Techniki prezentacji - jak radzić sobie z tremą

Przeczytaj także: Techniki prezentacji - mowa ciała

Najgorszy jest początek

Okazuje się, że trema stanowi problem jedynie podczas pierwszych minut wystąpienia. Jeżeli prezentacja przedłuża się z 15 minut do jednej godziny, nie oznacza to, że trema trwa cztery razy dłużej. Napięcie znika zazwyczaj po pierwszych 3–4 minutach prezentacji.

Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie wstępu. Przetrenuj pierwsze zdania tak, abyś znał je na pamięć. Przygotuj sobie statyw z blokiem piśmiennym, gdzie na dużych kartkach umieścisz potrzebne ci informacje, lub rzutnik, abyś sprawnie i płynnie poradził sobie z tymi pierwszymi 3-4 minutami, kiedy trema jest najgorsza.

Zwróć także uwagę na to, by pierwsze zdania były krótkie. Jeśli będą zbyt długie, ryzykujesz, że nie wystarczy ci powietrza, by utrzymać struny głosowe pod kontrolą i w twoim głosie będzie słychać drżenie. Jeśli zdarzy się, że głos zacznie wibrować, do mózgu automatycznie zostaje wysłany sygnał: Słychać, że jestem zdenerwowany. Informacja odebrana przez mózg wzmaga wydzielanie adrenaliny, co zwiększy zdenerwowanie. Dopilnuj więc, by pierwsze zdania były krótkie, tak abyś mógł je wypowiedzieć mocnym głosem.

Ruszaj się

Mówcy, którzy stoją sztywno, nie gestykulują i nie poruszają się, łatwo stają się spięci. Aby zmniejszyć napięcie w mięśniach, musisz się ruszać. Ważne jest, abyś przemawiając używał mowy ciała. Nie tylko po to, by podkreślić to, co mówisz, ale też aby zredukować napięcie mięśni. Jeśli prowadzisz prezentację na stojąco, postaraj się poruszać trochę nogami. Zrób kilka kroków w bok albo zmień położenie ciała. Napięcie to forma energii, którą w jakiś sposób musisz z siebie wydalić. Ruszaj się więc - to naprawdę pomaga. Unikaj siedzenia podczas wystąpienia. Gdy stoisz, twój głos rozchodzi się o wiele lepiej. Stojąc, możesz też poruszać się w całkiem inny sposób. Najlepiej też nie stać w mównicy. Ogranicza ona swobodę ruchów.

Kontakt wzrokowy

Spróbuj przeprowadzić prezentację na wzór spotkania między dwoma osobami. Traktuj swoich słuchaczy jak jednostki, nie jak grupę. Patrz na osoby, do których mówisz. Nie spoglądaj w sufit, na ilustracje z rzutnika, w podłogę ani przez okno. Patrz na ludzi, do których mówisz!

Kontakt wzrokowy sprawia, że się rozluźniasz. Czujesz się mniej wyizolowany od słuchaczy. Masz także większą szansę reagować na ich reakcje. Inaczej mówiąc, poprzez kontakt wzrokowy z publicznością, otrzymujesz komentarz, który możesz wykorzystać w trakcie prezentacji.

Gdy stracisz wątek

Przyczyną tremy jest także strach przed tym, co stanie się, gdy stracimy wątek. Właściwie utrata wątku jest prawie niemożliwa, ponieważ nikt ze słuchaczy tak naprawdę nie wie, co po czym następuje. Publiczność bardzo rzadko zauważa, że mówca stracił wątek, o ile on sam o tym nie wspomni.

Jeśli stracisz wątek, poczekaj po prostu, aż znów go znajdziesz. Najlepiej, jeśli wcześniej sporządzisz scenariusz lub spiszesz punkty, na których opiera się twoja prezentacja. Wówczas łatwiej jest odnaleźć zgubiony wątek. Przerwa od czasu do czasu też nie zaszkodzi. Wręcz przeciwnie -słuchacze mogą wręcz potrzebować pauzy, by uporządkować informacje. Jeśli masz trudności z odnalezieniem straconego wątku, możesz poprosić któregoś ze słuchaczy o skomentowanie tego, co powiedziałeś. Możesz także podsumować to, co powiedziałeś dotychczas. W ten sposób przypomnisz sobie, co należy powiedzieć dalej.

W sytuacji, gdy tracisz wątek i nie masz pojęcia, o czym przed chwilą mówiłeś i do czego to prowadziło, dobrze jest po prostu poprosić słuchaczy o pomoc. Ta metoda zazwyczaj przynosi dobre rezultaty. Chęć pomocy pojawia się automatycznie. Poza tym publiczność słucha bardziej aktywnie, gdy od czasu do czasu oczekuje się od niej pomocy i zaangażowania.