Tydzień 50/2009 (07-13.12.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 49/2009 (30.11-06.12.2009)

• Według premiera realna data przyjęcia euro przez Polskę to rok 2015. Komisja Europejska prognozuje dla Polski w tym roku deficyt sektora finansów publicznych na poziomie 6,4% PKB, w 2010 r. osiągnie on 7,5% PKB, a rok później - 7,6%. PKB. Aby spełnić kryterium budżetowe deficyt musi być niższy niż 3% PKB.
• Według Ministerstwa Pracy stopa bezrobocia w listopadzie 2009 r. wyniosła 11,4 % (była o 0,3 pkt. proc. wyższa niż w październiku).
• Według szacunków przeprowadzonych przez McKinseya ponad 90 mld euro może kosztować Polskę zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 30% do 2030 r. (o takim zmniejszeniu mówi się w ramach UE). Jednak dzięki tym inwestycjom pojawią się też oszczędności, rzędu nawet 113 mld euro.
• Obecnie wiek emerytalny dla kobiet wynosi 60 lat i 65 lat dla mężczyzn. W ciągu ostatnich 20 lat prawie o 4,5 do 5 lat wydłużył się czas życia. Coraz bardziej widoczna jest potrzeba zrównania wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet i podwyższenia go. By w pełni zreformować system emerytalny i uniknąć jego załamania się będzie niezbędne rozważenie także: podniesienie składki rentowej dla najwięcej zarabiających; zniesienie przywilejów emerytalnych dla służb mundurowych; opodatkowaniem rolników PIT lub CIT oraz podniesieniem składek emerytalnych płaconych na KRUS).
• Rządy Polski i Rosji uzgodniły nową umowę gazową. Teraz czeka ją zatwierdzenie przez przez rząd i podpisanie przez premiera. Następnym krokiem będzie podpisanie przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo z Gazpromem nowych umów o imporcie rosyjskiego gazu do Polski oraz zmiana statutu polsko-rosyjskiej spółki EuRoPol Gaz, która jest właścicielem gazociągu tranzytowego do Niemiec.
• Według agencji ratingowej Moody's polska gospodarka jest stabilna i utrzymuje dotychczasowe oceny naszej wiarygodności kredytowej. Rating zadłużenia w walucie krajowej i zagranicznej ma ocenę A2 ze stabilną perspektywą. Oznacza to, że agencja nie widzi żadnych negatywnych (ani pozytywnych) tendencji, które mogłyby prowadzić do zmiany ratingu. Według tej agencji w 2009 roku wzrost gospodarczy wyniesie 1,4%, a w 2010 r. 1,8%. Według agencji PKB na głowę mieszkańca wynosi obecnie 17 tys. USD, co stanowi 90% średniej dla państw Europy Środkowo-Wschodniej (zalicza tu także: Czechy, Słowację, Słowenię, Węgry i republiki nadbałtyckie). W 2007 r. było to 80% średniej.
• Dziś polska gospodarka jest jednym z największych w Europie emitentów gazów cieplarnianych do atmosfery (rocznie 386 mln CO2), a liderujemy, jeśli chodzi o stosunek emisji CO2 do PKB. Żeby wytworzyć 1 tys. dol. PKB, do atmosfery wysyłamy 760 kg CO2 (Estonia - 820 kg, ale we Francji 290 kg, a w Niemczech - 400 kg). Z analizy wynika, że uruchomienie jednej elektrowni atomowej zmniejsza emisję CO2 można zmniejszyć aż o 41 mln ton, (koszt takiej siłowni – to ponad 6 euro na każdą tonę tak zaoszczędzonego CO2). Najdroższą metodą jest tzw. przechwytywanie i magazynowanie CO2, ale tu każda tona będzie kosztować aż 38 euro).
• Według NBP w październiku eksport sięgnął niemal 8,96 mld euro ( mniejszy o 17,6% r/r), a import był na poziomie 9,78 mld
• Komisja Europejska odrzuciła polski plan emisji CO2 na lata 2008-12. Uznała, że 284,6 mln ton CO2 dla polskich przedsiębiorstw to zbyt wysoka kwota.
• PKN Orlen zamierza zbudować elektrownię gazową (na rosyjski gaz).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WIELKOŚĆ DŁUGU PUBLICZNEGO NASZEGO KRAJU NIEPOKOI.

Nie ulega wątpliwości, że zbyt wysoki poziom długu publicznego to duże niebezpieczeństwo dla każdego kraju. Niekiedy politycy zbyt łatwo ulegają pokusie zadłużenia kraju chociaż mają świadomość, że branie kredytów jest łatwiejsze, niż późniejsze ich oddawanie. Niestety w większości działają oni w rytmie kalendarza wyborczego, a ponieważ cięcia wydatków są politycznie trudne, więc zaciągając długi dziś, nierzadko myślą, że będą one spłacane niekiedy nawet w odleglejszej przyszłości i ten problem mogą mieć już inni. Nie ulega też wątpliwości, że przekroczenie 55-procentowego progu relacji długu publicznego do PKB jest możliwe już w roku 2010, a na pewno nastąpi to w 2011 r. Oznacza to, że gdy nastąpi to przekroczenie, to budżet na kolejny rok musi zakładać zrównoważone saldo; wynagrodzenia w sektorze państwowym trzeba zamrozić, a waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć wskaźnika inflacji. Przyszły rok jest rokiem wyborczym (zresztą podobnie jak i 2011) więc należy zastanowić się jakie mogą nas czekać warianty rozwoju sytuacji...

Na pewno poważnym problemem dla naszej gospodarki jest dziś poziom deficytu budżetowego, i zapanowanie nad nim będzie niemożliwe bez reform w finansach publicznych. Prognozy rządowe są optymistyczne. Jednak do ostrożności w tym zakresie zmusza nas prognoza Komisji Europejskiej dla Polski według której w tym roku deficyt sektora finansów publicznych na poziomie 6,4% PKB, w 2010 r. osiągnie on -7,5% PKB, a rok później - 7,6%. PKB. Przypominam, że aby spełnić kryterium budżetowe umożliwiające starania o wejście do strefy euro (zapowiedziane przez premiera na 2015 rok) deficyt musi być niższy niż 3% PKB. Obniżka poziomu deficytu, próba zrównoważenia budżetu i zmniejszania naszego długu publicznego to procesy długookresowe, wolnozmienne, zaś rosnące zadłużenie to coraz większe obciążenie dla gospodarki, a więc...

W naszej ocenie w rozwoju sytuacji w omawianym zakresie w najbliższym okresie poważną rolę odgrywać będą dwa kluczowe czynniki, a więc realizacja planu wpływów z prywatyzacji, jak i kurs naszej waluty. W dłuższym horyzoncie czasowym sytuacja będzie rozwijać się w dużej zależności od zakresu reform finansów publicznych, ich zakresu i głębokości. Rozważając problem długu publicznego nie można pominąć innego rozwiązania, które nazwałbym raczej zabiegiem formalnym, a którym jest możliwość zmiany sposobu liczenia długu publicznego (a mam tu na myśli nie uwzględnianie pewnych składników do długu publicznego, który jest uwzględniany przy obliczaniu progów ostrożnościowych-np. długu emerytalnego), która to zmiana według ekspertów byłaby uzasadniona i poprawna merytorycznie. Wydaje się, że sternicy polskiej polityki gospodarczej będą zwracali uwagę na wszystkie wyżej zasygnalizowane czynniki i prawdopodobnie skorzystają z każdej możliwości w tym zakresie.