Europa: wydarzenia tygodnia 10/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 9/2011

• W trakcie węgierskiej prezydencji podjęto formalną decyzję o ustanowieniu europejskiego patentu (decyzję polityczną podjęto w czasie belgijskiej prezydencji). Będą obowiązywały trzy języki, przy czym angielski będzie uprzywilejowany, będzie obowiązkowym tłumaczeniem w sytuacji, kiedy dokumentacja byłaby wydawana w języku francuskim lub niemieckim. Wspólny patent będzie ważny na terytorium 25 państw UE. Teraz KE musi przygotować propozycje legislacyjne.
• W styczniu niemiecka produkcja przemysłowa wzrosła o 1,8 proc. m/m (po spadku w poprzednim miesiącu o 0,6 proc. m/m). W styczniu niemiecki eksport wzrósł o 24,2 proc. r/r (do 78,5 mld euro), a import wzrósł o 24,1 proc., do 68,4 mld euro. Niemcy są drugim eksporterem świata (za Chinami).
• Wskaźnik cen konsumpcyjnych w ubiegłym lutym w Szwajcarii wzrósł o 0,5 proc. Prawdopodobnie skłoni to centralny bank szwajcarski do podwyżki stóp procentowych już w najbliższym czasie, co spowoduje wzrost cen kredytów udzielonych we frankach.
• Rząd Rosji zdecydował się utworzyć, wraz z funduszami private equity, ponad 10-mld dol. fundusz inwestycyjny, który będzie miał na celu przyciągnąć do kraju obcy kapitał, który miałby za zadanie pomóc w modernizacji kraju i przekształcić Moskwę w jedno z największych na świecie centrów finansowych. W realizacji tego projektu mają uczestniczyć Goldman Sachs, Blackstone, Carlyle oraz Apollo Management.
• Rosja i Norwegia podpisały traktat graniczny o podziale wód Morza Barentsa i Morza Norweskiego, co umożliwi eksploatację wielkich podmorskich złóż gazu i ropy w Arktyce. Spór trwał 40 lat. Pod dnem morza na spornych akwenach znajduje się co min. 10 mld baryłek ropy, a są tam też olbrzymie złoża gazu. Złoża rozdzielone granicą Rosja i Norwegia będą wspólnie eksploatować. Oczekuje się też, że Norwegia wesprze zabiegi Rosji w ONZ o dalsze rozszerzenie rosyjskiej granicy w Arktyce, o co ona rywalizuje z Kanadą, USA i Danią. W podmorskich złożach Arktyki może się znajdować ok. 20% nieodkrytych jeszcze złóż gazu i ropy na świecie.
• Agencja Moody's obniżyła rating dla całej Hiszpanii z poziomu Aa1 na Aa2. To dowód sceptycyzmem w kwestii naprawy finansów państwa oraz obawą o rosnące koszty reformy bankowej. W 2010 deficyt budżetowy wyniósł rzędu 9,24 proc. PKB.
• Agencja ratingowa Moody's obniżyła ocenę wiarygodności kredytowej Grecji do B1 z Ba1. Grecja została uratowana od bankructwa w maju, gdy otrzymała od UE i MFW pożyczkę o wartości 150 mld USD (w ratach w ciągu trzech najbliższych lat). W zamian grecki rząd zobowiązał się do przeprowadzenia programu oszczędnościowego (pod warunkiem ograniczenia deficytu budżetowego do 3 proc. PKB do 2014 roku. W 2010 roku grecki deficyt budżetowy wyniósł 15,4 proc. PKB.
• Wg premiera Ukrainy Mykoły Azarowa (wywiad dla agencji Ria Novosti) Rosja obniżając na początku 2010 roku cenę gazu z 330 USD za 1000 metrów sześciennych o 100 dol. Ukraina uniknęła poważnych problemów gospodarczych, jednak w zamian za to przedłużyła rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej dzierżawę baz wojskowych na Krymie na 25 lat.
• W 2010 roku PKB Czech skurczyło się o 4 proc., ale już W czwartym kwartale 2010 roku tempo jego wzrostu wyniosło 2,6 proc. r/r. Gospodarka Węgier rozwijała się w 2010 w tempie 1,2 proc. r/r. Bank centralny Węgier szacuje, że w 2011 r. PKB wzrośnie o 3,1 proc.
• Na koniec 2010 roku bez pracy było 14,8 proc. Greków (rok temu było to 10,2 proc.). Najwyższe, bo 39-procentowe bezrobocie jest wśród ludzi w wieku 15-24 lata. Według ministerstwa finansów dochody państwa netto spadły w ciągu stycznia i lutego o 9,2 proc. r/r.
• Za przynależnością Norwegii do Unii opowiada się dziś 36 proc. mieszkańców, a 51 proc. jest przeciw.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NIEPOKÓJ NA ŚWIATOWYCH RYNKACH

Coraz bardziej niepokoi rozwój sytuacji w krajach arabskich na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce. Ten niepokój wynika dziś z niestabilności politycznej i z trudności w stworzeniu trafnej prognozy dalszego rozwoju sytuacji i nowego układu sił w kierownictwach tych państw. Nie ulega wątpliwości, ze kryzys polityczny może szybko przenieść się na sytuację w gospodarce. Już dziś jest ona poważna, bo jesteśmy w okresie pokryzysowym i obserwowane ożywienie gospodarcze jest we wstępnej fazie więc wzrost gospodarczy może zostać wstrzymany i może powrócić recesja. Głównym niebezpieczeństwem jest dziś sytuacja na rynku surowców (głównie energetycznych, ale też na rynkach stali, metali kolorowych w tym miedzi, oraz metali szlachetnych), która będzie negatywnie wpływać na inne dziedziny gospodarki. należy liczyć się z tym, że obecna sytuacja może przyspieszyć wzrost inflacji, co będzie dodatkowym problemem oprócz kosztów ostatniego kryzysu w postaci wysokiego deficytu budżetowego i długu publicznego. Rosną ceny ropy (w ciągu roku z ok. 70 USD do ponad 100 USD/baryłkę), ceny złota osiągnęły poziom ponad 1440 USD/uncję, a ceny miedzi ponad 10 tys. USD/tonę.Amerykański rząd zamierza nawet uruchomić rezerwy paliwowe, aby powstrzymać wzrost cen ropy.

W sprawie sytuacji w światowej gospodarce i prognoz jej dalszego rozwoju zabrało udział siedmiu ekonomistów z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Ostrzegają oni, że instytucje finansowe nie wyciągnęły wniosków z poprzedniego kryzysu i powtarzają stare błędy. Twierdzą, że jeśli nie zostaną podjęte działania zaradcze, to globalny kryzys gospodarczy powróci nawet w zwielokrotnionej postaci. Uważają oni, że zagrożenia wynikają z kontynuacji ryzykownej działalności globalnych instytucji finansowych, które doprowadziły do poprzedniego kryzysu. Mówiąc to zwracają uwagę na działalność instytucji finansowych i banków "zbyt dużych, by upaść". Niebezpieczeństwo polega też na tym, że nie robi się nic, aby to zagrożenie obniżyć. Wręcz przeciwnie, duże banki w dalszym ciągu przejmują inne instytucje finansowe znajdujące się w kłopotach i koncentracja na rynkach finansowych cały czas wzrasta co oznacza, że rośnie zagrożenie dla poszczególnych państw ze strony tych największych instytucji finansowych. Sugerują oni, że niezbędne jest nałożenie na nie restrykcji i objęcie ich działań ścisłą kontrolą.