Fundusze unijne remedium na kryzys finansowy

Przeczytaj także: Dotacje unijne 2007-2013 a zmiany procedur - porady

Przełomowe zaliczki

Kolejnym ułatwieniem na drodze do usprawnienia systemu przydzielania i wykorzystywania środków unijnych jest nowelizacja rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego zmieniającego rozporządzenie w sprawie wydatków związanych z realizacją programów operacyjnych. Nowe rozporządzenie weszło w życie 12 lutego 2009 r. Umożliwia ono udzielane zaliczek beneficjentom, co z kolei ułatwi szybsze wydawanie unijnych pieniędzy. Komisja Europejska daje nam do dyspozycji środki na udzielanie zaliczek. System zaliczek został wpisany w rządowy program walki z kryzysem gospodarczym - Plan Stabilności i Rozwoju. Nie we wszystkich działaniach jeszcze system zaliczkowania wszedł w życie. Pierwsze zaliczki są przyznawane w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Zaliczki są oczywiście przyznawane na wniosek Beneficjenta. Wniosek o płatność zaliczkową można złożyć najwcześniej po podpisaniu umowy o dofinansowanie oraz wniesieniu prawidłowego zabezpieczenia umowy.

I tak, przy dotacjach o wartości do 10 mln zł jedynym wymaganym zabezpieczeniem ze strony beneficjentów będzie weksel in blanco. To istotna i bardzo ważna zmiana, wprowadzona 20 lipca 2009 r. nowelizacją rozporządzenia Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, której wdrożenie ma ułatwić wykorzystanie funduszy z programów operacyjnych. Dotychczas bowiem pułap dotacji dla których jedynym wymaganym zabezpieczeniem mógł być weksel In blanco, wynosił 4 mln zł.

Obecnie w przypadku dotacji wyższych niż 10 mln zł inwestorzy będą musieli przedstawić dodatkowe tzw. twarde zabezpieczenie, jakim może być np. poręczenie bankowe. I tu również MRR wprowadził innowację - obecnie wystarczy, że poręczenie bankowe zabezpieczy jedynie kwotę zaliczki, a nie całej dotacji jak miało to miejsce jeszcze do niedawna.

Dodatkowo każdy przedsiębiorca musi zdawać sobie sprawę z tego, iż od czasu zamknięcia rundy aplikacyjnej, do czasu podpisania umowy upłynie okres około 4-5 miesięcy. Nie jest wiec możliwe finansowanie zadań projektu przy wykorzystaniu zaliczki, jeśli kończą się one wcześniej niż planowany termin zawarcia umowy o dofinansowanie. Pierwsza transza zaliczki nie może być wyższa niż 30% wartości dofinansowania. Wysokość wszystkich transz zaliczki jest określona w Harmonogramie płatności załączonym do umowy o dofinansowanie. Przekazanie kolejnej płatności zaliczkowej jest możliwe po rozliczeniu w 70% łącznej kwoty poprzedniej zaliczki. Z wnioskiem rozliczającym uprzednio uzyskaną płatność zaliczkową można wystąpić nie później niż w ciągu 30 dni od daty zakończenia danego zadania. Beneficjent może złożyć wniosek o zaliczkę na dane zadanie najpóźniej 60 dni przed zakończeniem terminu realizacji danego zadania.

Od momentu wpłynięcia wniosku o wypłatę zaliczki, Instytucja wdrażająca zastrzega sobie ok. dwóch miesięcy na samo przekazanie płatności. Wynika to z faktu iż, wnioski o płatność podlegają ocenie merytorycznej i finansowej, co z reguły trwa ok. 40 dni. Następnie po zatwierdzeniu wniosku, Instytucja Wdrażająca rezerwuje sobie dodatkowo 30 dni na płatności realizację przelewu.

Co do zasady kolejne transze zaliczek mogą być wypłacane co 2 - 6 miesięcy, to znaczy po zakończeniu przez Inwestora danego działania przewidzianego w projekcie, a następnie zatwierdzeniu go przez Instytucję Wdrażającą. Dofinansowanie w formie zaliczki i płatności pośrednich nie może przekroczyć 95% maksymalnej wartości dofinansowania. Pozostała kwota jest przekazywana po akceptacji przez Instytucję Wdrażającą, wniosku o płatność końcową, czyli po zakończeniu całego projektu.

Co niezwyczajne na zaliczki mogą liczyć nawet Beneficjenci, którzy podpisali umowy o dofinansowanie w 2008 r., kiedy to system zaliczkowy jeszcze nie funkcjonował. Możliwość taką wprowadziła wspomniana już nowelizacja rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 lutego 2009 r., zmieniająca rozporządzenie w sprawie wydatków związanych z realizacją programów operacyjnych (Dz.U.2009 Nr 23 poz. 140). Według nowego prawa podstawą do wypłaty zaliczek jest zmiana w trybie aneksu postanowień umowy o dofinansowanie. Aneks wprowadza ponadto zmianę systemu zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy - beneficjent musi wystąpić pisemnie do Regionalnej Instytucji Finansującej z wnioskiem o zmianę postanowień umowy w celu otrzymania zaliczki.