Fundusze unijne remedium na kryzys finansowy

Przeczytaj także: Dotacje unijne 2007-2013 a zmiany procedur - porady

Zmiany legislacyjne uprościły procedury

Część tych uproszczeń oparta jest na działaniach legislacyjnych - 11 października 2008 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych. Wprowadza ona szereg zmian, które wynikają z uwag zgłaszanych przez środowiska praktyków udzielających lub ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego.

Po pierwsze rozszerzono możliwość poprawiania omyłek przez oferentów. Do tej pory nawet błąd nie mający znaczenia dla treści oferty oznaczał wyeliminowanie jej z przetargu. Jako przykład absurdu MRR podał np. błąd w wycenie kloszy do lamp w jednaj z ofert na realizację inwestycji drogowej, który spowodował konieczność wyboru oferty znacząco droższej. Po drugie, wprowadzono nieograniczoną możliwość zlecania realizacji zamówień podwykonawcom. Po trzecie, rewolucyjną zmianą jest dopuszczenie do ubiegania się o zamówienie przedsiębiorców, którzy na moment składania oferty nie dysponują odpowiednim potencjałem technicznym.

Zmiany te oznaczają zwiększenie dostępu przedsiębiorców do zamówień publicznych, w które zaangażowane są pieniądze unijne. Dodatkowo powodują wzrost konkurencji w ubieganiu się o zamówienia. Oznacza to de facto, że realizacja projektów będzie mogła odbywać się niższym kosztem i dodatkowo ułatwią i przyśpieszą realizację inwestycji.

Niezwykle istotne z punktu widzenia wykorzystania środków unijnych było również dostosowanie polskiego prawa w zakresie ocen oddziaływania na środowisko do dyrektyw wspólnotowych. Dotychczasowy brak zgodności z polityką wspólnotową na tym polu skutkował wstrzymaniem wielu rund aplikacyjnych w regionach. Utrudniona była również realizacja już rozpoczętych inwestycji, wdrażanych z udziałem dofinansowania przyznanego w poprzedniej perspektywie finansowej.

Znowelizowana ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko weszła w życie 15 listopada 2008 r. Nowe przepisy eliminują szereg utrudnień w realizacji inwestycji, skracając, bagatela, o połowę czas trwania procedur środowiskowych w procesie inwestycyjnym. Znowelizowane przepisy pozwalają dodatkowo na realizację projektów zgodną z przepisami unijnymi.

Koniecznie należy podkreślić, że kamieniem milowym do usprawnienia systemu dystrybucji środków europejskich była nowelizacja ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Weszła w życie 20 grudnia 2008 r.

Dotacja rozwojowa – zaliczki dla przedsiębiorców

Poza wewnętrznymi działaniami administracji obliczonymi na usprawnianie wdrażania funduszy na poziomie krajowym równoległe prowadzone są rozmowy w tym zakresie na forum unijnym.

Dotychczas udało się wypracować kilka działań antykryzysowych zmierzających do lepszej absorpcji środków unijnych. Jedną z najważniejszych propozycji KE jest rozszerzenie skali zaliczek dla beneficjentów projektów (realizowanych w ramach pomocy publicznej) nawet do 100% wartości dofinansowania. Jest to niezwykle ważne udogodnienie dla przedsiębiorców starających się o dotacje - oznacza to bowiem szybszy dostęp do zasobów finansowych przeznaczonych m.in. na wspieranie przedsiębiorczości. Istnieje też propozycja wprowadzenia możliwości rozliczania kosztów ogólnych w programach współfinansowanych z EFRR i EFS, co powinno przyczynić się do szybszego wydatkowania środków unijnych.

Trzeba również podkreślić, iż możliwość pełnego skorzystania z tych zmian umożliwi dopiero ich szybka implementacja do krajowych dokumentów regulujących realizację polityki spójności w Polsce. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego podjęło pierwsze kroki w tym kierunku, pozostaje mieć nadzieję, że problem ten szybko zostanie rozwiązany.