Tydzień 45/2007 (05-11.11.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 44/2007 (29.10-04.11.2007)

• W III kwartale PKB Chin wzrósł o 11,5% (wobec 11,9% w II kw.). Analitycy oceniają, że w 2007 roku PKB Chin wzrośnie o 11,5%. To już piąty z kolei rok, gdy wzrost chińskiego PKB wynosi powyżej 10%.
• Spada wartość dolara, ale obniżył się amerykański deficyt obrotów bieżących. W ciągu ostatnich trzech kwartałów deficyt ten został zmniejszony o 119 mld USD (spadł z około 6% PKB do 5% PKB). To bobra wiadomość. Obniżył się też deficyt budżetowy do poziomu 1,2% PKB. Problemem jest, czy jest to stała tendencja spadkowa.
• FOMC (Federal Open Market Committee) jest organem Fed, który zajmuje się ustalaniem polityki monetarnej USA. Jej szef B. Bernanke przed komisją gospodarczą Kongresu stwierdził, że "najprawdopodobniej gospodarka USA spowolni w IV kw. 2007, podczas gdy ceny surowców i słaby dolar mogą spowodować wzrost ryzyka inflacji".
• Chińskie rezerwy walutowe wynoszą 1,43 bln USD. Pekin oświadczył, że teraz Chiny będą kupować silne waluty takie, jak euro. Po tej wypowiedzi kurs euro/USD ustanowił nowy rekord przekraczając poziom 1,47. Według ekspertów, jeśli nie nastąpi skoordynowana interwencja walutowa czołowych banków centralnych, to kurs ten szybko przekroczy kolejną granicę 1,5 USD/euro.
• Nowy, chiński państwowy fundusz inwestycyjny - China Investment Corp ogłosił pierwsze decyzje. Zainwestuje 200 mld USD, z czego 2/3 w akcje państwowych chińskich banków. To jeden z największych funduszy inwestycyjnych na świecie. Fundusz jest wynikiem realizacji decyzji władz o nowej polityce Chin w sprawie gospodarowania rezerwami walutowymi. Zapowiedziano odchodzenie od dotychczasowej polityki inwestowania w amerykańskie papiery wartościowe.
• Wydajność pracy amerykańskich pracowników (poza rolnictwem) wzrosła w III kw. o 4,9% r/r (w II kw. wzrost ten wyniósł 2,2% r/r). Jednostkowe koszty pracy spadły niespodziewanie w III kw. o 0,2 % (w II kw. wzrosły o 2,2%).
• Słabnąca wartość amerykańskiej waluty, napięcie polityczne na Bliskim Wschodzie (Irak, Iran, Turcja-Kurdystan) oraz braki mocy przerobowych w rafineriach to główne czynniki, które podtrzymują dziś ceny ropy naftowej powyżej 90 USD/baryłkę (na giełdzie w Nowym Jorku nawet powyżej 95USD).
• Debiut na światowych giełdach i od razu rekord. Największy w Chinach koncern paliwowy PetroChina jako pierwszy w świecie osiągnął giełdową wartość 1,1 bln USD. Dotąd liderem spółek publicznych na świecie był amerykański koncern paliwowy ExxonMobil, którego kapitalizacja wynosi teraz 488 mld USD. Wycena chińskiej firmy jest jednak przesadzona. W pierwszym półroczu 2007 roku obroty PetroChina wyniosły 53 mld USD, a ExxonMobil - 179 mld USD, czysty zysk chińskiego koncernu wyniósł w tym czasie 12 mld USD, a amerykańskiego - 20 mld USDl. Na koniec 2006 roku chiński koncern miał złoża z rezerwami 20,5 mld baryłek ropy, a ExxonMobil 22,7 mld baryłek.
• Amerykański bank Citigroup poinformowała o stratach, które zostały zapoczątkowane kryzysem na amerykańskim rynku hipotecznym wysokiego ryzyka. W tym celu w trzecim kwartale Citigroup utworzył rezerwy na sumę 6,5 mld USD, a ostatnio bank poinformował, że "jest zmuszony do utworzenia w czwartym kwartale kolejnych rezerw kredytowych na sumę 11 mld USD i ostrzegł, że straty mogą być jeszcze większe, jeśli pogorszy się sytuacja na rynku finansowym". Swoje stanowisko stracił Prince - dotychczasowy prezes firmy.
• Złoże Kurna Zachodnia na południu Iraku należy do kilkunastu największych złóż na świecie. Umowę z Łukoilem na eksploatację Kurny zawarł w 1997 r. Irak (Saddam Husajn). Teraz Irak przy wsparciu USA wycofał się z kontraktu. Na początku 2008 roku ma być rozpisany nowy przetarg na eksploatację tego złoża. Ta decyzja spowodowała, że Rosjanie w odwecie zamierzają cofnąć decyzję Klubu Paryskiego z 2004 r., na mocy której państwa wierzyciele darowały Irakowi 13 mld USD długu. Rosjanie powołują się przy tym na obietnicę Busha po inwazji na Irak w 2003 r., który zapewniał ich, że prawa Łukoilu zostaną zagwarantowane.
• W trakcie rozpoczętego w Genewie szczytu Światowej Organizacji Zdrowia, Brazylia (nieoficjalnie popierana przez Indie i Chiny) zapowiedziała, że zamierza stosować "przymusowe licencje" w stosunku do leków, które zostaną uznane za zbyt drogie dla pacjentów. Tym samym ogłosiła, że zamierza pójść tą samą drogą co Tajlandia, gdzie wojskowa junta na przełomie 2006 i 2007 r. wywłaszczyła kilka firm z Europy i Stanów Zjednoczonych i przekazała patenty państwowej firmie. Przemysł farmaceutyczny jest najbardziej innowacyjnym sektorem gospodarki. W tej branży na badania i rozwój przeznacza się ok. 15% wpływów ze sprzedaży. Na inwestycje badawczo-rozwojowe w farmacji i biotechnologii przeznacza się ok. 1/5 wszystkich inwestycji naukowych w Europie. W tej dziedzinie pracuje ponad 640 tys. osób (w Polsce ok. 30 tys.).
• Toyota zakończyła III kwartał rekordowym zyskiem netto 4 mld USD i podniosła do 14,9 mld USD prognozę czystego zysku w tym roku obrotowym. Japoński koncern jest wart na giełdzie 200 mld USD, a jego największy konkurent – GM tylko 10 mld USD.
• IBM przystępuje do nowego przedsięwzięcia. W 2008 roku wyda ok. 1,5 mld USD na rozwój oprogramowania dbającego o bezpieczeństwo komputerów i sieci. W tym widzi nową szansę dalszego rozwoju. By ten cel zrealizować, zamierza przejąć kilka firm już działających w tym zakresie.
• W ciągu ostatnich 8 lat pracę w amerykańskim przemyśle samochodowym straciło już 800 tys. osób. W ostatnich dniach Chrysler podjął decyzję o zwolnieniu kolejnych 13 tys. robotników.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GOSPODARKA ŚWIATOWA WEDŁUG G. SOROSA I KOLEJNYCH OFIARACH KRYZYSU NA AMERYKAŃSKIM RYNKU NIERUCHOMOŚCI

George Soros (Fundusz Quantum) to znany miliarder i zarazem jeden z najbardziej znanych inwestorów giełdowych na świecie. Twierdzi on, że "gospodarka USA jest na krawędzi bardzo poważnej korekty ekonomicznej, po dziesięcioleciach nadmiernych wydatków". Dodał też, że wojna z terroryzmem "spowodowała wypadnięcie Ameryki z torów". Zwrócił uwagę na rosnące zadłużenie USA i konsekwencje tych długów. Jego zdaniem recesja jest nieunikniona, gospodarka zmierza do spowolnienia i że będzie to większe spowolnienie, niż sądzi Ben Bernanke – szef amerykańskiego banku centralnego (Fed). Powiedział też, że dziś "absolutnym zwycięzcą" w sensie ekonomicznym są Chiny i że ich gospodarka będzie szybko rosła w najbliższych latach, jednak po okresie tej fantastycznej transformacji, za jakieś 10 lat, będziemy mieli w Chinach kryzys finansowy. Jim Rogers (razem z Sorosem założył Fundusz Quantum) zaleca obecnie sprzedaż dolara, akcji banków inwestycyjnych z USA oraz akcji amerykańskich developerów i firm z rynku nieruchomości.

Kryzys na rynku nieruchomości w USA zaczął się wiosną 2007 roku. W rezultacie wzrostu stóp procentowych z 1% aż do 5,25% wielu gorzej sytuowanych kredytobiorców straciło zdolność do spłaty kredytów zaciągniętych na kupno swoich domów. W rezultacie spadły ceny domów, załamała się sprzedaż nieruchomości, a teraz banki zaostrzyły warunki udzielania kredytów. Prawdziwym problemem okazały się obligacje, których zabezpieczeniem były amerykańskie hipoteki. Wiele instytucji finansowych nie przewidziało tak niekorzystnego dalszego rozwoju sytuacji i zostało z portfelami pełnymi małowartościowych obligacji, co o mało nie doprowadziło do krachu na światowych giełdach. By tego uniknąć banki centralne wpompowały w system finansowy ponad 400 mld USD, amerykański bank centralny Fed dwukrotnie obciął stopy procentowe, a europejski bank centralny EBC zrezygnował z podwyżek.

Amerykański Citigroup to jeden z trzech największych banków świata (obok brytyjskiego HSBC i Banku of America). Zarządza majątkiem wartym 2,4 bln USD, aktywnie działa w ponad stu krajach i obsługuje ponad 200 mln klientów (w Polsce jest właścicielem Citi Handlowego). Ostatnio okazało się, że w wyniku kryzysu na rynku nieruchomości Citigroup może mieć problemy z odzyskaniem 11 mld USD złych kredytów! W tym celu Agencja ratingowa Fitch szybko obniżyła ocenę wiarygodności kredytowej Citi, a Standard & Poors zapowiedziała, że rozważy podobny krok. Kryzys finansowy w Citigroup zaniepokoił inwestorów na całym świecie. Świadomość kłopotów takiego giganta zaniepokoiła inwestorów także w innych bankach, spadły ich giełdowe notowania.

Teraz wszyscy liczą straty i szukają winnych. W połowie roku stracił stanowisko prezesa szwajcarskiego banku UBS, niedawno największe na świecie biuro maklerskie Merrill Lynch zwolniło prezesa Stana O'Neala (firma musiała odpisać z rezerwy 8,4 mld USD), a w ostatnich dniach musiał pożegnać się ze swoim stanowiskiem Prince - prezes Citigroup.