Tydzień 50/2007 (10-16.12.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 49/2007 (03-09.12.2007)

• W 2008 roku Rosja ukończy budowę pierwszej irańskiej elektrowni atomowej. Inwestycji od początku przeciwne są USA. Obawiają się, że przy okazji rozwoju energetyki nuklearnej Iran będzie mógł przygotować się do produkcji broni jądrowej.
• Według niemieckiego koncernu E.ON Polska może otrzymywać gaz z gazociągu Nord Stream, ale nie będzie udziałowcem konsorcjum budującego rurociąg.
• Parlament Europejski przyjął przyszłoroczny budżet Unii Europejskiej. Wydatki wspólnoty wyniosą w przyszłym roku ponad 120 mld euro. Kwota budżetu to nieco poniżej 1% dochodu narodowego brutto 27 państw członkowskich Unii i jest tylko nieco mniejsza w porównaniu z 2007 rokiem.
• Według krajowych urzędów statystycznych inflacja (liczona r/r) na Węgrzech wzrosła w listopadzie do 7,1% z 6,7% w październiku, a inflacja na Słowacji spadła w listopadzie do 3,1% z 3,3% w październiku. W Czechach w listopadzie inflacja osiągnęła poziom 5%, w Polsce wynosi 3,5% a w Słowenii 5,8%. Wzrasta inflacja w republikach nadbałtyckich, a najwyższa jest na Łotwie (13,7% w listopadzie).
• Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał, że nie wolno ograniczać przedsiębiorcom swobody działalności gospodarczej nawet gdy oznacza ona przenosiny do innego kraju. Jednak równocześnie stwierdził, że związki zawodowe mają prawo do protestów (łącznie z blokadą firmy), jeśli udowodnią, że w ten sposób chronią interesy pracownicze. Jego zdaniem ograniczenia swobody przedsiębiorczości mogą być dopuszczalne jedynie dla osiągnięcia słusznego celu, takiego jak ochrona pracowników.
• Według Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła w listopadzie 3,1% r/r, wobec 2,6% w październiku - podał w piątek Eurostat, biuro statystyczne Unii Europejskiej.
• Według Eurostat-u całkowite koszty zatrudnienia w gospodarce 27 krajów Unii Europejskiej wzrosły o 3,7% r/r. W strefie euro wzrost ten wyniósł 2,5% r/r. W Polsce wzrosły one w III kw. 2007 roku o 11,9% r/r. Najbardziej koszty zatrudnienia wzrosły na Litwie (30,0%), w Rumunii (23,2%) i w Estonii (20,6%).
• Nadwyżka w handlu Niemiec w październiku wzrosła do rekordowego (od kiedy rząd rozpoczął publikowanie tych danych w 1950 r) poziomu 18,7 mld euro.
• Rosja i Iran mogą stworzyć spółkę do eksploatacji złóż gazu w Azji Środkowej i Zatoce Perskiej. Oceniając ten fakt należy mieć świadomość, że Rosja ma największe na świecie zasoby gazu, a Iran - drugie co do wielkości. Stworzenie przez Moskwę i Teheran wspólnej firmy gazowej może zbliżyć interesy tych krajów i w przyszłości doprowadzić do powstania kartelu producentów gazu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O POTRZEBIE PILNEJ MODERNIZACJI EUROPEJSKIEGO SYSTEMU NADZORU FINANSOWEGO

Informowaliśmy już o spotkaniu unijnych ministrów finansów w 49 tygodniu br. Zajmowali się oni współpracą zakresie regulacji i nadzoru nad sektorami finansów na unijnym rynku. Uznali obecny stan za niewystarczający, więc w kwietniu dojdzie w tej sprawie do kolejnego spotkania. To spotkanie poprzedziła czerwcowa, krytyczna ocena w tym zakresie wyrażona przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. MFW zaprezentował w dyplomatycznej formie pogląd, że „w sytuacji kryzysowej europejskie nadzory mogą mieć wąską narodową perspektywę i nie będą gromadzić kluczowych informacji, które wspomogą wspólne działania”. W szczegółach MFW jest zdania, że „pomimo postępu ostatnich lat, system ten w dalszym ciągu nie jest w stanie efektywnie reagować na wyzwania bardziej zintegrowanego rynku”. Spotkanie ministrów finansów potwierdziło, że aby sprostać wyzwaniu integracji europejskich rynków finansowych niezbędne jest stworzenie wspólnego nadzoru.

Wydaje się, że ostatnie miesiące pokazały słabości i atuty w tym zakresie. Można powiedzieć, że w zakresie polityki monetarnej Europejski Bank Centralny działając szybko i zdecydowanie, zdał egzamin w radzeniu sobie z kryzysem. Jednak w ocenie ekspertów bardzo słabo oceniana jest w tym okresie działalność nadzoru. Także nie było należytej współpracy nadzoru z EBC, nie podejmowano wspólnych analiz, nie było dzielenia się poufnymi informacjami, komunikacji, czy też inicjatyw umożliwiających organizację spotkania nadzwyczajnego nadzorów UE. W tym zakresie widać było odróżnianie się od skoordynowanych działań w USA podejmowanych pod kierunkiem Fed. Specjaliści analizujący ten problem zwracają uwagę na to, że mimo opierania się na tej samej dyrektywie, „10 państw musi stosować się do 10 różnych systemów raportowania i wymagań kapitałowych”. Wniosek z tych analiz jest prosty: podczas kryzysu obecnie działający system nie jest w stanie zapewnić w pełni skutecznego nadzoru grupowego nad całym obszarem. Potrzebny jest jeden punkt, z którego można jednocześnie obserwować dane spływające z ważnych, unijnych instytucji, bowiem pracując w sieci jest możliwość przenoszenia się zagrożeń kryzysowych, bez możliwości całościowego ocenienia stopnia zagrożenia.

W opinii ekspertów postulowane zmiany struktury nadzoru nad wielonarodowymi instytucjami finansowymi pozwoli na:

• stworzenie jednolitego regulaminu europejskiego, zmierzającego do zapewnienia równego traktowania oraz usunięcia arbitrażu regulacyjnego
• utworzenie zintegrowanego nadzoru nad grupami działającymi wewnątrz UE, opartego na gromadzeniu informacji oraz wzmocnienie uprawnień nadzorów kolegialnych.

Osiągnięcie tego celu wymaga zdecydowanych zmian przez utworzenie nadzoru europejskiego, który będzie symetryczną instytucją w stosunku do EBC. Przeszkodą może być opór ze strony narodowych instytucji nadzorczych, które mogą obawiać się utraty lub znacznego ograniczenia swoich dotychczasowych kompetencji i musiałyby współpracować z innymi partnerami. W opinii specjalistów powyższe zmiany wymagają niewielkiej korekty prawa wspólnotowego oraz woli politycznej unijnych państw.