Tydzień 49/2009 (30.11-06.12.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 48/2009 (23-29.11.2009)

• Według GUS polski PKB w III kw., wzrósł o 1,7% r/r (w II kw. wzrost wyniósł 1,1%). Największy wpływ na ten wynik miał eksport netto, czyli saldo w handlu zagranicznym, a także konsumpcja prywatna (wzrost o 2,2%) oraz inwestycje (spadek tylko o 1,5% r/r spadają inwestycje firm, ale wzrastają te z pieniędzy unijnych i publicznych).
• Według prognoz Komisji Europejskiej w 2010 roku deficyt sektora finansów publicznych w Polsce sięgnie 7,5% PKB, a dług publiczny w 2011 r. będzie na poziomie 61,3% PKB.
• Według szacunków Ministerstwa Pracy stopa bezrobocia w listopadzie 2009 r. wyniosła 11,4% (wzrost o 0,3 pkt. proc. w stosunku do października).
• Według Ministerstwa Gospodarki eksport w 2010 roku wzrośnie o 12% r/r, a import wzrośnie o 14% r/r, natomiast deficyt pogłębi się do 15,5 mld euro.
• Deficyt budżetu państwa po 11 miesiącach roku wyniósł ok. 24,5 mld zł, czyli 90% deficytu założonego na ten rok. Według szacunków MF w tym roku deficyt będzie zbliżony do planu, który zakładał, że wyniesie ok. 27,2 mld zł.
• Według GUS, PKB wzrósł w III kw. 2009 roku o 1,7% r/r, po wzroście o 1,1%r/r w II kw. Według Haliny Wasilewskiej-Trenkner z Rady Polityki Pieniężnej wzrost PKB w Polsce w IV kwartale może osiągnąć poziom około 2%, a w całym roku około 1,5%.
• Ministerstwo Finansów szacuje inflację w listopadzie 2009 roku na poziomie 3,3% r/r (i 0,3% m/m). Inflacja w październiku rok do roku wyniosła 3,1%.
• Rządowy projekt ustawy, zakłada, że FUS będzie miał możliwość zadłużania się w państwowej kasie i w Funduszu Rezerwy Demograficznej. Stworzy to możliwość przekazania z budżetu państwa jeszcze w tym roku do 5,5 mld zł pożyczki dla FUS.
• Wzrasta niespłacane zadłużenie Polaków. Ogólna kwota przeterminowanych zobowiązań wynosi ponad 14,3 mld zł. W III kwartale wzrosła o ok. 20%.
• Orlen podpisał dwie długoterminowe umowy na dostawy rosyjskiej ropy: z zarejestrowanymi w Szwajcarii firma Mercuria Energy Trading - dawniej J&S (rurociągiem Przyjaźń do rafinerii w Płocku 4,8 mln ton rosyjskiej ropy rocznie - wartość kontraktu ok. 8 mld USD) oraz Souz Petrolium - kontrakt o podobnej wartości.
• Koncern hutniczy ArcelorMittal zainwestował w polskie hutnictwo 3,8 mld zł w ciągu pięciu lat od przejęcia grupy Polskie Huty Stali (PHS).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KOLEJNA ZAPOWIEDŹ "DUŻEJ REFORMY FINANSÓW PUBLICZNYCH"

Ile to już razy słyszeliśmy o reformie finansów publicznych w naszym kraju? Dziś trudno je zliczyć, bo przymiarek było wiele, a wprowadzane co jakiś czas do istniejącego ustawodawstwa drobne korekty były zazwyczaj ogłaszane jako początek dużych zmian systemowych. Tym razem ma być inaczej. Prace w poszczególnych ministerstwach trwają, a koordynuje je MF. Wstępne informacje wskazują, że projekt ma być gotowy jeszcze w grudniu. Proponowane zmiany mają dotyczyć: wzrostu wieku emerytalnego i stopniowego wyrównywania go dla kobiet i mężczyzn. Mają być ograniczone uprawnienia dotyczące emerytur mundurowych i górniczych i włączenie ich do jednego, powszechnego systemu emerytalnego, który obowiązuje wszystkich ubezpieczonych. By uchronić się przed protestami dużych i dobrze zorganizowanych grup zawodowych założono, że zmiany te nie mogą dotyczyć praw już nabytych. W szczegółach...

Pracujący płaciliby składkę rentową przez cały rok. Dziś przestają płacić, gdy osiągną dochód 95 tys. zł. Wydłużeni wieku emerytalnego winno wpłynąć na zbilansowanie we wpływach i wydatkach FUS, ale też stwarza to możliwość wzrostu emerytur. Zmiany nie dotyczyłyby osób, którym do emerytury brakuje 10-15 lat. W tym zakresie przewiduje się także wydłużenie lat pracy dla służb mundurowych. Przykładowo żołnierze i policjanci mieliby wiek emerytalny przesunięty do 55 roku życia, a obowiązywałoby to tylko tych, którzy rozpoczną służbę w 2011 roku. Brak informacji co do rozwiązań dotyczących emerytur górniczych.

Poważnym problemem będą rozwiązania dotyczące emerytur dla rolników. W tym obszarze w ciągu ostatnich lat było kilka nieskutecznych podejść pod problem opodatkowania działalności rolniczej. Jak będzie tym razem? Należy przypuszczać, że z całą pewnością opodatkowanie PIT-em obejmie najbogatszych. Jednak w jakim miejscu zostanie ustalona granica, nie wiadomo. Struktura naszego rolnictwa jest bardzo zróżnicowana (na 2,4 mln gospodarstw ok. 200 tys. ma ponad 15ha ziemi rolnej). Mówi się więc o zastąpieniu podatku rolnego dochodowym (18 i 32%) lub liniowym (19%) oraz o nałożeniu na bogatych rolników składki zdrowotnej (teraz za leczenie rolników płaci budżet).

Jeśli chodzi o KRUS, to wg propozycji rolnicy o dochodach poniżej 2 tys. zł miesięcznie płaciliby składki na emeryturę tak niskie jak dotąd, a przy dochodach wyższych płaciliby składki wyższe (o 0,25 gr więcej od każdej złotówki dochodu). Przy czym maksymalna stawka wynosiłaby 820 zł, a więc tyle, ile obecnie płacą osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (dziś rolnicy płacą na KRUS niecałe 100 zł miesięcznie).

Groźba szybkiego wzrostu długu publicznego i przekroczenia jego progów konstytucyjnych jest dodatkowym bodźcem, by wprowadzić do planowanej reformy także pewne ograniczenia. Mówi się, że częścią „Planu” będzie tzw. reguła wydatkowa wskazująca, o ile mogą w kolejnym roku wrosnąć wydatki państwa. Prócz tego minister finansów mógłby „doraźnie korzystać z pieniędzy państwowych funduszy i agencji - by nie zadłużać dodatkowo państwa. Jednak minister finansów będzie musiał te pieniądze oddać, gdy do budżetu napłyną dochody podatkowe, a fundusze i agencje będą musiały wydawać środki na swoje zadania.