Gabinet Cieni BCC publikuje rekomendacje dla rządu nowej kadencji

Przeczytaj także: Gabinet Cieni BCC publikuje nowe wskazania dla rządu

Konieczne jest podjęcie przez rząd działań w zakresie:

• inicjatywy na rzecz poprawy sytuacji na rynku zamówień publicznych w związku z sygnalizowanymi przez rynek trudnościami w realizacji inwestycji o długim okresie wykonania w oparciu o już zawarte umowy o zamówienie publiczne,
• podania szacunkowych kosztów waloryzacji umów w związku z oszacowanym przez rząd ryzykiem niewykonania tych umów wskutek ich wypowiedzenia przez wykonawców i konieczności dokończenia realizacji zamówień przez nowych wykonawców lub ryzykiem ich wypowiedzenia,
• wdrożenie rozwiązań opartych o obowiązujące przepisy prawa, które umożliwią zamawiającym w sposób bezsporny przeprowadzenie zmiany istniejących umów na realizację inwestycji o długoterminowym okresie wykonania w związku ze zmianą kosztów wyrobów budowlanych i dostaw tych wyrobów,
• wypracowanie systemowych rozwiązań, w tym mechanizmu waloryzacyjnego w oparciu o dane statystyki publicznej, zapewniających ich stosowanie przez zamawiających, w związku ze zmianą cen, kosztów wyrobów budowlanych i dostaw tych wyrobów w zakresie, w którym ich zmiana nie mogła być do przewidzenia przez strony zawierające umowy. Taka formuła powinna zostać włączona docelowo do nowego Prawa zamówień publicznych.

3. Wstrzymanie prac nad szkodliwą nowelizacją ustawy deweloperskiej.

W praktyce szacuje się, że w ponad 90% przypadków, deweloperzy korzystają z otwartego rachunku powierniczego bez dodatkowego zabezpieczenia (jest to rozwiązanie generujące najniższe koszty). Ich likwidacja i wprowadzenie jedynie zamkniętych rachunków powierniczych spowoduje, że środki zgromadzone na rachunkach zostaną uwolnione dopiero po zakończeniu inwestycji. Koszty inwestycji będą musiały wzrosnąć. Odbije się to naturalnie na nabywcach. Rozwiązanie to, które ma rzekomo chronić środki nabywców przed niemożliwością ich wypłacenia w przypadku upadłości dewelopera, zakłada jednak, że upadłość nie dotknie banku. Jak pokazała praktyka, założenie takie jest błędne (upadłość SKOK, w których prowadzone były zamknięte rachunki powiernicze).

Kwoty zgromadzone na rachunku pozostają teoretycznie w wysokości wpłaconej przez nabywców. Gdyby jednak bank nie był w stanie ich wypłacić, nabywcy, zgodnie z projektem nowelizacji, otrzymają zwrot wpłaconych przez siebie środków od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, nie więcej jednak niż limit gwarancyjny. Limit wynosi równowartość 100.000,00 euro na deponenta, co oznacza po pierwsze, że kupujący mieszkania powyżej tej kwoty nie będą w pełni chronieni (ceny mieszkań 3-pokojowych i większych znacząco przekraczają ten limit), a po drugie, że jeżeli w tym samym banku nabywca posiada także swoje oszczędności (lokaty, środki na rachunkach oszczędnościowych), limit obejmie sumę wszystkich środków na deponenta, a więc zarówno tych będących w dyspozycji nabywcy, jak i tych wpłaconych na rachunek powierniczy.

Ochrona Zdrowia

ANNA JANCZEWSKA minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Nadanie ochronie zdrowia i rozwiązaniu jej nabrzmiałych problemów najważniejszego priorytetu w państwie, uznania wydatków na ochronę zdrowia jako inwestycji (a nie kosztu) i jako koła zamachowego całej gospodarki.

Dotychczas taki priorytet był tylko niestety deklaracją kilku rządów i nie znajdował odzwierciedlania w rzeczywistości. Działania te powinny wynikać z wcześniej przyjętej ponadpartyjnej wizji i strategii dla ochrony zdrowia. Jak pokazują badania, nadania takiego najwyższego priorytetu oczekują obywatele, wśród których aż 73% określa stan polskiej ochrony zdrowia jako fatalny lub zły.

2. Powołanie ponadpartyjnej, reprezentującej wszystkich interesariuszy ochrony zdrowia Narodowej Rady Zdrowia Publicznego. Utworzenie wspólnego Ministerstwa Zdrowia i Polityki Społecznej oraz ustanowienie jego ministra w randze wicepremiera.
Dawałoby to szansę na urzeczywistnienie najwyższego priorytetu dla ochrony zdrowia w naszym państwie. Narodowa Rada Zdrowia Publicznego powinna następnie przygotować dokument wizji i strategii krótko- i długookresowej z określeniem niezbędnych środków finansowych do jej realizacji. Sporo na ten temat toczono dyskusji i przygotowano rekomendacji, jednak do tej pory nie powstał ponadpartyjny, oparty o konsensus dokument z mocą sprawczą. Ponieważ realizacja wizji i strategii powinna się rozciągać na kadencje kolejnych rządów, fundamentalną kwestią powinno być oddzielenie partyjnych sporów od obszaru zdrowia i nie przypisywania im jakichkolwiek barw partyjnych. Najnowszy raport Komisji Europejskiej dotyczący funduszy unijnych na lata 2020-2027 wskazuje jako podstawową rekomendację stworzenie takiej wizji i strategii systemu ochrony zdrowia z katalogiem celów w określonych w horyzontach czasowych oraz dostateczny i wyczerpujący katalog środków, narzędzi i instrumentów, jakie są niezbędne do materializacji ustalonej wizji i strategii.

3. Pilne podjęcie decyzji w sprawie rozwiązania ciągle narastającego problemu zadłużenia ochrony zdrowia i ujawnienie przez NFZ jego rzeczywistego aktualnego poziomu.

Szacunkowe zobowiązania szpitali ogółem określa się na koniec I kwartału bieżącego roku na 17,3 mld zł, a zobowiązania wymagalne na 2,2 mld zł. Na przestrzeni ostatnich 10 lat są to największe zobowiązania i co gorsza dynamika ich stale rośnie. Taka sytuacja w istotny sposób wpływa na jeszcze większe pogorszenie dostępności pacjentów do świadczeń opieki zdrowotnej.

Co też bardzo istotne, długi szpitali uderzają bezpośrednio w przedsiębiorców, będących dostawcami usług, towarów i sprzętu do szpitali. To przedsiębiorcy, między innymi kredytują to zadłużenie, stojąc w kolejkach po swoje należności i pogarszając w ten sposób swoją sytuację finansową i warunki pracy swoich pracowników.

Gospodarczy Gabinet Cieni BCC już teraz apeluje do nowego rządu o jak najszybsze przedstawienie koncepcji rozwiązania problemu zwiększającego się zadłużenia ochrony zdrowia.

Prawo gospodarcze

RYSZARD KALISZ, minister ds. prawa gospodarczego Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Obniżka stawki VAT. Opodatkowanie VAT-em w Polsce jest regresywne. Oznacza to, że relatywnie więcej tego podatku płacą biedniejsze gospodarstwa domowe niż te bogatsze. Dla znaczącej części społeczeństwa może to być zauważalne obciążenie. Kowalscy wolą obniżkę VAT bardziej od obniżki PIT – wynika z sondażu IBRiS dla DGP. W sondażach faworytem jest obniżka podstawowej stawki PIT z 18 do 17 proc. Na drugim miejscu ankietowani wymieniają PIT zero dla młodych. Dopiero na trzecim są wyższe koszty uzyskania przychodu, choć dla wielu podatników to większa korzyść niż obniżka PIT. Na podstawie wyników sondażu IbriS dla DGP można stworzyć mapę oczekiwań, jakie wobec systemu podatkowego ma polski podatnik. Na przykład więcej punktów zebrałby ten, kto obniżyłby VAT od tego, kto zdecydowałby się na obniżkę PIT. Dla niemal 50 proc. ankietowanych obniżka tego pierwszego podatku byłaby ważniejsza. Na PIT wskazało niespełna 34 proc. ankietowanych.

2. Odejście od kosztownych dla budżetu propozycji wyborczych. Cały program „piątka Kaczyńskiego” ma kosztować ok. 39-42 mld zł, podaje PAP. Za kosztowne obietnice wyborcze, jeśli byłyby one realizowane, zapłacą przede wszystkim mali oraz średni przedsiębiorcy. Przede wszystkim chodzi o dwa punkty tzw. piątki Kaczyńskiego: brak podatku dla pracowników do 26. roku życia oraz obniżenie PIT-u pracowniczego. Te propozycje, w połączeniu z kontynuacją programu 500 plus w obecnej formie i tzw. trzynastek, mogą przynieść w niedalekiej przyszłości fatalne skutki dla przedsiębiorczych, ciężko pracujących Polaków posiadających małe przedsiębiorstwa. 3. Oczekujemy od przyszłego rządu niekontynuowania horrendalnej podwyżki składek ZUS. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu budżetu państwa na 2020 rok i propozycję średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz informację o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na przyszły rok. Przedsiębiorcy opłacający pełne składki ZUS zapłacą o 94,49 zł miesięcznie więcej tylko na ubezpieczenie społeczne. Do tego trzeba doliczyć jeszcze wzrost składki zdrowotnej, której na tę chwilę nie możemy jeszcze dokładnie obliczyć, gdyż jej podstawa będzie znana dopiero w połowie stycznia 2020 roku. Jednak patrząc na ubiegłoroczną podwyżkę o 22,38 zł (z 319,94 zł w 2018 roku do obecnych 342,32 zł w 2019 roku), można spodziewać się, że składka zdrowotna w 2020 roku wyniesie ok. 370-380 zł miesięcznie (szacunkowa wartość). To daje ok. 130 zł miesięcznie więcej w 2020 roku na pełne składki ZUS (społeczne i zdrowotne) niż obecnie.

System stanowienia prawa

WITOLD MICHAŁEK, minister ds. procesu stanowienia prawa Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

W nadchodzącej kadencji Parlamentu, nowy rząd RP, w obszarze procedur stanowienia prawa, powinien skoncentrować się nad następującymi zmianami:

1. Powrotem do niewybiórczego przestrzegania Konstytucji RP i wynikających z niej zasad legalizmu w działalności władz publicznych oraz zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także poszanowania prawa udziału obywateli i ich organizacji w procesie stanowienia prawa oraz dostępu do informacji publicznej w tym procesie, zarówno w fazie rządowej jak i parlamentarnej.

2. Wzmocnieniem systemu programowania prac legislacyjnych rządu i urealnieniem jego stosowania, jako pierwszego obligatoryjnego etapu prac nad rządowym projektem ustawy. Konsekwentne planowanie działalności legislacyjnej zapobiega bowiem powstawaniu licznych, resortowych nowelizacji jednej ustawy.

3. Przywróceniem obowiązku poprzedzania projektu ustawy opracowaniem, skonsultowaniem i przyjęciem przez Radę Ministrów lub co najmniej komitet Stały RM jej założeń,

4. Włączeniem Rady Legislacyjnej, jako rządowego apolitycznego ciała eksperckiego doradzającego w sprawach legislacji, do prac nad regulacjami o znaczeniu ustrojowym, istotnym znaczeniu dla gospodarki, a także regulacji kodeksowych.

5. Stworzeniem ustawowego uregulowania procesu tworzenia prawa, w tym ustawowej gwarancji partycypacji obywateli w procesie stanowienia prawa poprzez ich udział w otwartych konsultacjach publicznych. W obowiązującym stanie prawnym uchwałą Rady Ministrów, Sejmu czy Senatu można z dnia na dzień gruntownie przemodelować proces prac nad projektami ustaw, nadać lub pozbawić obywateli znaczenia w tym procesie.
6. Przeciwdziałaniem negatywnemu zjawisku tzw. „resortowych projektów poselskich”, gdy projekt ustawy opracowany jest przez rząd lub jeden z resortów i wnoszony następnie jako inicjatywa poselska.

Priorytety zostały przygotowane w wyniku współpracy ekspertów Gospodarczego Gabinetu Cieni Business Centre Club z Obywatelskim Forum Legislacji.