Europa: wydarzenia tygodnia 11/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 10/2011

• W zeszłym tygodniu przywódcy państw strefy euro podpisali "Pakt na rzecz konkurencyjności", który ma wzmocnić ten obszaru UE. Teraz do KE specjalny list wysłało 9 państw, w tym Polska. Napisano w nim, że niezbędne jest pełne otwarcie rynku usług i handlu elektronicznego, zakończenie prac nad unijnym rynkiem energetycznym, większe wsparcie dla biznesu i promowanie innowacyjności.
• W związku z wydarzeniami w Japonii i Afryce Północnej ceny ropy i gazu rosną. Cena rosyjskiej ropy Urals przekroczyła 100 USD/baryłkę (wzrost o 50% w ciągu 6 miesięcy). To także skutek wprowadzenia przez Fed 600 mld dol. w amerykańską gospodarkę, aby utrzymać wzrost gospodarczy. Jeśli ta sytuacja się utrzyma, to deficyt budżetowy spadnie z planowanych 3,6 proc (przy cenie baryłki ropy w wysokości 75 USD) nawet poniżej 1 proc. PKB.
• Komisja Europejska proponuje wspólne zasady obliczania podatku CIT dla firm działających w UE, jednak wg unijnej koncepcji stawki podatku każdy kraj będzie ustalał samodzielnie, natomiast firmy będą mogły wybrać, czy liczą podatek według reguł unijnych, czy krajowych.
• Agencja Moody's obniżyła rating Portugalii do poziomu A3. I przestrzegła, że kraj ten "nie jest obecnie na dobrej drodze do odbudowania swojej wiarygodności kredytowej". Portugalia to już trzeci kraj strefy euro, któremu Moody's obniżyła rating w ostatnich tygodniach (na początku marca o 3 stopnie spadła ocena wiarygodności Grecji, a następnie podobny los spotkał Hiszpanię).
• Białoruś zamroziła realizację projektu budowy elektrowni na węgiel, którą miał budować Kulczyk Holding. Polska nadal planuje budowę mostu energetycznego z Białorusią. Równocześnie poinformowano, że Rosjanie i Białorusini uzgodnili warunki budowy elektrowni atomowej o mocy 1200 MW.
• Wkrótce zostanie oddany do użytku gazociąg Medgaz, z Algierii przez Morze Śródziemne do Hiszpanii, między miastami Beni-Saf w Algierii oraz Almeria na brzegu Hiszpanii. Jego maksymalna zdolność przesyłowa wynosi 11,4 mld m sześc. surowca rocznie. Właścicielem jest konsorcjum w składzie: algierski koncern paliwowy Sonatrach, hiszpańskie firmy energetyczne Cepsa, Iberdrola i Endesa oraz francuski koncern energetyczny GDF Suez.
• Po katastrofie w japońskiej elektrowni jądrowej Fukushima rząd A. Merkel i krajów związkowych zarządziły kontrolę we wszystkich 17 elektrowniach atomowych i wstrzymał pracę 7 najstarszych. Nieco inny pogląd przedstawiły rządy Wielkiej Brytanii i Francji, które potwierdziły zamiar dalszego rozwoju energetyki jądrowej. Obecnie we Francji 78 proc. energii elektrycznej dostarczają elektrownie jądrowe. Podjęto też decyzję o trzymiesięcznym moratorium na wdrażanie zeszłorocznej ustawy o wydłużeniu okresu eksploatacji najstarszych elektrowni atomowych. Jest to reakcja na katastrofę nuklearną w japońskiej elektrowni jądrowej Fukushima.
• Kolejne opóźnienie w połączeniu Volkswagena i Porsche. Poinformowano też, że jeśli dojdzie do porozumienia, to warunki połączenia będą inne, niż pierwotnie zakładano. Analitycy oceniają, że prawdopodobieństwo spadło w tym roku do 50 proc. (z 70proc. W roku ubiegłym).
• Mimo międzynarodowych sankcji włoski koncern ENI w dalszym ciągu pobiera ropę z portu kontrolowanego przez siły Muammara Kaddafiego (zaspokaja to 20% zapotrzebowania na ropę). Odbiera też gaz podmorskim gazociągiem Green Stream, który zaspokaja 12 proc. rocznego zapotrzebowania Włoch. Eni jest jednym z największych inwestorów w libijski przemysł surowców energetycznych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KOREKTY W ROSYJSKIEJ POLITYCE W EKSPORCIE SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH DO EUROPY

Dotąd koncepcja współpracy energetycznej Rosji z Europą Zachodnią była oparta na dwóch kluczowych projektach. Pierwszy z nich to gazociąg Nord Streem (po dnie Bałtyku), który obecnie jest w trakcie realizacji. Wszystko wskazuje na to, że budowa pierwszej nitki zostanie ukończona w II kwartale br, a oddanie go do eksploatacji nastąpi w II połowie roku. Wiadomo już, że druga nitka tej magistrali ma już zapewnione finansowanie i zaczynają się prace organizacyjne związane z jej realizacją. To projekt, którego inicjatorami była Rosja i Niemcy, a następnie dołączyli do nich Holendrzy i Francuzi, a chęć korzystania z niego zgłosiły Wielka Brytania, Dania i Czechy. Koncepcja drugiej magistrali – South Streem została już uzgodniona na szczeblu politycznym z krajami – uczestnikami, chociaż nie odbyło się bez kłopotów, bo ma ona konkurenta, a jest nim unijny projekt gazociągu Nabucco. Oba projektowane gazociągi mają mieć docelową zdolność transportową ok. 65 mld metrów sześciennych surowca rocznie.

South Stream to gazociąg, który ma transportować gaz z Rosji z pominięciem Ukrainy po dnie Morza Czarnego (przez wyłączną strefę ekonomiczną Turcji) do Bułgarii. Następnie ma on podzielić się na dwie nitki: północną - do Austrii i Słowenii przez Serbię i Węgry oraz południową - do Włoch przez Grecję. Realizacja tej koncepcji ma być zakończona do 2015 roku. Główną przeszkodą jest jeszcze obecnie brak zgody Turcji na ułożenie gazociągu w swojej wyłącznej strefie ekonomicznej na Morzu Czarnym.

Ostatnio pojawiły się informacje pozwalające na postawienie tezy, że Rosja rozważa zmianę planów, a jej przyczyną jest konieczność wprowadzenia oszczędności w planach inwestycyjnych. Rozważana jest więc koncepcja zakończenia projektu South Streem fabryką gazu skroplonego (LPG) nad Morzem Czarnym. Stamtąd płynny gaz byłby odbierany tankowcami. Także rozważna jest bliźniacza koncepcja zbudowania podobnej fabryki na północy, do przetwarzania gazu z Półwyspu Jamalskiego. Te rozwiązania mają być rezerwowymi, gdyby podstawowe rozwiązania natrafiły na jakieś przeszkody.