Polskie firmy. Co przeszkadza im wrzucić wyższy bieg?

Przeczytaj także: Polskie firmy 2017: plany, rozwój, finansowanie działalności

W Polsce działa już niemal 2 mln przedsiębiorstw, które odpowiadają za wytworzenie niemal 3/4 rodzimego PKB. Wprawdzie najbardziej liczną reprezentację w tej grupie posiadają mikrofirmy, ale to małe, średnie i duże przedsiębiorstwa oferują najwięcej miejsc pracy i mają najistotniejsze znaczenie dla gospodarki. Przyjrzeć się im postanowił Deutsche Bank. Raport „Polskie firmy – kondycja, perspektywy, inwestycje i ich finansowanie” przygląda się bieżącej sytuacji, planom oraz barierom, jakie napotyka na swojej drodze polski biznes.

O tym, że polskie firmy stanowią koło zamachowe naszej gospodarki, nie trzeba przekonywać już chyba nikogo. Faktem jest również, że ich kondycja jest w dużej mierze uzależniona od pozytywnych sygnałów, które napływają z rynku. Tych w ostatnim czasie nie brakowało. Co więcej, czego wyraźne dowodzi badanie Deutsche Bank, polskie firmy dobrze wiedzą, jak robić użytek z dobrej koniunktury - aż 42 proc. ankietowanych firm przyznało, że w I połowie br zwiększyło obroty, a 2/3 zadeklarowało zyski.

Najwięksi „na plusie”

To więksi gracze zdecydowanie lepiej wykorzystują dobrą koniunkturę. Ożywienie gospodarcze przekłada się także w istotny sposób na sytuację średnich przedsiębiorstw, ale jego skutki nie są jeszcze widoczne w przypadku mniejszych podmiotów. Wszystkie badane duże firmy zadeklarowały zwiększenie obrotów w I półroczu br. Co ciekawe, w zeszłorocznej edycji raportu tylko 29 proc. z tej grupy odnotowało wzrost w tym obszarze. W gronie średnich podmiotów zwyżkę odnotował co drugi, a wśród małych firm więcej niż co trzeci.

– Firmy o regionalnej skali działania są uzależnione od wahań lokalnego rynku. Duże, stawiając na dywersyfikację geograficzną, uniezależniają się od tych czynników ryzyka – wyjaśnia Paweł Sienkiewicz, dyrektor Departamentu Produktów Kredytowych Deutsche Bank.

Tendencja ta nie powinna jednak niepokoić, ponieważ w porównaniu z minionym rokiem, w każdej z grup firm – od lokalnych, przez regionalne, po działające w skali ogólnopolskiej i globalnej – widoczna jest chęć ekspansji i zwiększenia skali działalności. To naturalna droga rozwijania biznesu.

– Stale przybywa podmiotów, które stawiają na ekspansję zagraniczną, także na te najbardziej odległe rynki. Jeszcze rok temu Azję i Afrykę jako główne kierunki eksportu wskazała co dziesiąta badana firma. W tegorocznej edycji Azję wymieniło 29 proc. reprezentantów badania, a Afrykę 21 proc. – komentuje Maciej Sus, dyrektor Departamentu Klienta Biznesowego Deutsche Bank. – Warto zauważyć, że rośnie także grono firm, które już od początku istnienia nastawiają się na globalną skalę.

Co niepokoi biznes

Optymizm przedsiębiorców nie przyćmiewa jednak ich chłodnego spojrzenia na aktualne bariery hamujące rozwój biznesu. Za największą przeszkodę uznali rosnącą konkurencję. Tymczasem jeszcze rok temu, ten czynnik był na ostatniej pozycji wyzwań, jakim firmy muszą stawić czoła. Wzrost znaczenia presji konkurencyjności wynika z faktu, że firmy zwiększając skalę działania, wchodzą na nowe rynki, gdzie funkcjonuje więcej podmiotów.

Innym, ważnym wyzwaniem sektora są zewnętrzne czynniki mające bezpośredni wpływ na branżę. Zdaniem prof. Małgorzaty Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej, to głównie kwestia zmiennego otoczenia prawnego oraz nadmiernej skłonności władzy ustawodawczej do ingerowania w prowadzenie działalności gospodarczej.

– Ważną kwestią jest też sezonowy charakter przychodów, który może być trudny do utrzymania w dłuższym horyzoncie czasowym. Duże obawy szczególnie wśród małych firm budzi projekt przewidujący wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności VAT (split payment). Mali przedsiębiorcy wskazują, iż takie rozwiązanie istotnie pogorszyłoby ich sytuację poprzez ograniczenie płynności finansowej – mówi prof. Bombol.

Szczególnie budujący jest fakt, że największy ubiegłoroczny problem, czyli utrudniony dostęp do finansowania zewnętrznego, spadł w zestawieniu na ostatnie miejsce. Dziś ta bariera praktycznie nie istnieje – badani przedsiębiorcy wskazywali na nią najrzadziej. Na przedostatnie miejsce barier (z drugiego) spadły zatory płatnicze. Na pierwszym miejscu znalazła się „rosnąca konkurencja” (rok temu na ostatniej pozycji).

Mimo barier, z jakimi mierzą się polskie firmy, oraz niestabilnej sytuacji na świecie, przedsiębiorstwa z optymizmem patrzą w przyszłość. Z tegorocznej edycji raportu wynika, że ich gotowość do ekspansji i zwiększania zatrudnienia jest silniejsza niż w ubiegłym roku. Takie ambicje są szczególnie widoczne w segmencie firm ogólnopolskich – co trzecia z nich planuje wejść na rynek europejski.