Kryzys finansowy a plany naprawcze

Przeczytaj także: Kryzys kredytowy a zdrowie pracowników

Odzyskując należności, Euler Hermes zauważył od niemalże początku 2008 roku pogarszanie się płynności finansowej firm. Coraz częściej negocjacje z dłużnikami nie miały charakteru przeforsowania jak najszybszej spłaty (jak to było w poprzednich latach), ale krążyły wobec średnio – a obecnie długookresowych spłat ratalnych. Dużo więcej spraw jest spornych i trafia na drogę sadową, co odebrać można raczej jako próby przeciągnięcia spłaty zobowiązań niż rzeczywiste pogorszenie jakości towarów i usług w przeciągu kilkunastu miesięcy. Zwiększyła się oczywiście także ilość i wartość spraw zlecanych do windykacji: w wielu branżach już po 2 lub 3 kwartale 2008 r. wskaźniki te były wyższe niż w całym 2007 roku.

W opinii Tomasza Starusa, głównego analityka i dyrektora Działu Oceny Ryzyka w Euler Hermes sytuacja na polskim rynku również dojrzała już do bardziej zdecydowanych działań, zarówno ze strony odpowiednich władz, jak i samych przedsiębiorców:

„Już od kilku miesięcy obserwujemy zmniejszoną płynność finansową polskich przedsiębiorstw. Firmy mają problem z uzyskaniem środków nie tylko na kontynuowanie rozpoczętych inwestycji, ale także na finansowanie bieżącej działalności. Przyczyny były zróżnicowane: na początku ub. roku problemy dotykały głównie eksporterów, czyli nie tak małą grupę firm, biorąc pod uwagę, że eksport ma obecnie 40% udział w polskim PKB. Brak płatności od przeżywających kryzys odbiorców zagranicznych, następnie zmniejszenie ilości nowych zamówień, a na jesienie drastyczne wstrzymanie finansowania przez banki nie tylko inwestycji, ale także bieżącej działalności odbiło się na płynności rosnącej wciąż liczby przedsiębiorstw.

Propozycje rządowe zakładają m.in. zwiększenie gwarancji kredytowych z 15 do 40 mld złotych, co ma pobudzić akcję kredytową dla firm. Założenie to, a raczej jego realizacja budzi wątpliwości. Problemem jest bowiem charakterystyczne u nas mnożenie procedur oraz słaba decyzyjność odpowiednich organów. Zakładając nawet, że tak nie jest w tym wypadku, a otrzymanie finansowania dla firm dzięki rządowym gwarancjom kredytowym jest proste, to kto o tym wie? Czy po zapowiedzi uruchomienia gwarancji poszły nie tylko konkrety, ale także np. odpowiednia akcja informacyjna, mająca zachęcić przedsiębiorców do starania się o finansowanie z rządowymi gwarancjami? Nie widać takich oznak, więc nadal sceptyczni w ocenie sytuacji są nie tylko potencjalni kredytobiorcy, ale także mające korzystać z gwarancji banki. Umiarkowany jest także jak na razie efekt działań podjętych przez NBP, a zmierzających do zwiększenia zaufania na rynku międzybankowym i zwiększenia jego płynności.

Co możemy zatem zalecić firmom w obecnej sytuacji? Przede wszystkim zrobienie wszystkiego, co możliwe dla zachowania płynności finansowej we własnym zakresie. Firmy muszą chronić swój kapitał podobnie jak instytucje finansowe – którymi de facto są wobec swoich odbiorców. W tym celu powinny w sposób zorganizowany, systematyczny, a nawet użyjmy określenia „zdeterminowany” odzyskiwać swoje płatności. Dużo szybciej niż w normalnych warunkach biznesowych trzeba podejmować działania windykacyjne czy wstrzymywać dalszą dostawę towarów/usług przy braku płatności. Ostrożniej traktujmy nowych odbiorców, szukających być może dostawców nieznających ich dotychczasowej złej moralności płatniczej. Miejmy także na uwadze to, że nie znamy dobrze sytuacji odbiorców naszego klienta, tak że wspomniane zatory płatnicze i brak zapłaty może nas spotkać także z ich strony.”