Technika i zawodówki wracają do łask?

Przeczytaj także: Czy młodzi Polacy muszą iść na studia?

Młode i zaradne

Jednym z pomysłów na zawodową przyszłość jest także założenie własnej działalności gospodarczej. Wśród ankietowanych co szósty deklarował chęć prowadzenia swojej firmy, zarejestrowało ją już 4% respondentów. Tak niski odsetek przedsiębiorców może wynikać z faktu, że wśród ankietowanych znalazły się głównie osoby młode, do 35. roku życia, a pomysł na założenie własnego biznesu – jak twierdzą sami badani – pojawia się najczęściej później, bo po kilku, a nawet kilkunastu latach pracy u kogoś. Badane, które prowadzą już własną firmę, obaliły jednak mit „formalności nie do przejścia”, wymaganych przy rejestracji swojej działalności gospodarczej.

Jak przyznają młode kobiety biznesu, najtrudniejsze jest nie założenie firmy, lecz utrzymanie się na rynku, pozyskanie klientów i rozwój nowego biznesu. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest otwarcie punktu usługowego we własnym domu czy mieszkaniu, bo minimalizują się wówczas koszty wynajmu lokalu. Co więcej, o ile formalności związane z rejestrowaniem własnego biznesu w urzędzie nie nastręczają wielu trudności, o tyle kłopotliwa okazuje się kwestia składek opłacanych na ZUS. W przypadku firm działających w większych miastach, konkurencja na rynku jest duża, ale i ceny usług są odpowiednio wyższe. Aby zarobić na stałe opłaty można zatem obsłużyć mniejszą liczbę klientów niż na wsi, gdzie – choć konkurencja może być mniejsza – to i ceny usług są znacznie niższe niż w miastach. Innymi słowy pracownice sektora usług na wsiach i w mniejszych miejscowościach muszą wykonać znacznie więcej pracy, żeby zarobić na pokrycie stałych opłat (m.in. ZUSu i innych składek), a co za tym idzie – w ich przypadku prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z większym ryzykiem i często większymi nakładami niż w mieście.

Macierzyństwo w szkole to nie problem, ale po szkole…

Czasy się jednak zmieniły i – jak stwierdziły badane – zanim zdecydują się na macierzyństwo – dążą do osiągnięcia pewnego poziomu stabilizacji (w tym – finansowej). Planowany wiek wyjścia za mąż i urodzenia pierwszego dziecka to 26-27 lat, a więc tyle, ile w Polsce wynosi średni wiek matki przy narodzinach pierwszego potomka. Macierzyństwo nie jest jednak dla badanych tematem tabu – w każdej szkole uczą się bowiem dziewczęta, które już zostały mamami. I choć pogodzenie roli uczennicy (tj. przyszłego fachowca) z rodzicielstwem nie jest najłatwiejsze – jak twierdzą same zainteresowane – da się pogodzić szkołę i dzieci.

„Dużą pomocą są tutaj nauczyciele i dyrektorzy szkół, którzy umożliwiają młodym mamom zaliczenie obowiązkowych egzaminów w trybie eksternistycznym – zauważalnym trendem jest np. uczestniczenie nastoletnich matek w lekcjach przez Skype.” – mówi Justyna Pokojska z DELab UW

Badania wśród młodych absolwentów techników i zawodówek pokazują, że – zgodnie z tym, co deklarowały badane – stosunkowo niewiele osób decyduje się na założenie rodziny tuż po skończeniu edukacji. Bo choć większość respondentów żyje w związku – formalnym lub nieformalnym (w sumie 65%) – to tylko co piąty z nich ma dzieci.

Niechęć do macierzyństwa młodych „fachowczyń” ma dwie podstawowe przyczyny: brak zrozumienia ze strony pracodawcy, który często nie chce pomóc kobietom w godzeniu macierzyństwa (szczególnie we wczesnym jego okresie) z pracą. Drugą wymienianą przez badane przeszkodą jest niedostatecznie rozwinięty system opieki nad małymi dziećmi, który nie jest dopasowany do matek pracujących w zakładach przemysłowych czy punktach usługowych. „Przedszkola są zbyt późno otwierane, powinny być czynne od 5:30 rano” – deklarują badane.

Start do Kariery Gumtree

Wspomniany raport to nie koniec działań badawczych w tym zakresie. Już wkrótce, portal ma zamiar rozpocząć szeroko zakrojone konsultacje społeczne, podczas warsztatów w kilku regionach Polski i wraz ze specjalistami Uniwersytetu Warszawskiego i ośrodkiem Młodzi w Centrum Lab Uniwersytetu SWPS przygotować rekomendacje dla działań Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ponadto, Gumtree, jak co roku planuje odwiedzać dziesiątki szkół w całym kraju, szkoląc młode kobiety w zakresie planowania ścieżki zawodowej i organizując dla nich wizyty studyjne w zakładach pracy.

„Start do Kariery to wielopoziomowa kampania społeczna, która już od trzech lat stara się realnie pomóc młodym ludziom w wyborze odpowiedniej profesji i znalezieniu pracy. W tym roku pragniemy również podejść do sytuacji bardziej systemowo i podzielić się naszymi doświadczeniami z administracją publiczną.” – stwierdza Katarzyna Merska-Pietrak.