Tydzień 24/2007 (11-17.06.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 23/2007 (04-10.06.2007)

• Weług Eurostat produkcja przemysłowa w strefie euro zmniejszyła się w kwietniu o 0,8% m/m, lecz wzrosła o 2,8% r/r. rok do roku (w całej Unii te parametry wyniosły odpowiednio 0,4% m/m i 3,2% r/r).
• Zdecydowano, że realizacja programu Galileo (budowa satelitarnego systemu nawigacji) konkurencyjnego do amerykańskiego GPS będzie kontynuowana w oparciu o środki publiczne. Wycofano się z realizacji programu ze środków publiczno-prywatnych (miało w nim uczestniczyć konsorcjum firm z Niemiec, Francji, Włoch, Hiszpanii i wielkiej Brytanii).
• Szacuje się, że na budowę 30 najbardziej priorytetowych połączeń komunikacyjnych Unia Europejska będzie musiała przeznaczyć 240 mld euro, w tym na Polskę przypadnie ok. 7 mld euro (na drogi i na dwie trasy kolejowe).
• W I kw. 2007 roku wzrost gospodarczy Estonii wyniósł 9,8% (w całym 2006 był na poziomie 11,4%).
• Unia Europejska za łamanie praw pracowniczych wykluczyła Białoruś z grupy krajów, które korzystają z uprzywilejowanych taryf celnych w handlu z Unią.
• Estonia przyjęła plan obniżenia progów podatku obrotowego od osób fizycznych z obecnych 22% do 18% w 2011 roku.
• Według rządu, litewski wzrost gospodarczy wyniesie ok. 8%. Po pierwszym kwartale stopa bezrobocia spadła do 5,4%, a eksport wzrósł o 31%.
• Węgierski deficyt budżetowy maleje. Według rządu w tym roku wyniesie on ok. 6,4% PKB.
• Szwajcarski bank centralny podwyższył w czwartek benchmarkową stopę procentową o 25 pkt. bazowych. Jej poziom jest najwyższy od 6 lat. (benchmark dla 3-miesięcznego LIBOR-u wynosi obecnie 2,5%). Eksperci przewidują jeszcze w tym roku podwyżki stóp. Prognozują, że za 12 miesięcy stopy będą wyższe o 1%.
• Trwają ukraińsko-rosyjskie negocjacje w sprawie tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę. Ukraina złożyła projekt uzgodnień dający Gazpromowi w praktyce monopol na tranzyt gazu przez Ukrainę. Mówi on też, że w nowych projektach rurociągów gazowych Gazprom będzie wspólnikiem. Obserwatorzy wiążą tę ostatnią informację z planem nowego rurociągu transportującego turkmeński i kazachski gaz na Węgry i do Austrii.
• Europejski Airbus złapał rytm. A380 będzie dostarczany we wcześniej zapowiedzianym terminie, bez nowych opóźnień. Do połowy roku będą wybrani wszyscy partnerzy do produkcji następnego samolotu, A350. Zapowiedziano też, że od 2009 r. Airbus zwiększy dostawy do 500 sztuk wszystkich rodzajów rocznie. Zapowiedziano też, że firma matka (EADS) zamierza przekazać firmie Suchoj (w której ma swoje udziały) części produkcji nowego samolotu na 80 - 120 miejsc, który będzie następcą rodziny samolotów A320.
• Gazprom zamierza zbudować w okolicy Sankt Petersburga zakładu sprężania gazu, którego koszty szacuje się na 3,7 mld USD. Na tzw. krótkiej liście Gazpromu partnerów do budowy tej firmy jest brytyjski koncern paliwowy BP.
• Rafineria Możejki w 2006 r. wyeksportowała za 9,98 mld zł, co stanowi 23% całego litewskiego eksportu. Towar z Możejek jest kierowany na rynki USA, Hiszpanii, Francji i Islandii.
• Wyjaśniła się tajemnica zakupu za 4 mld USD siedziby firmy Jukos. Kupiła go nieznana firma Prana. Teraz okazało się, że jest to firma związana z Gazpromem.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UNIA EUROPEJSKA, ale JAKA? KIM BĘDZIE POLSKA W UNIJNEJ EUROPIE?

Wielu komentatorów zwraca uwagę na to, że zbliżamy się do kolejnego zakrętu w rozwoju europejskiej wspólnoty. Tak jak przewidywano, kończąca się prezydencja niemiecka jest i chyba do końca będzie dynamiczna. A. Merkel nadała pracom nad przyszłością Unii nowy impuls. Nie oznacza to, że udało się doprowadzić do końca jakieś ważne przedsięwzięcia, lecz pierwsze rezultaty są już widoczne. Nowy etap współpracy Unia-USA zapoczątkowany został nową umową handlową. W ramach Unii przyjęto perspektywiczny plan działania w sprawie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Jeśli do tego dołączyć decyzje szczytu przywódców G8, którego gospodarzem była A. Merkel, to można powiedzieć, że niemiecka działalność w obecnym półroczu jest widoczna, bo podjęła problemy trudne i w dużym stopniu skuteczna. Jednak z drugiej strony kanclerz Niemiec poniosła też porażki. Nie udało się jej pokonać trudności związanych z rozpoczęciem negocjacji w sprawie nowego traktatu Unia-Rosja, nie udał się też szczyt unijno-rosyjski w Samarze, a zbliża się termin unijnego szczytu przywódców, który ma zdecydować o losach Traktatu Konstytucyjnego i nie wiadomo jak on się skończy. Niestety we fiasku negocjacji z Rosją i w konsekwencji w nieudanym szczycie w Samarze Polska ma swój udział, bo na przeszkodzie stanęło polskie weto.

Nie ulega wątpliwości, że rządy wszystkich krajów unijnych mają dziś świadomość konieczności zreformowania zasad obowiązujących we wspólnocie. Doprowadzenie prac w tym zakresie do końca jest ambicją Niemiec i kanclerz Angeli Merkel. Koncepcja nowego tekstu unijnej konstytucji przygotowywanej przy dużej aktywności niemieckiej dyplomacji ma już poparcie 25 krajów. Komentatorzy przewidują, że ostatecznie Czechy dołączą do większości. Czy jedynym sprzeciwiającym się będzie Polska, czy nasze weto i w tej sprawie zablokuje postęp, tym razem w tak istotnej dla Unii sprawie? Jak zareagują na nasze stanowisko unijni partnerzy przekonani o tym, że reforma obowiązujących obecnie zasad jest absolutnie niezbędna i już dłużej nie można jej odwlekać?

Kluczem do uniknięcia porażki w tej ważnej sprawie jest porozumienie w sprawie głosowania. Polska sprzeciwia się proponowanemu w unijnej konstytucji systemowi "podwójnej większości", który zdaniem polskiego rządu osłabia naszą pozycję w porównaniu z Niemcami. Dlatego polski rząd zaproponował jako kompromisowe rozwiązanie - tzw. system pierwiastkowy, na temat którego inni nie chcą z nami dyskutować.

Wokół naszego stanowiska toczą się w europejskich mediach liczne dyskusje. Wystarczy zapoznać się z komentarzami i opiniami polityków w Niemczech, Francji i Włoszech. Polski sprzeciw (groźba weta) łączony jest z poprzednio sygnalizowanymi sprzeciwami dotyczącymi zasad współpracy z Rosją, a także z naszym sprzeciwem wobec koncepcji budowy gazociągu po dnie Bałtyku. Sumarycznie nie sprzyja to budowie naszej pozycji w ramach Unii. Jeśli nie dojdziemy do porozumienia z innymi, być może sami skażemy się na pobyt na marginesie Unii i stanie się to, co niektórzy prognozują: w ramach Unii powstaną dwie grupy, będziemy mieli „Europę dwóch prędkości”.