CEE: energia odnawialna zyskuje na znaczeniu

Przeczytaj także: Energia słoneczna: Europa z potencjałem

W konsekwencji wzrosło zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii (OZE) i powstała potrzeba dostosowania zapisów prawa, a także wprowadzenia korzystnych mechanizmów wspierających inwestycje. Dzięki temu rynek energii odnawialnej w regionie CEE staje się niezwykle atrakcyjny dla inwestorów oraz graczy rynkowych z Europy Zachodniej i świata. Polska jest jednym z bardziej interesujących krajów ze względu na swój potencjał w rozwoju małej i dużej energetyki wodnej, energetyki wiatrowej oraz biogazowni rolniczych.

Nowa analiza Frost & Sullivan, zatytułowana "Regulacje prawne w zakresie odnawialnych źródeł energii w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – analiza strategiczna", obejmuje prezentację profilów 19 krajów, w tym 11 krajów członkowskich UE, dwóch krajów kandydackich i sześciu państw spoza UE.

„Dyrektywa Unii Europejskiej 2009/28/WE na 2020 r. kładzie nacisk na rozwój rynków energii odnawialnej w Europie i wymusza na krajach członkowskich przedstawienie ich wewnętrznych celów udziału OZE w produkcji energii. Obowiązek ten, w dużej mierze, stymuluje rejon Europy Środkowo-Wschodniej, która wcześniej nie koncentrowała się zbytnio na tym sektorze energetyki, może za wyjątkiem dużych elektrowni wodnych produkujących energię elektryczną oraz zakładów wytwarzających ciepło z biomasy" - stwierdza Gouri Kumar, analityczka Frost & Sullivan. „W konsekwencji zmusza to szereg krajów Europy Środkowo-Wschodniej do uważnego przeglądu swojego portfolio źródeł energii oraz do opracowania strategii umożliwiających osiągnięcie postawionych celów w sposób możliwie najbardziej efektywny."

Frost & Sullivan przewiduje, że Bułgaria, Czechy, Węgry, Polska oraz Rumunia oraz pozostająca poza Unią Europejską Turcja zanotują duży rozwój rynku energii odnawialnej w najbliższych latach. Wzrost będzie podyktowany stymulacjami rządowymi oraz rosnącym zapotrzebowaniem na energię w tym rozwijającym się regionie Europy. Kraje takie jak Łotwa, Słowacja czy Słowenia będą potrzebowac trochę więcej czasu, ze względu na brak woli politycznej i wsparcia.

Pamiętać należy, że cały region Europy Środkowo-Wschodniej, tradycyjnie uzależniony od paliw kopalnych, wciąż posiada zbyt mało woli politycznej, aby tworzyć i rozwijać swoje rynki energii odnawialnej. Ta słabość objawia się w postaci barier legislacyjnych, uciążliwych procedur przygotowywania inwestycji OZE, problemów przyłączeniowych dużych instalacji do sieci elektro-energetycznych oraz w braku silnych, skutecznych mechanizmów motywacyjnych.

Eksperci podają, że w Polsce największym źródłem energii odnawialnej jest duża i mała energetyka wodna. Sektor ten będzie rozwijać się głównie w oparciu o modernizację starych elektrowni o dużych mocach wytwórczych, (jak również małych elektrowni wodnych o mocy do 5MW. Tuż za nim podąża rynek biomasy o dużym potencjale rozwoju, gdyż Polska dysponuje odpowiednimi surowcami i technologią. Część energii elektrycznej, która jest obecnie wytwarzana, pochodzi z elektrowni współspalania biomasy. Rynek energii wiatrowej również rozwija się szybko i ma największy potencjał wzrostu w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Kraje, które w 2009 roku odnotowały największy przyrost mocy zainstalowanej w elektrownie wiatrowe to Polska (wzrost o około 253 MW), Węgry (74MW) oraz Estonia (64MW). Niekwestionowanym liderem w tym regionie jest Turcja, która zainstalowała dodatkowo 368 MW - na koniec 2009 roku całkowita moc zainstalowana w tym kraju wynosiła 801MW.

Cele strategii do roku 2020 są dla państw członkowskich UE najważniejszym czynnikiem motywującym działania krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Wytyczne te, w połączeniu z kwestiami bezpieczeństwa energetycznego i ustanawiane rynkowe mechanizmy wsparcia znacząco stymulują rozwój rynku energii odnawialnej w Europie Środkowo-Wschodniej, co z kolei czyni ten rynek niezwykle atrakcyjnym dla inwestorów i pozostałych graczy.

„Istnieje kilka powodów, dla których region Europy Środkowo-Wschodniej jest tak ważny – w większości krajów istnieje wiele rozbieżności co do wytycznych dotyczących energii odnawialnej. Wysiłki krajów na rzecz stworzenia bardziej sprzyjających warunków inwestycyjnych, stwarzają potencjał dla bardzo dynamicznego wzrostu" – podsumowuje Gouri Kumar. "Na tym stosunkowo młodym rynku zaczynają się już pojawiać pierwsze dowody realizacji inwestycji oraz zmian w istniejących zapisach prawnych."