Świat: wydarzenia tygodnia 52/2011

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 51/2011

• Jeszcze w 2000 roku chińska gospodarka pod względem wielkości PKB zajmowała szóstą pozycję w świecie, a Brazylia była w tym rankingu dziesiąta. Dziś Chiny już zajmują drugie miejsce, a ostatnio Brazylia przesunęła się na szóstą pozycję, wyprzedzając Wielką Brytanię. Według MFW obecnie na dziewiątym miejscu znajduje się Rosja, a na dziesiątym - Indie. To wynik utrzymującego się wysokiego tempa ich wzrostu (Brazylia - 7,5 proc., a Indie i Chiny - ok. 10 proc.).
• Chiński system BeiDou - Wielka Niedźwiedzica (jego inna nazwa to Compass) będzie dostępny już w końcu 2012 roku. W pierwszym etapie obejmie on swoim zasięgiem państwa azjatyckie sąsiadujące z Chinami i większość obszaru Pacyfiku. W pełnej konfiguracji (35 satelitów) obejmie on swoim zasięgiem cały świat do końca obecnej dekady.
• Wg prognoz na 2050 rok w rankingu wg wielkości PKB Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Włochy wypadną poza pierwszą dziesiątkę. Udział gospodarki amerykańskiej w globalnym PKB zmniejszy się z obecnych 22 proc. do 11 proc, podobnie spadnie udział gospodarki europejskiej. Do czołówki gospodarczej świata zbliżą się Indonezja, Turcja oraz Egipt.
• PKB Stanów Zjednoczonych wzrósł w III kwartale 2011 roku o 1,8 proc. r/r (w II kwartale 2011 roku PKB w Stanach Zjednoczonych wzrósł o 1,3 proc. r/r).
• Władze Chin obniżyły limity eksportowe metali ziem rzadkich na pierwszą połowę 2012 r. (o 27 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2011 r.) Są one niezbędne do produkcji urządzeń elektronicznych.
• Amerykański Departament Sprawiedliwości wyraził zgodę na fuzję Deutsche Börse i NYSE. Warunkiem zrealizowania transakcji jest pozbycie się przez DB udziałów nowojorskiej giełdzie Direct Edge (najpóźniej w ciągu dwóch lat od fuzji), a NYSE ma pozbyć się części instrumentów, dublujących się z należącymi do niemieckiego operatora.
• Boeing podpisał wieloletni, wielomiliardowy kontrakt wojskowy z Arabią Saudyjską (w jego ramach przewiduje się dostawę 84 nowych samolotów myśliwskich i zmodernizowanie do 70 samolotów będących w użytku). Według kierownictwa koncernu ten kontrakt pomoże im w utrzymaniu ponad 50 tys. miejsc pracy.
• Według rządu za 10 lat Wenezuela będzie największym eksporterem ropy naftowej (wydobycie wzrośnie z 3-3,5 mln baryłek. do ok. 10 mln baryłek dziennie). Kraj ten posiada największe na świecie zbadane złoża ropy (ok. 300 mld baryłek).
• Chiński koncern energetyczny CNPC podpisał z Afganistanem kontrakt na eksploatację złóż ropy i gazu w północno-wschodnich prowincjach kraju.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KOLEJNY WYŚCIG W KOSMOSIE - SYSTEMY NAWIGACJI SATELITARNEJ

Tradycyjne spojrzenie na obecność poszczególnych krajów w kosmosie powodowało, że dotąd dostrzegaliśmy w nim przede wszystkim kolejne osiągnięcia Stanów Zjednoczonych i Rosji, a od pewnego czasu także Europy. Kilka lat temu na rynek usług kosmicznych weszły Chiny i jak zwykle oferują na nim swoje usługi spełniające wymagania klientów, oferując je po bardzo konkurencyjnych cenach (np. wynoszenie satelitów na orbitę). Teraz, gdy na przedsięwzięcia w kosmosie patrzymy coraz bardziej praktycznie, obecność w tym gronie Chin jest coraz bardziej widoczna. Przykładem jest ich system nawigacji satelitarnej BeiDou...

Od szeregu już lat funkcjonuje w kosmosie amerykański system nawigacji satelitarnej GPS. Z założenia system ten służy przede wszystkim sprawom wojskowym, ale w powszechnym użytku jest jego wersja cywilna, nieco mniej dokładna. Strategiczny charakter tej technologii spowodował, że Rosja zbudowała własny system Glonass, a Europa zdecydowała się na budowę systemu Galileo. Teraz można powiedzieć, że jest także czwarty uczestnik kosmicznej rywalizacji w tej dziedzinie - Chiny. Rozpoczęły one próbna eksploatację własnego systemu nawigacji satelitarnej BeiDou (Wielka Niedźwiedzica).

Amerykański system GPS funkcjonuje już ponad dwadzieścia lat. Jego wersję cywilną wprowadzono na rynek w celu zwiększenia bezpieczeństwa cywilnego transportu lotniczego, jednak wkrótce system ten znalazł zastosowanie w innych dziedzinach życia społecznego. Usługi tego typu stają się także źródłem poważnych dochodów. Według Europejskiej Agencji Kosmicznej w 2020 roku rynek usług związanych z nawigacją kosmiczną będzie miał wartość ok. 250 mld euro rocznie. Chińczycy liczą na to, że ich system może przejąć zamówienia o wartości ok. 80 mld euro. Nic więc dziwnego, że rywalizacja staje się coraz ostrzejsza.

Amerykanie nie zamierzają oddać dotychczasowego pierwszeństwa w tej dziedzinie. Dotąd system ten w wersji cywilnej umożliwiał namierzanie z dokładnością do 3m. Ostatnio koncern Lockheed Martin rozpoczął próbną eksploatację pierwszego satelity GPS tzw. trzeciej generacji. Jeśli próby zakończą się pozytywnie, to satelity umożliwiające realizację namierzania pozycji z dokładnością do ok. 0,9 m i będą instalowane na orbicie już od 2014 r.

Uważa się, że największym rywalem z punktu widzenia parametrów technicznych amerykańskiego systemu GPS jest europejski system Galileo. Jego koncepcja także związana jest z obronnością, jednak główny jego cel to zastosowania cywilne. Technologicznie pozwala na namierzanie z dokładnością do 1m, ale tej klasy usługi będą płatne. Słabością tego systemu są trudności finansowe i organizacyjne, bo na orbicie są dopiero jego pierwsze satelity, ok. 2015 roku system wejdzie do eksploatacji, a swoim zasięgiem obejmie cały świat ok. 2020 roku.

Chiński system BeiDou - Wielka Niedźwiedzica (jego inna nazwa to Compass) będzie dostępny już w końcu 2012 roku. W pierwszym etapie obejmie on swoim zasięgiem państwa azjatyckie sąsiadujące z Chinami i większość obszaru Pacyfiku. W pełnej konfiguracji (35 satelitów) obejmie on swoim zasięgiem cały świat do końca obecnej dekady.

Na rynku funkcjonuje już rosyjski system Glonass, a jego 24 satelity pozwalają mu objąć swoim zasięgiem cały świat. Oba systemy chiński i rosyjski w wersji cywilnej oferują swoje usługi namierzania pozycji z dokładnością do 10m.