Inflacja I-VI 2009: ujęcie terytorialne

Przeczytaj także: Inflacja IX 2009

Zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych, a kategorie miejscowości

Analizując średnie ceny wybranych towarów i usług konsumpcyjnych w miejscowościach pogrupowanych według kryterium liczby mieszkańców można stwierdzić, iż im wyższa kategoria miejscowości tym ceny są przeciętnie nieco wyższe. Wprowadzając dodatkowo kryterium rodzaju punktu notowania cen, dla większości badanych reprezentantów widoczna jest tendencja, iż niższe ceny zanotowano w sklepach wielkopowierzchniowych we wszystkich kategoriach miejscowości, wyższe zaś w pozostałych typach sklepów.

Ceny artykułów żywnościowych i napojów bezalkoholowych były znacznie wyższe w miastach liczących ponad 500 tys. mieszkańców, a najniższe w miejscowościach do 25 tys. mieszkańców. Za mięso wieprzowe (schab środkowy) w dużych miastach konsumenci płacili średnio o 10,0% więcej, niż w małych miejscowościach. Chleb pszenno-żytni w miastach liczących ponad 500 tys. mieszkańców był o 12,8% droższy niż w miejscowościach liczących do 25 tys. mieszkańców. Dodatnią korelację można również zaobserwować w innych grupach artykułów żywnościowych, tj. „mleko, sery, jaja”, jak również w odniesieniu do olejów roślinnych i cukru.

W zakresie cen usług związanych z mieszkaniem obserwuje się tę samą prawidłowość, że w większych miastach ceny są przeciętnie wyższe. Pobranie zimnej wody i wywóz nieczystości mniej kosztował konsumentów w małych miejscowościach. Za usługi związane z konserwacją mieszkania, jak np. za ułożenie glazury znacznie więcej (o 37,5%) płaciła ludność wielkich miast, niż mieszkańcy małych miejscowości. W dużych miastach relatywnie wyższe są również ceny innych usług, w tym np. w zakresie ochrony zdrowia i fryzjerskich.

Odmiennie przedstawiają się ceny sprzętu AGD, za który często płaci się mniej w dużych miastach, ponieważ dominujący wpływ mają tu silnie rozwinięte sieci sklepów wielkopowierzchniowych, w których ceny tych produktów są przeciętnie niższe. Np. za chłodziarko-zamrażarkę w miastach powyżej 250 tys. konsumenci płacili średnio o 5,0% mniej (z czego o 7,8% mniej w sklepach wielkopowierzchniowych), niż mieszkańcy małych miejscowości.

Analizując dynamikę cen w omawianym okresie, tj. w I półroczu 2009 r., wg kryterium wielkości miejscowości, stwierdza się znaczne zróżnicowanie zmian cen. Mięso wieprzowe (schab środkowy) w małych miejscowościach podrożało o 8,9%, a w wielkich miastach w znacznie mniejszej skali – o 4,8%. Natomiast ceny chleba pszenno-żytniego najbardziej wzrosły w miejscowościach liczących powyżej 100 tys. do 250 tys. (o 3,5%), podczas gdy w większych miastach (powyżej 250 tys. do 500 tys.) – obniżyły się (o 2,5%).

Wnioski

Przeprowadzona analiza zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w ujęciu terytorialnym pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków:

• dynamika oraz średnie ceny towarów i usług konsumpcyjnych wykazały w badanym okresie znaczące zróżnicowanie terytorialne,
• zarówno na poziomie regionów, jak i województw, dla głównych grup towarów i usług utrzymywały się generalne tendencje charakterystyczne dla zmiennych ogólnopolskich, różna była natomiast skala i tempo ich zmian,
• najniższy i najwyższy wzrost cen w poszczególnych grupach towarów i usług odnotowano w różnych województwach,
• im większa miejscowość tym ceny są przeciętnie nieco wyższe. Zjawisko to widoczne jest m.in. dla artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych oraz opłat za świadczone usługi,
• nie stwierdzono wyraźnej zależności pomiędzy wielkością aglomeracji, a tempem zmian cen,
• niezależnie od kategorii miejscowości relatywnie nieco taniej jest w sklepach wielkopowierzchniowych.