowność

W całym 2011 r. wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw rósł szybciej niż przed rokiem i osiągnął wartość niespełna 104 mld pln. W efekcie, nieznacznie zwiększyła się również rentowność obrotu netto firm – z 4,4% do 4,5%.

Po wyraźnie spadkowym pod względem wyniku finansowego i rentowności III kw. ostatni kwartał 2011 r. przyniósł poprawę wymienionych wskaźników. Było to możliwe dzięki dodatniemu wkładowi wyniku na operacjach finansowych. Jednocześnie zanotowano spadek wyniku na sprzedaży kw/kw (zjawisko to można jednak ocenić jako typowe dla tego okresu roku, wynik na sprzedaży w IV kw. wzrósł r/r) oraz spadek wyniku na pozostałej działalności operacyjnej (zmiany w obrębie tej kategorii nie miały większego wpływu na wartość wyniku finansowego ogółem). Wynik finansowy brutto w IV kw. 2011 r. wyniósł 32,1 mld pln i był o 23% wyższy niż w poprzednim kwartale, jak też o 21,8% wyższy niż w IV kw. 2010 r.

W IV kw. 2011 r. wynik na operacjach finansowych wyniósł plus 2,7 mld pln i był o 9,2 mld pln wyższy w porównaniu do poprzedniego kwartału. Tak silny wzrost był efektem po pierwsze, zmniejszenia strat z tytułu ujemnych różnic kursowych – z minus 5,4 mld pln do minus 2,6 mld pln., po drugie, wzrostu wyniku na aktualizacji i zbyciu inwestycji – o prawie 8 mld pld do 8,5 mld pln. Trzeba również zauważyć rosnący stopniowo wzrost kosztów z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek, który miał negatywny wpływ na wynik ogółem. W IV kw. koszty te podniosły się o 37,8% r/r i wyniosły 3,5 mld pln, natomiast ujemy wynik na odsetkach był ponad dwukrotnie większy niż w IV kw. 2010 r. i wyniósł minus 1,8 mld pln. Zmiany pozostałych składowych wyniku na operacjach finansowych były relatywnie niewielkie.

Mimo wzrostu wyniku finansowego odsetek przedsiębiorstw rentownych na koniec 2011 r. zmniejszył się względem 2010 r. (o 0,4 pp.) i wyniósł 78%. Był to pierwszy od pięciu kwartałów spadek tej kategorii. Dalszemu obniżeniu (o 0,6 pp., tj. ósmy kwartał z rzędu) uległ odsetek przedsiębiorstw z ponad 5% rentownością obrotu netto, który na koniec 2011 r. wyniósł 30,7%, co oznacza rosnącą liczebność grupy firm osiągających umiarkowaną rentowność.

W klasyfikacji wg krajowego i zagranicznego rynku sprzedaży i zaopatrzenia wzrost rentowności w IV kw. (kw/kw) zanotowali importerzy, w tym zwłaszcza firmy, które importują i eksportują jednocześnie (są to średnio większe podmioty pod względem osiąganych przychodów i aktywów; wyraźnie dominują firmy z sekcji Przetwórstwo przemysłowe). Tylko w grupie eksporterów-importerów miała miejsce poprawa rentowności za cały 2011 r. i przedsiębiorstwa te uzyskały tym samym najwyższy wskaźnik rentowności na tle klas skonstruowanych w oparciu o udział eksportu i importu. Ponadto, wśród tych przedsiębiorstw zwiększył się odsetek firm rentownych – do 81,3% (najwięcej na tle pozostałych klas). Lepsza sytuacja grupy była zarówno efektem dalszego wysokiego wzrostu wyniku na sprzedaży, jak i skutkiem poprawy wyniku na operacjach finansowych. Wzrost wyniku na operacjach finansowych był z kolei spowodowany wzrostem wpływów z aktualizacji i zbycia inwestycji, a w mniejszym stopniu - poprawą wyniku na różnicach kursowych.