Tydzień 23/2003 (02-08.06.2003)

• Według Departamentu Handlu USA w pierwszym kwartale bieżącego roku tempo wzrostu amerykańskiego PKB wyniosło 1,9%. Nastąpiło spore ożywienie na rynku konsumenckim (to 2/3 amerykańskiego PKB), gdzie wzrost wydatków wyniósł 2%.

• Poziom inwestycji w USA w I kwartale bieżącego roku obniżył się o 4,8% kw./kw.

• Plan ożywienia gospodarki amerykańskiej forsowany przez administrację prezydenta Busha może być niebezpieczny dla amerykańskiego budżetu. Według zaprezentowanego w "Financial Times" studium Paula O'Neilla (poprzedni sekretarz skarbu USA) redukcja podatków to zły pomysł i może spowodować zachwianie finansami publicznymi w USA. W opinii autora w tym roku deficyt budżetowy może wynieść ponad 570mld USD (trzy lata temu nadwyżka budżetowa USA wyniosła ok. 250mld USD).

• Zakończono budowę Zapory Trzech Przełomów w prowincji Hubei na rzece Jangcy. Chińczycy zamknęli śluzy i rozpoczęło się napełnianie wodą tego największego w świecie sztucznego jeziora. W ciągu dwóch tygodni woda zapełni zbiornik o długości 436 km i głębokości 135 metrów. Całkowite napełnienie zbiornika przewiduje się w ciągu 6 miesięcy i będzie ono miało długość ok. 600km.

• We francuskim Evian nad Jeziorem Lemańskim przywódcy G-8 opublikowali deklarację dotyczącą liberalizacji światowego handlu, obiecując stworzyć warunki umożliwiające biednym wejście na rynki zbytu krajów bogatych. Jednak nie podjęto tam tematu kluczowego, jakim jest początkowo ograniczenie, a następnie całkowite zniesienie subsydiów do rolnictwa. Bez rozstrzygnięcia sprawy eliminacji subsydiów ogłoszone deklaracje będą pustymi słowami. Dziś na dopłaty do produktów rolnych kraje bogate wydają codziennie 1mld USD, a unijna Wspólna Polityka Rolna kosztuje ok. 100mld USD rocznie (stanowi to połowę jej budżetu)!

• W Dhace stolicy Bangladeszu odbył się szczyt 49 najbiedniejszych krajów świata. Tu też tematem rozmów był wolny handel żywnością. Biedni ustalili wspólne stanowisko. Na forum WTO będą dążyć do usunięcia wszystkich barier w eksporcie swojej produkcji rolnej do krajów bogatych (w tym także do Unii). Wydaje się jednak, że produkty rolne z krajów najbiedniejszych tak długo nie będą mogły konkurować z produktami krajów bogatych, jak długo będą subsydiowane.

• Obecnie dług publiczny Japonii przekroczył poziom 150% PKB i do końca tego dziesięciolecia może osiągnąć 200%.

• Amerykańska firma Chrysler (część globalnego koncernu Daimler-Chrysler) przewiduje w II kwartale bieżącego roku straty rzędu miliarda euro. W pierwszych pięciu miesiącach Chrysler sprzedał 906 tys. aut, czyli o 6% mniej niż w analogicznym okresie zeszłego roku. W 2001 roku jego straty wyniosły 2,18mld euro. Po redukcji zatrudnienia o 26 tys. pracowników i zamknięciu sześciu fabryk, Chryslerowi udało się w 2002 roku osiągnąć dodatni wynik (1,32mld euro).

• Kazachstan to kraj wielkości Europy, który zamieszkuje 15 mln ludzi. Ma jedne z największych złóż surowców energetycznych na świecie, a do 2015 roku chce być jednym z pięciu największych producentów ropy na świecie. Planuje zwiększenie jej wydobycia do tego czasu z obecnych ok. 1mln baryłek dziennie do 3mln baryłek.

• Hewlett-Packard, drugi na świecie producent komputerów, realizuje program zwiększenia swojego udziału w rynku. Planuje tegoroczne przychody na poziomie 36,4mld USD.

• Po ogłoszeniu, że rozpoczęto federalne śledztwo w sprawie nieprawidłowości w księgach International Business Machine, akcje firmy spadły o ponad 4%.

Mikrokomentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Obserwujemy kolejne zmiany na światowych rynkach surowców energetycznych. Rodzi się nowa koncepcja międzynarodowych powiązań importerów ropy i gazu z tymi, którzy tymi strategicznymi surowcami energetycznymi dysponują. Nie można oprzeć się wrażeniu, że ostatnie ruchy głównych graczy na tej szachownicy potwierdzają tezę o przesuwaniu się środka ciężkości gospodarki światowej na wybrzeże Pacyfiku. I tak:

• Chińczycy dążąc do uniezależnienia się od dostaw ropy z Bliskiego Wschodu zdecydowali się na wariant dostaw syberyjskiej ropy. Ich rozwijający się rynek paliw wymaga dziś importu 1,6 mln baryłek ropy dziennie, a w 2020 roku będą musieli sprowadzać 6 razy więcej. W tym zakresie prowadzą intensywne konsultacje z rządem rosyjskim.

• Japonia- druga pod względem wielkości PKB potęga gospodarcza świata, też jest żywotnie zainteresowana dostawami syberyjskiej ropy z Nachodki - rosyjskiego portu nad Pacyfikiem. By zrealizować ten cel japońskie koła gospodarcze swoje zabiegi o syberyjską ropę wzmacniają obietnicą udzielenia Rosji kredytów oraz zobowiązaniem do intensyfikacji współpracy gospodarczej, a także bardzo korzystną dla Rosjan pożyczką na budowę nowoczesnego terminalu naftowego w porcie w Nachodka.

• Rząd Rosji zaakceptował nową energetyczną strategię kraju, w której zapowiedział, że budować się będzie rurociąg do Nachodki (zapewniajcy dostawy ropy do Japonii, Korei, a nawet USA) z odgałęzieniem do chińskiego Daquin.

• Jukos połączył się z Sibnieft-em stając się jednym z potentatów na światowym rynku paliw. Dzisiaj jest on właścicielem najbogatszych na Syberii pól naftowych.

• Jukos podpisał wstępny kontrakt z Chińską Narodową Korporacją Naftową Ma Fucai na dostawy ropy począwszy od 2005 roku. Zgodnie z podpisanymi dokumentami Transnieft- dysponent rosyjskich naftociągów wraz z chińskimi partnerami ma do tego czasu ułożyć rurociąg łączący Angarsk z chińskim Daqinem. Jego wydajność w 2005 roku ma wynosić 20 mln ton ropy rocznie, a w ciągu następnych 5 lat ma wzrosnąć do 30mln ton.

Planowane przedsięwzięcia są rzeczywiście ogromne. Chodzi tu o zaspokojenie potrzeb wymagających rocznego transportu rzędu 80mln ton ropy w niezwykle trudnych warunkach klimatycznych i terenowych oraz duże odległości.

By ta strategia była możliwa partnerem z rosyjskiej strony musiał być ktoś silny finansowo i posiadający bogate złoża ropy.

Połączenie Jukos z Sibnieft-em stworzyło światowy koncern, bardzo silny finansowo, z bardzo bogatymi polami naftowymi (Jakucja+Kraj Krasnojakrski + Obwód Irkucki).