E-administracja w Polsce: perspektywy rozwoju

Przeczytaj także: E-administracja w Unii Europejskiej 2010

E-administracja ma służyć obywatelom. Dlatego chętnie wykorzystywane są te systemy, w których nie stosuje się zbędnych formalizmów. Przykładem jest system e-podatki, z którego obywatele zaczęli korzystać dopiero wtedy, kiedy do składania deklaracji PIT wystarczył login i hasło zamiast certyfikowanego podpisu elektronicznego. Elektroniczna administracja powinna brać przykład z rozwiązań stosowanych w bankowości internetowej. Należy wykorzystywać możliwości tych aplikacji, które są już zainstalowane w urzędzie.

W stymulowaniu potrzeb i upowszechnianiu rozwiązań e-administracji bardzo przydatne są takie usługi on-line, które można wdrożyć szybko, i w których wyraźnie widoczne są korzyści dla obywateli – np. pośrednictwo pracy, dostęp do bibliotek, wydawanie aktów i inne sprawy urzędowe, elektronizacja dostępu do służby zdrowia, możliwość śledzenia przebiegu sprawy przez obywatela (obieg elektroniczny dokumentów przedstawiony na stronie WWW). Bardzo pomocne byłoby szybkie uruchomienie na platformie ePUAP kilkunastu kompletnych, popularnych usług eadministracji, szczególnie przydatnych obywatelom. Zaimplementowanie najważniejszych, kluczowych dla obywateli usług na platformie ePUAP zachęci do wdrażania i korzystania z innych rozwiązań. Konieczne jest powszechne uświadamianie obywateli i urzędników, jakie korzyści niesie ePUAP jako platforma usług administracji publicznej, oraz w jaki sposób z niej korzystać.

Według debatujących, środkiem realizacji mają być krótkie, proste instrukcje korzystania z e-usług, przekazujące informacje językiem korzyści. Trzeba szeroko wprowadzać kreatory – aktywne formularze elektroniczne wspierające załatwianie spraw urzędowych – a także kreatory formularzy oraz dokumentów dostępne dla wszystkich gmin, nie obowiązkowe, ale opcjonalne. Administracja powinna pomagać obywatelom w korzystaniu z rozwiązań e-administracji. Można ją silniej obciążyć obowiązkiem pomocy obywatelom w korzystaniu z rozwiązań elektronicznych.

Potrzebne są także prostsze, lżejsze formy uwierzytelnienia (podpisu elektronicznego). Należy stosować metody uwierzytelnienia znane z elektronicznej bankowości, w tym pojedyncze logowanie (Single Sign-on).

Identyfikacja klienta powinna przebiegać inaczej niż dotąd: zarejestrowany interesant powinien być rozpoznawalny i autoryzowany przez urzędnika.

Zwrócono też uwagę, że ePUAP powinien być również bazą wiedzy dla wójtów i burmistrzów. Konieczne jest dzielenie się przez administrację publiczną wiedzą, zgromadzoną i opracowaną za publiczne pieniądze (np. interpretacje przepisów).

Ważne jest zaangażowanie i determinacja mieszkańców oraz samorządów gmin wiejskich w budowie i rozwijaniu infrastruktury dostępu do Internetu. Należy ułatwić obywatelom korzystanie z e-administracji przez powszechny dostęp do Internetu, o co muszą dbać samorządy lokalne. Potrzebne są też działania na różnych szczeblach i w różnych perspektywach czasowych. Czynnikiem istotnym będzie edukacja i przygotowanie nauczycieli.

Następnym celem powinno być zwiększenie partycypacji obywateli, wspieranie programów budowania umiejętności i chęci współdziałania z wykorzystaniem metod Web 2.0 zastosowanych w celu umożliwienia udziałuobywateli wżyciu publicznym, wnoszeniu przez nich pomysłów i proponowania rozwiązań o charakterze Gov 2.0 (takie jak np. sejmometr.pl, FixMyStreet).

Zakończenie i apel

Organizatorzy mają nadzieję, że wspólne omówienie problemów i barier, zauważanych zarówno przez przedstawicieli urzędów centralnych, urzędów marszałkowskich, samorządów lokalnych, jak i przez ekspertów analizujących i przygotowujących konkretne rozwiązania, pozwoli sformułować sposoby ich przezwyciężenia. Apelują też do wszystkich uczestników debaty o popularyzację jej przebiegu i wyników w ich środowiskach i w instytucjach, w których pracują i działają, o kontynuowanie dyskusji na tematy poruszane w debacie, a także o uzupełnianie ustaleń i wyrażonych opinii.