Tydzień 40/2008 (29.09-05.10.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 39/2008 (22-28.09.2008)

• Według NBP zadłużenie zagraniczne Polski ogółem wzrosło do 180,9 mld euro na koniec II kw. 2008 roku z 169,9 mld euro kwartał wcześniej. Na koniec II kw. 2007 roku zadłużenia zagraniczne wynosiło 142,05 mld euro, zadłużenie długoterminowe na koniec czerwca wynosiło 125,50 mld euro, a krótkoterminowe - 55,39 mld euro. Zadłużenie zagraniczne 81,60 mld zł wobec 76,78 mld zł kwartał wcześniej i 65,01 mld zł rok wcześniej.
• Według MF deficyt budżetu po 9 miesiącach roku wyniósł około 4,5 mld zł wobec 16,7 mld zł zakładanych w harmonogramie wykonania budżetu na ten okres. Deficyt budżetowy w tym roku miał wynosić 27,09 mld zł.
• Według GUS wzrost gospodarczy Polski w 2007 roku wyniósł 6,7%. Wartość dochodu narodowego brutto w 2007 roku wyniosła 1.132,873 mln zł wobec 1.033,137 mln zł w 2006 roku. Wartość dodana brutto w gospodarce narodowej w 2007 roku wzrosła o 6,6% r/r. Popyt krajowy w 2007 roku wzrósł o 8,6% spożycie ogółem wzrosło o 4,7%, w tym spożycie indywidualne - o 5,0%. Nakłady brutto na środki trwałe wzrosły o 17,6%. W projekcie budżetu 2008 zapisano, że wzrost PKB w tym roku wyniesie 5,5%, a w 2009 roku spowolni do 4,8%.
• Według MSP przychody netto z prywatyzacji po 9 miesiącach 2008 r. wyniosły ok. 610 mln zł, czyli ok. 44,5% planu. Przychody brutto wyniosły 808,4 mln zł, co daje ok. 35% planu. MSP poinformowało także, że koniec września przychody, które wpłynęły z tytułu dywidend, wyniosły 2.452,4 mln zł.
• Według MF wprowadzenie z początkiem 2009 roku dwóch stawek PIT 18 i 32% (w miejsce dzisiejszych 19, 30 i 40) spowoduje zmniejszenie wpływów do budżetu o 8,6 mld zł. Wedle tych samych szacunków z tego powodu wpływy do kas samorządów będą niższe o 4,2 mld zł. Z powodu wprowadzenia podatkowej ulgi na dzieci samorządy dostały też mniej pieniędzy z PIT za 2007 r. - o 2,6 mld zł.
• W polskiej energetyce do 2013 roku koszty inwestycji mogą sięgnąć nawet 15 mld złotych. Fundusze unijne mają pokryć około 50% kosztów inwestycji. Pieniądze mają być przeznaczone na zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, którymi są między innymi: woda, wiatr i słońce. Ponieważ zgodnie z regułami Unii Europejskiej, w 2010 roku 7,5% energii w Polsce ma pochodzić ze źródeł odnawialnych, więc oznacza to, że w najbliższym czasie trzeba dwukrotnie zwiększyć produkcję tak zwanej "zielonej energii.
• Według informacji nadchodzących z Brukseli Komisja Europejska odrzuci plany restrukturyzacji stoczni w Szczecinie, Gdyni i Gdańsku. Napłynęły też sugestie, aby Polska przedstawiła osobny plan dla samego Gdańska i być może tę stocznię da się uratować (jej właścicielem jest ukraiński ISD). Pozostałym dwóm stoczniom grozi bankructwo. Według szacunków resortu skarbu łączny koszt upadłości stoczni w Gdyni i Szczecinie (odprawy, niezapłacone podatki, zasiłki dla bezrobotnych) to kwota ok. 4,3 mld zł.
• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo podpisało na dodatkowe dostawy surowca z Niemiec na dostawy... rosyjskiego gazu dla mieszkańców Dolnego Śląska. Do października 2011 r. niemiecka firma VNG będzie dostarczać do Polski 0,5 mld m³ gazu rocznie. Za 1000 m sześc. surowca polska firma zapłaci równowartość ponad 520 USD/1000 m³. To znacznie wyższa cena niż za gaz dostarczany w oparciu o bezpośrednie kontraktu z Gazpromem...
• Fundusz inwestycyjny Jana Kulczyka (Kulczyk Investment House) po zakupie kolejnych 13,2% akcji został największym akcjonariuszem brytyjskiej firmy Aurelian Oil & Gas, która ma wydobywać gaz z wielkich złóż koło Poznania i w Bieszczadach. Według planów do 2013 roku ma zaspokajać 5% potrzeb gazowych Polski. KIH jest notowana na rynku równoległym londyńskiej giełdy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZY POLSKA ZABLOKUJE UNIJNY PAKIET ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNY?

Unijny pakiet energetyczno-klimatyczny to projekt kilku dyrektyw i rozporządzeń, które wprowadzone w życie ma spowodować, że w 2020 r. Europa będzie emitować o 20% mniej dwutlenku węgla. W ten sposób UE chce walczyć z groźnymi zmianami klimatycznymi, wywołanymi zbyt dużą ilością w atmosferze tak CO2 jak i innych "gazów cieplarnianych".

Polska, podobnie jak inne kraje Unii, zgadza się z głównymi celami Pakietu, jednak kilka szczegółowych rozwiązań jest dla naszej gospodarki niekorzystnych. Chodzi tu zwłaszcza te rozwiązania, które modyfikują europejski system handlu pozwoleniami na emisję CO2 (ETS). Obecnie jeszcze w ramach ETS część uprawnień do emisji CO2 do atmosfery jest rozdawana za darmo. KE chce, aby już od 2013 roku wszystkie zezwolenia na emisje CO2 trzeba było kupować na aukcjach. To jest wyjątkowo niekorzystne dla energetyki naszego kraju, bo jest ona w 94% oparta na spalaniu węgla i tym samym emituje dużo CO2. Zastosowanie Pakietu spowodowałoby, że cena prądu w Polsce mogłaby podskoczyć (według różnych ocen) od 60 do 110%. Z tego powodu polski rząd sprzeciwia się przyjęciu tych rozwiązań. Ponieważ KE nie chciała uznać naszych racji, więc Polska musiała sformować koalicję innych niezadowolonych państw UE, która będzie zdolna do zablokowania tych propozycji.

Do osiągnięcia mniejszości blokującej wystarczy 91 głosów. Na ostatnim posiedzeniu COREPER (rada ambasadorów państw UE), nasze stanowisko poparło dziewięć krajów, które dysponują 101 głosami. Proponują one, aby te niekorzystny dla nas system aukcji wprowadzać stopniowo. Wśród nich jest m.inn. Polska, Grecja, Rumunia, Bułgaria, Malta, Litwa, a także Czechy. Jeśli uda się utrzymać tę koalicję i 20 października będzie ona prezentowała takie samo stanowisko podczas posiedzenia Rady Europejskiej, która będzie głosować nad Pakietem, to nie wejdzie on w życie w zaproponowanej przez KE postaci. Wówczas Pakiet wróci do KE i będą nowe negocjacje nad jego zawartością. Polska jest zainteresowana uwzględnieniem w nim:

• stopniowego wprowadzania obowiązku kupowania zezwoleń na aukcjach,
• utrzymanie darmowych pozwoleń dla nowoczesnych elektrociepłowni produkujących i ciepło, i prąd.

Brak porozumienia w tych kwestiach i spora szansa na zablokowanie Pakietu będzie niezbyt korzystna dla wizerunku unijnego jako lidera w redukcji CO2 w świecie. Liczono bowiem, że Pakiet będzie przyjęty przed 1 grudnia, kiedy to w Poznaniu rozpocznie się światowy szczyt klimatyczny (organizowany pod auspicjami ONZ).

A teraz tradycyjnie zajmijmy się naszymi baranami...

1. Rząd przyjął projekt ustawy o zmianach w ubezpieczeniu społecznym rolników KRUS. Jednak zmiany są kosmetyczne i w jakimś stopniu jest to sukces PSL. W tym roku dotacja budżetowa do KRUS wyniesie ok. 15,7 mld zł. W 2009 roku ma to być 17 mld zł. Przyjęty projekt utrzymuje przywileje rolników, których gospodarstwa nie przekraczają 50 ha, którzy będą płacić miesięcznie tylko 10% najniższej emerytury, a prowadzący podwójną działalność, czyli rolniczą i pozarolniczą, mają płacić dwukrotność tej składki. Jeśli rolnik posiada gospodarstwo o obszarze 50-100 ha, miesięcznie miałby płacić 76,40 zł, czyli 12% kwoty najniższej emerytury, 100-150 ha - 152,70 zł (24% emerytury), 150-300 ha - 229,10 zł (36% emerytury), a powyżej 300 ha - 305,40 zł (48% emerytury). Projekt spotkał się z dużą krytyka ekspertów.

2. Polska energetyka w ponad 90% zależy od węgla. Coraz częściej mówi się wzroście cen energii w najbliższych latach i ma to związek z planowanym przez KE wykupie limitów na emisję gazów cieplarnianych. By jednak ograniczyć CO2 z elektrowni węglowych niezbędne są nakłady na zmiany technologiczne. Szacuje się, że znaczące ograniczenie emisji dwutlenku węgla przez w miarę nowoczesną elektrownię węglową spowodowałoby wzrost kosztu produkcji energii co najmniej o 60%, a wdrożenie niezbędnych do redukcji rozwiązań zajęłoby 6-8 lat. Te zmiany technologiczne to zastąpienie tradycyjnych bloków energetycznych blokami IGCC, które są oparte na zgazowaniu węgla, zintegrowanym z układem turbin gazowo-parowych. Tego typu bloki są już stosowane w świecie (głównie w przemyśle chemicznym), a ich łączna moc cieplna przekracza 45 tys. MW. Najwięcej bloków IGCC instalowanych jest obecnie w Chinach. Południowy Koncern Energetyczny (PKE) planuje taką inwestycję wspólnie z Zakładami Azotowymi Kędzierzyn, a efektem takiego procesu technologicznego (tzw. poligeneracji) po zgazowaniu węgla będzie prąd, ciepło i gaz syntezowy dla zakładów, pozwalający np. na produkcję 0,5 mln ton metanolu rocznie. Unijny pakiet klimatyczny, zakłada m.in. redukcję emisji CO2 do 2020 roku o 20%. Unijne regulacje zakładają, że dla wszystkich nowych jednostek produkcyjnych o mocy powyżej 300 MW wymagane będzie wskazanie obszaru do magazynowania dwutlenku węgla, a po 2013 r. wszystkie nowe instalacje takiej mocy powinny być obowiązkowo wyposażone w instalacje wychwytywania i składowania CO2.

3. Trwają rozmowy firm doradzających resortowi skarbu oraz Eureko w sprawie prywatyzacji PZU. Konflikt trwa praktycznie od chwili podpisania umowy prywatyzacyjnej w 1999 roku. Na razie brak porozumienia. Dotąd toczyły się one pomiędzy bankiem Lehman Brothers (reprezentant Skarbu Państwa) a J&P Mrogan, ze strony Eureko. Przedmiotem negocjacji jest wysokość odszkodowania, terminu giełdowego debiutu PZU, oraz warunki kupna kolejnego pakietu akcji tej firmy (21%) przez Eureko. Swoje szkody Eureko oszacowało na 35,6 mld zł, a łączna kwota może przekroczyć 40 mld zł. Postępowanie polskiego rządu, Eureko zaskarżyło do Trybunału Arbitrażowego w Londynie i w 2005 r. Trybunał uznał, że Polska naruszyła polsko-holenderską umowę o wzajemnej ochronie inwestycji. Obecnie do Skarbu Państwa należy 55,09% akcji PZU, do Eureko – 33% minus jedna akcja, a pozostali akcjonariusze mają 12,8% akcji PZU.

4. Jeden z największych światowych ubezpieczycieli AIG ogłosił, że właśnie zaczyna wyprzedaż swojego majątku. Pieniędzy potrzebuje na spłatę 85 mld euro kredytu od amerykańskiego rządu. Dzięki tym środkom firma kilka tygodni temu uniknęła bankructwa. Pod młotek pójdą m.in. polskie spółki: firma ubezpieczeniowa Amplico Life, AIG Bank i towarzystwo emerytalne AIG. W sumie firmy te obsługują w Polsce 5,5 mln klientów. Amerykański koncern zostawi sobie tylko niewielką spółkę sprzedającą ubezpieczenia majątkowe. Kandydatami do przejęcia AIG Bank mógłby być np. Bank Nordea, Santander lub Deutsche Bank, a także ING Bank Śląski, który według analityka ma duże zapasy gotówki. Przejęciem ubezpieczeniowej części AIG zainteresowane są Axa, Aviva (właściciel Commercial Union), Allianz, ING, Munich Re , a także PZU (przeznaczyło na plany zakupowe 11,5 mld zł).