Uchodźcy z Ukrainy na polskim rynku pracy. Co robią, co planują?

Przeczytaj także: Uchodźcy z Ukrainy: dlaczego warto kłaść nacisk na integrację?

61% uchodźców z Ukrainy wciąż pozostaje bez pracy. Głównymi powodami tej sytuacji według przedstawicieli Ukrainy są brak znajomości języka polskiego (54%), brak ofert odpowiadających ich specjalizacji i zgodnych z kompetencjami (39%), a także brak propozycji uwzględniających pracę na niepełny etat (32%).

4 na 10 Ukraińców uciekających do Polski przed wojną znalazło już zatrudnienie w naszym kraju. 79% z nich podjęło jakąkolwiek pracę, ale planuje znaleźć dla siebie lepszą posadę, 51% pracuje w innym niż dotychczas zawodzie poniżej kompetencji, 13% jest zadowolonych z aktualnie piastowanego stanowiska, a 10% pracuje w swoim zawodzie, ale na niższym stanowisku – to w wnioski z badania „Sytuacja zawodowa uchodźców z Ukrainy w Polsce” zrealizowanego przez Manpower i Fundację Totalizatora Sportowego.

Nasz kraj, aspirując do miana gospodarek rozwiniętych potrzebuję dodatkowych zasobów na rynku pracy – mówi Kamil Sadowniczyk, dyrektor Manpower w Polsce. – Wśród polskich pracodawców znajdziemy liczne organizacje otwarte na pomoc uchodźcom. Wyzwaniem pozostaje więc dopasowanie kompetencyjne czy też dyspozycyjność osób, które przyjechały w tym roku do Polski. Zdecydowanie wiele firm, które do tej pory nie zatrudniały pracowników z Ukrainy podjęły takie próby w ostatnich miesiącach, choć wymagało to od nich odpowiedniego przygotowania zarówno organizacyjnego, jak i administracyjnego. Takie programy pomocowe będą stopniowo zmniejszały barierę językową czy lukę kompetencyjną, dając szansę na zatrudnienie wielu osobom. Należy oczywiście pamiętać, że była to gwałtowna i bardzo duża fala emigracji, potrzeba więc czasu na to, by uchodźcy znaleźli pracę zgodną z ich kwalifikacjami. Wierzę jednak, że to tylko kwestia czasu, otwartości oraz elastyczności zarówno po stronie kandydatów jak i pracodawców, aby każda osoba chętna do podjęcia pracy mogła z sukcesem budować w Polsce swoją karierę zawodową – dodaje dyrektor Manpower.

Raport „Sytuacja zawodowa uchodźców z Ukrainy w Polsce” porusza również kwestię tego, czy ukraińscy uchodźcy planują powrót do ojczyzny po zakończeniu wojny. 4 na 10 ankietowanych (42%) planuje na dłużej osiąść w Polsce. 19% respondentów chce wrócić do Ukrainy, ale dopiero za jakiś czas, a 14% planuje powrót w ciągu 3 lat od zakończenia wojny. Ankietowani, którzy zadeklarowali chęć wyjechania z naszego kraju, zostali poproszeni o wskazanie czynników, które przekonałyby ich do pozostania nad Wisłą na stałe.

Jak pokazuje analiza, respondentów przekonałoby otrzymanie atrakcyjniejszego wynagrodzenia (79%), możliwość podjęcia pracy w zawodzie (71%), czy wyższy standard życia (41%).

Możemy śmiało i z wielką dumą stwierdzić, że Polacy sprostali wyzwaniu, jakim jest niesienie pomocy uchodźcom z Ukrainy. Zaangażowanie społeczne widoczne jest też w zainteresowaniu naszym programem pomocowym, a także biorąc pod uwagę fakt, ilu pracodawców zdecydowało czynnie włączyć się w ten projekt – podkreśla Izabela Wyżga, prezes Fundacji Totalizatora Sportowego. – Dla uciekających przed wojną Ukraińców jest to szansa nie tylko na podniesienie posiadanych już kompetencji, ale także okazja do nabycia nowych umiejętności. Dzięki aktywizacji zawodowo-społecznej łatwiej jest przetrwać ten trudny dla nich czas, zapewniając sobie jednocześnie ścieżkę zawodową i podniesienie poziomu kształcenia. Obecnie niezwykle istotne jest uświadamianie społeczeństwa, jak można pomóc uchodźcom z Ukrainy w ponownym wejściu na rynek pracy. Osoby te często mają kluczowe kompetencje potrzebne i predyspozycje niezbędne do tego, by spełniać się w wybranych przez nich obszarach – dodaje ekspertka.

Ankietowani zostali poproszeni o wskazanie istotnych kwestii w przypadku poszukiwania nowego miejsca pracy. Wyniki analizy pokazują, że głównie zwracają oni uwagę na atrakcyjne wynagrodzenie (75%), bliskość miejsca pracy względem miejsca zamieszania (58%) a także na to, by stanowisko odpowiadało ich kwalifikacjom i zawodowi (56%). Istotne są również pozytywne opinie na temat pracy w danej firmie (44%).

Biorąc pod uwagę ważne dla ukraińskich uchodźców dodatki pozapłacowe, to najwięcej ankietowanych (72%) wskazało na szkolenia zawodowe, 67% respondentów mówi o tym, że ważne są dla nich również lekcje języka polskiego, a dla 64% respondentów istotne są benefity takie jak np. prywatna opieka medyczna czy ubezpieczenie.

Dane do raportu „Sytuacja zawodowa uchodźców z Ukrainy w Polsce” zostały zebrane terminie od września do końca listopada 2022 roku w ramach badania obejmującego próbę 950 uchodźców z Ukrainy. Ankietowanymi byli uchodźcy zainteresowani zatrudnieniem i rozwojem kompetencji w ramach programu „Wygraj Rozwój”.