Wyniki ubezpieczycieli I-VI 2008

Przeczytaj także: Wyniki ubezpieczycieli I-III 2007

Pod względem wielkości posiadanego majątku, zakłady ubezpieczeń na życie znacznie dominowały nad firmami „nie na życie” (non life), bowiem przypadało na nie ok. 63% sumy bilansowej całego sektora. Wartość aktywów towarzystw ubezpieczeniowych ogółem na koniec czerwca br. wyniosła 132,9 mld zł, z tego na dział I przypadało 83,2 mld zł, na dział II – 49,7 mld zł. W analizowanym okresie dynamika aktywów zakładów ubezpieczeniowych w dziale II była o 1,9 pkt proc. wyższa niż w dziale I (wzrost odpowiednio o 8,6% i 6,7%) lecz nie zmieniło to w istotny sposób struktury działowej aktywów towarzystw ubezpieczeniowych.

Kapitałowa przewaga ubezpieczycieli przyjmujących do ochrony ryzyka życiowe jest wynikiem charakteru ich długofalowej działalności inwestycyjnej na rzecz klientów. Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdzie ryzyko ponosi ubezpieczający w kwocie 31,4 mld zł stanowiły prawie 38% sumy aktywów wszystkich firm w Dziale I. Warto przy tym odnotować fakt, że utrzymująca się od kilku miesięcy słaba koniunktura na giełdzie, nie tylko obniżyła rentowność części lokat i spowodowała wycofanie się niektórych klientów z tej formy inwestowania wolnych środków, ale negatywnie wpłynęła na wartość bilansową tej pozycji (zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny), wskutek czego nastąpił spadek wartości lokat na ryzyko klienta o prawie 4,6 mld zł (o 12,7%). Pod innymi względami struktur majątku zakładów ubezpieczeń na życie i firm non life była zbliżona. Lokaty środków własnych w obu działach ubezpieczeń były zbliżone kwotowo (47,9 mld zł w dziale I i 42,2 mld zł w dziale II), ale ich udział w aktywach (ze względu na różnice podstawy odniesienia) był znacznie wyższy w dziale II (odpowiednio 57,5% i 84,9%).

Na uwagę zasługuje znacznie większe zaangażowanie firm w dziale II niż w dziale I w inwestycje bezpośrednie, polegające na tworzeniu podmiotów zależnych, realizujących zadania na rzecz macierzystych spółek; wartość tego typu inwestycji na koniec czerwca br. osiągnęła 6,4 mld zł w zakładach ubezpieczeń „nie na życie”, a tylko 1,4 mld zł w zakładach ubezpieczeń na życie. Jednak większość środków, zarówno zakłady działu I jak i II lokowały w różne instrumenty finansowe (wartość tych inwestycji na koniec czerwca br. wyniosła odpowiednio 46,2 mld zł i 35,2 mld zł), wybierając przede wszystkim walory o niskim ryzyku, jakie charakteryzuje obligacje skarbowe i inne dłużne papiery wartościowe o stałym dochodzie. Taka strategia inwestycyjna, w pewnym stopniu, jest narzucona wymogami ustawowymi, ograniczającymi możliwości angażowania środków zakładów ubezpieczeniowych w operacje spekulacyjne, w których można osiągać wysokie zyski, ale także ponosić wielkie straty.

Główną pozycją pasywów były rezerwy techniczno ubezpieczeniowe, które – łącznie dla całego rynku – ukształtowały się w końcu czerwca br. na poziomie 95,6 mld zł, z tego w ubezpieczeniach na życie 69,8 mld zł (83,8% pasywów zakładów ubezpieczeń w Dziale I i 72,9% rezerw ogółem na zabezpieczenie wypłat na rzecz klientów), w pozostałych ubezpieczeniach osobowych i majątkowych tylko 25,9 mld zł (52,1% pasywów zakładów ubezpieczeń w dziale II). Dysproporcja ta wynika z faktu, że ubezpieczenia w dziale I nie tylko zapewniając ochronę na wypadek śmierci lub dożycia określonego wieku, mają profil inwestycyjny; występują tam rezerwa ubezpieczeń na życie (35,5 mld zł na koniec czerwca br.) oraz rezerwa ubezpieczeń na życie gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający (31,4 mld zł), których nie tworzą towarzystwa majątkowe.

O bezpieczeństwie funkcjonowania zakładów ubezpieczeń, obok rezerw adekwatnych do przyjętego do ochrony ryzyka, bardzo ważną rolę gwaranta wypłacalności wobec klientów pełni dostosowany do wymogów ostrożnościowych poziom kapitałów własnych. Łącznie, na koniec czerwca br. kapitały te wyniosły ogółem 32,1 mld zł (o 6,7% więcej niż na koniec czerwca 2007, ale o 1,9% mniej niż na początku okresu sprawozdawczego). Kapitał własny w towarzystwach ubezpieczeń na życie obniżył się ze względu na znacznie mniejszy zysk netto niż przed rokiem z 9,9 mld zł do 9,8 mld zł (o 1,2 %), jednak – w porównaniu z bilansem otwarcia na br. – spadek ten był głębszy (o 12,9%), co wywarło negatywny wpływ na wartość środków własnych i wskaźniki bezpieczeństwa ubezpieczycieli na życie.