Wakacje 2018: bardzo tanie last minute

Przeczytaj także: Wakacje 2018: Turcja ciągle drożeje

Władza zwraca się do obywateli

W tej sytuacji AKP i MHP postanowiły zwiększyć bazę wyborczą rozpoczynając intensywną kampanię na rzecz zachęcenia większej liczby obywateli do wyborów rozumując, prawdopodobnie słusznie, że wśród osób biernych wyborczo ich potencjalne poparcie jest wyższe niż w sondażach ogólnych. Tacy ludzie z reguły głosują według preferencji ekonomicznych, czyli na kandydata, który ich zdaniem jest w stanie zapewnić im poziom dostatku i większa stabilność ekonomiczną.

Dokładnie tak stało się ostatnio na Węgrzech, gdzie podniesiony poziom emocji i będąca jedną z tego konsekwencji wyraźnie podwyższona frekwencja, spowodowała jeszcze bardziej przekonujące zwycięstwo partii Victora Orbana. Wbrew przewidywaniom mediów nowi wyborcy, czyli wyborcy krańcowi oraz głosujący po raz pierwszy, w ogromnej większości, bo prawie w 83 procentach zagłosowali na partię rządzącą, a tylko 7 procent tych głosów padło na partie lewicowe, liberalne i ekologiczne. Podłoże tego wyboru było najczęściej ekonomiczne, ważne zwłaszcza dla ludzi młodych i bardzo młodych, którym sprzyja bardzo szybki spadek bezrobocia i potężne podwyżki płac minimalnych.

Partia Erdogana jest w wielu kręgach postrzegana pozytywnie, jako siła, która potrafi skutecznie zarządzać gospodarką. Warto pamiętać, że pomimo obecnych pewnych trudności za jej rządów (od listopada 2012) znacznie zmniejszono inflację (z 50 do 12 procent), znacząco ustabilizowano bardzo wcześniej rozchwianą walutę, zmniejszono zadłużenie państwa z 70 do 30 procent PKB, a wzrost gospodarczy oscylował z reguły około 7 procent (obecnie + 7,4 procent). Postrzeganie prezydenta Erdogana jest w tym względzie nieco podobne do postrzegania prezydenta Putina w Rosji, który nadal jest kojarzony z uśmierzeniem panującego wcześniej w tym kraju totalnego bałaganu.

Obecny prezydent zwiększa przewagę, ale …

Sondaże dają obecnie aktualnemu prezydentowi w drugiej rundzie mniej więcej 7 procentową przewagę nad najbardziej prawdopodobnym kandydatem Muharremem Ince (wcześniej był to jeden procent), a bardzo mocna wcześniej kandydatka Meral Aksener straciła sporo poparcia, gdyż wkraczający do sondaży nowi i bardziej konserwatywni wyborcy przeważnie nie akceptują kobiety w roli prezydenta państwa.

Uaktywnianie wyborcze społeczeństwa ma jednak swoją drugą stronę, a jest nią rosnące poparcie dla pro-kurdyjskiej HDP (Demokratyczna Partia Ludowa) ze strony ośmielonych i uaktywnionych jej zwolenników. W rezultacie ma ona coraz większe szanse na przekroczenie obowiązującego w Turcji 10-procentowego progu wyborczego, co może uniemożliwić partii prezydenckiej uzyskanie większości parlamentarnej. Warto też zaznaczyć, że według ostatnich sondaży wśród tureckich wyborców mieszkających w Niemczech HDP ma prawie 18-procentowe poparcie, będąc drugą partią pod względem popularności.

Rezultatem dalszego wzrostu poparcia dla HDP może być sytuacja, gdy prezydentem zostanie Recep Erdogan, ale sprawować władzę będzie bez większości parlamentarnej, co może powodować pewne trudności, ale limitowane, gdyż według nowej konstytucji władza prezydencka jest bardzo silna.

Konsekwencja takiej sytuacji dla polskiej branży turystycznej powinna być generalnie pozytywna, bowiem oznacza mniej więcej utrzymanie obecnego status quo wraz z utrzymaniem wystarczającego poziomu bezpieczeństwa w kraju. Warto jednak brać pod uwagę, że obecny prezydent dotąd skutecznie utrudniający dostęp tzw. tanim liniom do rynku rejsowych przewozów lotniczych może jednak zmienić zdanie, gdy sytuacja gospodarcza i postrzeganie Turcji jako celu turystycznych wyjazdów zmieni się tak bardzo, że potrzebny będzie nowy impuls do wzmocnienie tej tak ważnej dla Turcji gałęzi gospodarki.

II. Istotne kwestie z zakresu cen imprez turystycznych

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen imprez turystycznych w postaci mapek, które w naszej intencji mają pomóc w szybszym zorientowaniu się w ogólnej sytuacji. Począwszy od 22 stycznia zestawienia obejmują jedynie sezon lato 2018, podczas gdy wcześniej były one sporządzane naprzemiennie dla zimy i lata.
2. Niniejsze zestawienie obejmuje po raz dwudziesty piąty w sezonie i dziewiętnasty w tym roku kalendarzowym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2018 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (06.08-12.08 2018). Ceny zostały zebrane 14 czerwca i porównane z cenami zebranymi 7 czerwca, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 15 czerwca 2017.

Należy zaznaczyć, że przedstawione bieżące porównania i zestawienia są dostatecznie reprezentatywne gdyż bierze w nich udział prawie 3260 hoteli (w pierwszym i drugim zestawieniu było to jedynie 2530 i 1480 hoteli) i występują w nich pełne oferty wszystkich kluczowych dla polskiego rynku touroperatorów.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 6 i 12 sierpnia, średnie ceny spadły o 13 złotych (poprzednio spadły o 6 złotych, wzrosły o 2 złote, spadły o 11 złotych i wzrosły o 26 złotych, a wcześniej spadły o 6 złotych i wzrosły o 57 i 37 złotych). Największe zniżki cen w ostatnim tygodniu zanotowano w Albanii (poprzednio wystąpiła tam spora zwyżka) i ponownie w Portugalii – o średnio 180 i 172 złote, a także na Lanzarote – o 108 złotych. Największe zwyżki średnich cen ponownie miały miejsce na Malcie – o średnio 288 złotych oraz na Teneryfie i Korfu – o 142 i 81 złotych. W tym samym czasie przed rokiem oraz przed dwoma laty średnie ceny wycieczek również spadały - o odpowiednio 12 i 31 złotych.

Zmiany średnich cen jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka, a ich przebieg w tym sezonie na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.


Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej turystyce wyjazdowej, które są też często przedstawiane w kontekstach sprzedażowych na wykresach bazujących na danych Wakacji.pl.

Miniony tydzień przyniósł wyższe od przeciętnej (czyli od 13 złotych) spadki średnich cen wycieczek do Turcji i Egiptu (o 66 i 35 złotych), które przed tygodniem najbardziej wzrosły, bliskie przeciętnemu do Grecji (spadek o 16 złotych), podniosły sie natomiast średnie ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie, które przed tygodniem najbardziej spadły i do Bułgarii - o średnio 31 i 6 złotych.

Ceny w Tunezji po ośmiu zwyżkach z rzędu (łącznie o prawie 300 złotych) i pięciotygodniowych wahaniach, wzrosły tym razem o 22 złote. Relatywnie wysokie ceny na tym kierunku wspierają popyt na innym nabierającym obecnie znaczenia kierunku, którym jest Albania, tym bardziej, że ceny na niej ostatnio znacząco się obniżyły.

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w okresie pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2018 pokazuje, że bieżąca średnia cena wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu pozostała bez zmian (poprzednio ceny nie odnotowały zmiany, wcześniej były wyższe o13, 2, 22, 2, 20 i 6 złotych, a jeszcze wcześniej były niższe o 62, 44, 27, 47, 55, 3, 10, 15 i 1 złoty). Przed rokiem, czyli w trzecim tygodniu czerwca 2017, średnia cena w porównaniu rok do roku była wyższa o 174 złote.
Po raz kolejny (siódmy) w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym działały w kierunku wzrostu cen wycieczek.

Cena paliwa lotniczego w minionym tygodniu była zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (2,80 wobec 2,10 zł/litr, czyli o aż o jedna trzecią), a jej wpływ dodatkowo wzmacniał tańszy złoty, który osłabł w skali 12 miesięcy dla rozliczeń turystycznych o blisko 1,5 procent. W rezultacie czynniki zmian cen paliwa i kursów złotego liczone łącznie działały w kierunku podwyższania średniego poziomu kosztów wycieczek o około 125-135 złotych (poprzednio wpływ ten wyniósł 120-130, 135-145, 120-130, 115-125, 50-60 i 45-55 złotych, wcześniej był neutralny, a jeszcze wcześniej czynniki te działały w kierunku obniżenia cen o około 25-35, 60-70, 35-45, 30-40, 50-60, 85-95 i 90-95 złotych). Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora jest mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować raczej w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka, a przebieg ich zmian na najważniejszych kierunkach obrazują zamieszczone poniżej wykresy.


Na wykresie widoczna jest nieco zaskakująca zmiana na pozycji lidera wzrostów cen wycieczek rok do roku, którym obecnie został Egipt (+101 złotych) spychając Turcję, czyli 12-tygodniowego przodownika w tym względzie na drugie miejsce (+80 złotych). Na taką sytuację cenową rok do roku w Egipcie zasadniczy wpływ miało wyraźne obniżenie się cen w tym okresie przed rokiem. Nadal nieco kosztowniejsza niż w ubiegłym sezonie pozostawała Bułgaria, droższa o 27 złotych, zaś pozostałe wiodące kierunki, czyli Grecja i Wyspy Kanaryjskie nadal pozostają tańsze niż przed rokiem – o 55 i 42 złote.