Świat: wydarzenia tygodnia 32/2011

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 31/2011

• Odbyło się spotkanie ministrów handlu z Azji Południowo-Wschodniej. W trakcie obrad min. handlu Chin Chen Deming zaapelował do władz Stanów Zjednoczonych i Europy (to najwięksi partnerzy handlowi Chin) o "odpowiedzialność i przywrócenie dyscypliny fiskalnej". Oświadczył też, że w dłuższej perspektywie nie zmieni się chińska polityka względem juana, którego kurs jest - zdaniem partnerów handlowych Chin - sztucznie zaniżany przez władze w Pekinie. Chińskie rezerwy walutowe o wartości 3,2 bln USD w większości składają się z dolarów i euro.
• Bank centralny USA postanowił, że utrzyma niskie stopy procentowe blisko zera aż do połowy 2013 r. Oznacza to tanie kredyty, czyli łatwy dostęp do pieniądza dla przedsiębiorców i konsumentów. Specjaliści mają jednak wątpliwości, czy pozwoli to zwiększyć tempo wzrostu gospodarczego i umożliwi obniżenie bezrobocia.
• Według Departamentu Handlu sprzedaż detaliczna w USA wzrosła w lipcu o 0,5 proc. m/m.
• Lipcowa inflacja w Chinach wzrosła do 6,5 proc. licząc r/r (najwyższy poziom od 2008 roku). Wszystko wskazuje na to, że z powodu kryzysu zadłużenia w USA i Europie Bank Chin nie zmieni stóp stóp procentowych i pozostawi je na niezmienionym poziomie.
• Panują opinie, że szef Fed Ben Bernanke zamierza wprowadzić na rynek trzeci zastrzyk gotówki (rzędu kilkuset miliardów), by podtrzymać tendencje wzrostowe w amerykańskiej gospodarce. W 2010 roku Fed wprowadził do gospodarki 2,3 bln USD ( skupowano obligacje i derywaty hipoteczne czyli papiery pochodne od kredytów).
• Oprocentowanie dziesięcioletnich obligacji amerykańskich wynosi 2,15 proc. (papiery tego samego typu rządy Hiszpanii i Włoch oferują po prawie 5 proc.). Tak niskie oprocentowanie utrzymuje się mimo tego, że agencja ratingowa Standard & Poor's obniżyła USA ocenę wiarygodności kredytowej z maksymalnego poziomu AAA do AA+.
• Kartel państw największych eksporterów ropy OPEC i Międzynarodowa Agencja Energetyki obniżyły dotychczasowe prognozy zużycia ropy na świecie w tym i w przyszłym roku. Baryłka ropy jest teraz 20-30 dol. niższa od najwyższych w tym roku notowań.
• Odkryto duże złoża gazu w Etiopii (są szacowane na ponad 133 mld m³. Rząd przyznał już 33 koncesje 11 firmom. Chiński koncern PetroTrans poinformował o planowanych inwestycjach rzędu 4 mld USD.
• Na południu Iranu w prowincji Busher (w pobliżu zasobów Południowy Pars pod dnem Zatoki Perskiej, które szacowane są na 14 bln m³) zinwentaryzowano złoża gazu wielkości 495 mld m³ o wartości 133 mld USD. W sumie zasoby gazu w Iranie wynoszą 33 bln m³. To drugie po rosyjskich złoża gazu w świecie. Obecnie Iran wydobywa ok. 219 mld m³ gazu rocznie i prawie w całości przeznaczony jest na potrzeby własne.
• W roku fiskalnym 2010 amerykański urząd pocztowy poniósł stratę netto w wysokości 8,5 mld USD (wobec 3,8 mld USD w 2009 roku).
• W II kwartale br strata poczty wyniosła już 2,2 mld USD. By zlikwidować ten problem Służby Pocztowe Stanów Zjednoczonych (United States Postal Service - USPS) zamierzają zwolnienie 120 tysięcy pracowników, ale też zmianę istniejących uprawnień zdrowotnych oraz planów emerytalnych. Do 2015 roku zamierzają zlikwidować 220 tysięcy stanowisk (czyli 30% wszystkich miejsc pracy), przy czym 100 tysięcy z tych stanowisk zostanie zlikwidowanych poprzez dobrowolne przejścia np. na emeryturę.
• Indie chcą kupić jedną czwartą udziałów białoruskiego koncernu Biełaruśkalij, który jest jednym z największych na świecie producentów soli potasowych. Transakcja jest szacowana na 6-7 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CHIŃSKI PROBLEM Z AMERYKAŃSKIMI OBLIGACJAMI

Jest takie powiedzenie, że mały dług to prawie zawsze problem dłużnika, natomiast duży dług to już problem wierzyciela. Tak należałoby spojrzeć na zobowiązania amerykańsko-chińskie. Chiny mają w swoich rezerwach amerykańskie bony skarbowe o wartości 1.16 bln USD, a dolary stanowią dziś 70 proc. chińskich rezerw walutowych (szacowanych na 3,2 bln USD). Nie ulega wątpliwości, że ostatnie obniżenie ratingu (wiarygodności) amerykańskich obligacji uderza także w chińskie interesy obniżając ich wartość. Sytuacja w finansach Stanów Zjednoczonych będzie również miała wpływ na tempo wzrostu gospodarczego w Chinach, który jest silnie uzależniony od eksportu także do USA.

Ostatnio chińscy politycy ostro atakują gospodarkę amerykańską, Amerykanów i postępowanie amerykańskich polityków zarzucając im życie na kredyt, życie na koszt innych krajów. Z tonu wypowiedzi wynika też obawa o przyszłość Chin. Chińczycy uważają, że podwyższenie limitu zadłużenia niewiele zmienia, a przebieg konfliktu w Kongresie wskazuje, że kryzys USA ma nie tylko charakter ekonomiczny, ale także polityczny. Ich zdaniem podejmowane decyzje nie mają charakteru sanacyjnego, ale są zwyczajną "grą na czas". Chińczycy zwracają uwagę na to, że później będzie tylko gorzej, trudniej będzie wyjść z kryzysu i większe będą tego koszty. W rządowych mediach ostatni spór w amerykańskim kongresie nazwa się "obłędną farsą" i "ryzykanctwem politycznym", uważa się też, ze zawarty kompromis "nie rozbroił bomby zadłużeniowej, jedynie opóźnia wybuch, wydłużając nieco lont".

Nie ulega wątpliwości, że jest w tym także wina samych Chińczyków. Dążąc do utrzymania wzrostu swojej gospodarki i eksportu lokowali poważną część swoich nadwyżek w handlu z USA w amerykańskie bony skarbowe, udzielając żyjącym ponad stan Amerykanom kredytu. Chiny już kilka lat temu zdały sobie z tego sprawę, stąd można było zauważyć skutki korekty w ich polityce, które pozwoliły im na zdobycie nowych rynków zbytu i na nowe inwestycje znaczeniu strategicznym. Zmieniły też swoją politykę dywersyfikując rezerwy.

Chińscy politycy w swojej obecnej retoryce powrócili do propozycji sprzed trzech lat, by na rynki światowe wprowadzić nową, stabilną i wiarygodną walutę rezerw światowych, co uchroni gospodarkę światową od katastrofy.

Wobec spadku tempa wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych zmieniają się prognozy. Ostatnio Bank Światowy poinformował, że przewiduje, iż pod koniec dekady Chiny mają szansę stać się pierwszą gospodarką świata.